Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt
R1dlvmDflKGNe1
Ilustracja przedstawia siedem zdjęć muzyków grających na instrumentach. Na zdjęciach widoczne są jedynie dłonie muzyków i fragmenty; skrzypiec, wiolonczeli i klarnetu. Tytuł lekcji: Poznaj orkiestrę symfoniczną.

Poznaj orkiestrę symfoniczną

Źródło: Marcin Łukasiewicz, licencja: CC0.

Ważne daty

1882 – powstanie Berliner Philharmoniker,

1904 – powstanie London Symphony Orchestra,

1935 – powstanie Narodowej Orkiestry Polskiego Radia.

1

Scenariusz lekcji dla nauczyciela:

R1XamaU3mdkDV1
W prostokątnym polu znajduje się napis „Pobierz”. Jest to przycisk pozwalający na wyświetlenie, pobranie i zapisanie pliku zawierającego scenariusz lekcji - dokument w formacie pdf.
Źródło: online-skills, licencja: CC0.

I. Indywidualna i zespołowa ekspresja muzyczna.

4. W zakresie słuchania i percepcji muzyki. Uczeń:

2) rozpoznaje ze słuchu:

a) brzmienie instrumentów muzycznych,

e) aparat wykonawczy: (…) orkiestra (…);

II. Język i funkcje muzyki, myślenie muzyczne, kreacja i twórcze działania.

3. Uczeń wykazuje się znajomością i dokonuje podziału:

1) instrumentów muzycznych ze względu na źródło dźwięku – nazywa i charakteryzuje je;

3) aparatu wykonawczego ((…) orkiestra (…)).

III. Kultura muzyczna, narodowe i światowe dziedzictwo kulturowe. Uczeń:

2) zna i wymienia instytucje upowszechniające kulturę muzyczną we własnym regionie, kraju i na świecie oraz ich działalność, a także śledzi wydarzenia artystyczne;

Nauczysz się

opisywać rolę koncertmistrza;

charakteryzować brzmienie instrumentów muzycznych;

opisywać słynne orkiestry symfoniczne;

charakteryzować skład orkiestry symfonicznej.

Czym jest orkiestra symfoniczna?

Muzyka od zawsze była źródłem piękna i wywoływała emocje. Orfeusz potrafił grać w taki sposób, że dźwięk jego liry pobudzał do życia przyrodę, reagowały na nią zwierzęta, a ludzie ulegali jej czarującemu brzemieniu. Od zarania dziejów człowiek zachwycał się grą na instrumentach, muzyka wprowadzała w zadziwienie zarówno słuchaczy, jak i samych wykonawców. Służyła kultowi, zabawom. Jednym z najstarszych przejawów wspólnego muzykowania jest muzyka ludowa, która towarzyszyła obrzędom, tańcowi, pełniła istotną rolę w kształtowaniu kultur wiejskiej. Wykonywały ją kapele, czyli ludowe zespoły muzyczne. Zanim rozwinęła się orkiestra, utwory muzyczne były wykonywane przez mniejsze zespoły. Z biegiem czasu liczebność ich członków rosła, zespoły rozwijały się także pod względem instrumentów i profesjonalizmu wykonania. Orkiestry istniały już w średniowieczu i renesansie, jednak orkiestra symfoniczna, czyli przeznaczona do wykonywania wielkich dzieł muzycznych (np. symfoniiSymfoniasymfonii, koncertówKoncertkoncertów, baletówBaletbaletów i operOperaoper) powstała w połowie XVII wieku, gdy wykształciła się symfonia – kilkuczęściowy utwór grany przez orkiestrę, któremu orkiestra symfoniczna zawdzięcza swoją nazwę.

Polecenie 1
Zapoznaj się z definicją symfonii i materiałami dotyczącymi V symfonii Ludwiga van Beethovena.
Zapoznaj się z definicją symfonii i materiałami dotyczącymi V symfonii Ludwiga van Beethovena.
Rs89A5MeRvCEx
Ilustracja interaktywna przedstawia zdjęcie, na którym znajduje się San Francisco Symphony Orchestra przed koncertem. Na zdjęciu widoczna jest scena w sali koncertowej, na której stoją odwróceni przodem do publiczności muzycy wraz z dyrygentem. Po naciśnięciu punktu aktywnego, wyświetli się napis „V Symfonia c-moll Op. 67, część I, Allegro con brio” wykonawca San Francisco Symphony Orchestra dyr. Michael Tilson Thomas i pojawi się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu fragment V Symfonii c-moll Ludwiga van Beethovena. Żarliwy, pełen grozy i dramatyzmu utwór wykonywany jest przez orkiestrę symfoniczną. Rozpoczyna się, tzw. motywem losu, czyli schematem „trzy krótkie dźwięki i jeden długi". Motyw ten powraca wielokrotnie w utworze.

Skład orkiestry symfonicznej

Każda orkiestra symfoniczna składa się z kilku sekcji instrumentów, w jej składzie znajdują się instrumenty dęte, smyczkowe, perkusyjne. Każda z tych sekcji dzieli się na mniejsze grupy. Orkiestrę na scenę wprowadza koncertmistrz. To określenie informuje już o tym, że jest ważną osobą – mistrzem ceremonii, zaraz po dyrygencie. Najczęściej jest nim muzyk grający w pierwszych skrzypcach. Gdy wszyscy muzycy zajmą swoje pozycje w orkiestrze i siądą za pulpitami, koncertmistrz wstaje i decyduje o rozpoczęciu strojenia instrumentów. Zazwyczaj dźwięk wskazuje obój lub fortepian, podając go orkiestrze. Podczas koncertu dba o utrzymywanie ciągłego kontaktu z dyrygentem.

Polecenie 2

Zapoznaj się z układem instrumentów w orkiestrze. Wysłuchaj wszystkich dźwięków i postaraj się zapamiętać je, by później rozpoznać instrumenty.

R1bdEg4q1PYFK1
Ilustracja interaktywna przedstawia schemat z ustawieniem orkiestry symfonicznej. Na grafice, różnymi kolorami, zostały zaznaczone miejsca ustawienia poszczególnych sekcji instrumentów na scenie. Na każdym z kolorowych pól umieszczone zostało zdjęcie danego instrumentu. W centralnym miejscu znajduje się półokrąg z napisem „DYRYGENT”. Po kliknięciu w punkt aktywny, wyświetli się nazwa instrumentu i pojawi możliwość odtworzenia próbki dźwięku. Punkt 1 - pierwsze skrzypce, na nagraniu kilka dźwięków zagranych na skrzypcach, skrzypce brzmią wysoko i jasno, przedstawiona jest gra smyczkiem i gra pizzicato. Punkt 2 - drugie skrzypce. Punkt 3 altówki. Na nagraniu fragment utworu przedstawiający barwę altówki - altówka brzmi cieplej i niżej niż skrzypce. Punkt 4 - wiolonczele. Na nagraniu kilka dźwięków wykonanych na wiolonczeli. Wiolonczela brzmi nisko, aksamitnie. Punkt 5 - kontrabasy. Na nagraniu fragment utworu „Słoń” zagrany na kontrabasie. Kontrabas brzmi bardzo nisko. Utwór jest skoczny i wesoły. Punkt 6 - harfa. Na nagraniu dwa arpeggia, wykonane na harfie. Harfa brzmi jasno i perliście. Punkt 7 - flety poprzeczne. Na nagraniu fragment utworu na flet. Flet brzmi dość wysoko, jasno, miękko. Punkt 8 - klarnety. Na nagraniu fragment utworu na klarnet. Klarnet brzmi dość chropowato i ciepło. Punkt 9 - fagoty. Na nagraniu kilka długich dźwięków zagranych na fagocie, zademonstrowano dźwięki najniższe i najwyższe. Fagot brzmi raczej nisko i chropowato. Punkt 10 - oboje. Na nagraniu fragment tematu Łabędzi z Jeziora Łabędziego Piotra Czajkowskiego. Nostalgiczna, rzewna i piękna melodia. Obój ma przenikliwe brzmienie. Punkt 11 - trąbki. Na nagraniu fanfara w wykonaniu trąbki. Trąbka brzmi jasno i przenikliwie. Punkt 12 - puzony. Na nagraniu kilka dźwięków zagranych na puzonie. Puzon brzmi dość nisko. Punkt 13 - waltornie (rogi). Punkt 14 - tuba. Na nagraniu fragment „Cwału Walkirii” Richarda Wagnera. Tuba brzmi bardzo nisko. Punkt 15 - trójkąt. Na nagraniu kilka długich dźwięków zagranych na trójkącie. Trójkąt ma metaliczne, bardzo jasne, długo trwające dźwięki. Punkt 16 - werbel. Na nagraniu tremolo zagrane na werblu. Oprócz brzmienia uderzanej membrany (jak przy bębnach) słychać też szelest (pochodzący od sprężyny). Punkt 17 - kotły. Na nagraniu rytm zagrany na 2 kotłach (dwie wysokości dźwięku). Punkt 18 - fortepian. Na nagraniu fragment utworu zagrany na fortepianie. Punkt 19 - talerze. Na nagraniu dwa długie dźwięki zagrane na talerzach. Talerze mają jasną, metaliczną, trochę szeleszczącą barwę. Ich dźwięk długo wybrzmiewa. Punkt 20 - flet piccollo. Na nagraniu fragment „Bolera” Maurycego Ravela, zagrany na flecie piccolo. Dźwięki są bardzo wysokie, piskliwe.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20

1.

I skrzypce

{audio}

2.

II skrzypce

3.

altówki

{audio}

4.

wiolonczele

{audio}

5.

kontrabasy

{audio}

6.

harfa

{audio}

7.

flety poprzeczne

{audio}

8.

klarnety

{audio}

9.

fagoty

{audio}

10.

oboje

{audio}

11.

trąbki

{audio}

12.

puzony

{audio}

13.

waltornie (rogi)

{audio}

14.

tuba

{audio}

15.

trójkąt

{audio}

16.

werbel

{audio}

17.

kotły

{audio}

18.

fortepian

{audio}

19.

talerze

{audio}

20.

flet piccolo

{audio}

Polecenie 3
Zapoznaj się z opisem alternatywnym nagrania fragmentu pierwszej części dziewiątej Symfonii Beethovena? Odpowiedz na pytania: 1. Jaka jest dynamika w tym fragmencie? 2. W jaki sposób wpływa na dynamikę użycie różnych instrumentów?
Zapoznaj się z opisem alternatywnym nagrania fragmentu pierwszej części dziewiątej Symfonii Beethovena? Odpowiedz na pytania: 1. Jaka jest dynamika w tym fragmencie? 2. W jaki sposób wpływa na dynamikę użycie różnych instrumentów?
RPCz0jhzOfMed
Nagranie fragmentu pierwszej części dziewiątej Symfonii Ludwiga van Beethovena. Na początku utworu - na tle jednego dźwięku - wiolonczele i skrzypce pojedynczymi dźwiękami, budują coraz głośniejszy muzyczny krajobraz. Tu pojawia się dramatyczny i posępny pierwszy temat. Jest wykonany tutti przez całą orkiestrę, kompozytor wykorzystał też kotły. Później muzyka cichnie, by za chwilę znów nastąpiło potężne cressendo. Muzyka ma bardzo zmienną dynamikę, ale nie zmienia się dramatyczny i posępny charakter utworu.

Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DyYjRXWnd

Nagranie fragmentu pierwszej części dziewiątej Symfonii Ludwiga van Beethovena. Na początku utworu - na tle jednego dźwięku - wiolonczele i skrzypce pojedynczymi dźwiękami, budują coraz głośniejszy muzyczny krajobraz. Tu pojawia się dramatyczny i posępny pierwszy temat. Jest wykonany tutti przez całą orkiestrę, kompozytor wykorzystał też kotły. Później muzyka cichnie, by za chwilę znów nastąpiło potężne cressendo. Muzyka ma bardzo zmienną dynamikę, ale nie zmienia się dramatyczny i posępny charakter utworu.

RGWNElJqMxkSd

Skład orkiestry symfonicznej

Jedną ze słynnych orkiestry symfonicznych jest Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia (NOSPR), która koncertuje w filharmoniach na całym świecie, m.in. w USA, Wielkiej Brytanii, Austrii, Chinach, Australii.

RNeeR7LakoAQj
Ilustracja interaktywna przedstawia Narodową Orkiestrę Symfoniczną Polskiego Radia, w Katowicach. Na zdjęciu widoczna jest scena w sali koncertowej, na której znajdują się muzycy. Sala wypełniona jest publicznością. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis „Symfonia nr 3”, Andante con moto, wykonawca Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Nagranie zaczyna się niskimi dźwiękami wiolonczel i kontrabasów, brzmi to jak pomruk. Później muzyka narasta, jest trochę jak z horroru - posępna i straszna. Słychać smyczki, instrumenty dęte blaszane i kotły.

Inną słynną orkiestrą jest London Symphony Orchestra, która jest jedną z najważniejszych orkiestr angielskich i europejskich.

RuRqz4D7Dmtfo
Ilustracja interaktywna przedstawia zdjęcie, na którym znajduje się London Symphony Orchestra w czasie koncertu. Na zdjęciu widoczna jest scena w sali koncertowej, na której znajdują się muzycy wraz z dyrygentem. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis: Bolero wykonawca: London Symphony Orchestra oraz pojawia się możliwość odtworzenia nagrania. Utwór rozpoczyna się rytmem bolera granym na werblu, to rytmiczne ostinato będzie towarzyszyło przez cały utwór. Później spokojną, kołyszącą melodię gra flet piccolo. Następnie temat przejmują kolejne coraz głośniejsze instrumenty: dwa flety, dwa oboje, rożek angielski, klarnet Es, dwa klarnety B, klarnet basowy, dwa saksofony, dwa fagoty, kontrafagot, cztery rogi, trąbka piccolo, trzy trąbki, trzy puzony. Na końcu gra tutti cała orkiestra. Dynamika podczas całego utworu narasta.

Berliner Philharmoniker jest niemiecką orkiestrą symfoniczną, która działa od 1882 roku. Od początku istnienia gra z najwybitniejszymi dyrygentami świata. Współpracuje z firmą Deutsche Grammophon, z którą nagrała wiele koncertów, oper.

R167JAZO6kIQv
Ilustracja interaktywna przedstawia żółty prostokąt z napisem „BERLINER PHILHARMONIKER” oraz logo w formie trzech wpisanych w siebie pięciokątów. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis: „Symfonia nr 5” d-moll op. 47, cz. IV Allegro non troppo, wykonawca: Berliner Philharmoniker oraz pojawi się możliwość odtworzenia muzyki. Nagranie rozpoczyna się crescendo i rytmiczną grą na kotłach. Później smyczki grają burzliwy temat. Ważną rolę w tej części utworu odgrywają instrumenty dęte blaszane. Napięcie w utworze stale rośnie, by pod koniec utworu osiągnąć punkt kulminacyjny. Cały utwór skomponowany w tonacji molowej, kończy się durowym, optymistycznym akordem.

Zadania

R1C0KXF1Mgunu
Ćwiczenie 1
Przyporządkuj do podanych orkiestr symfonicznych kraj z którego pochodzą. Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia. Kraje do wyboru: 1. Niemcy, 2. Wielka Brytania, 3. Polska; 2. London Symphony Orchestra. Kraje do wyboru: 1. Niemcy, 2. Wielka Brytania, 3. Polska; 3. Berliner Philharmoniker Kraje do wyboru: 1. Niemcy, 2. Wielka Brytania, 3. Polska.

Do podanych orkiestr symfonicznych dopisz kraj z którego pochodzą.

NOSPR - ............
London Symphony Orchestra - ..............................
Berliner Philharmoniker - ............

R1QexaMYCXMT8
Ćwiczenie 2
Wskaż formy muzyczne, które przeznaczone są na orkiestrę symfoniczną. Możliwe odpowiedzi: 1. Koncert, 2. Symfonia, 3. Fuga, 4. Opera, 5. Sonata, 6. Balet

Zaznacz formy muzyczne, które przeznaczone są na orkiestrę symfoniczną.

  • Koncert
  • Symfonia
  • Fuga
  • Opera
  • Sonata
  • Balet
Ćwiczenie 3
R13r82Y4qBgFV
Wysoko brzmiący instrument smyczkowy.
M-047-OK6
Nagranie do zadania 3

Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DyYjRXWnd

M-047-OK6
Nagranie do zadania 3

Wysoko brzmiący instrument smyczkowy.

R6M60RFXcs0AX
Arpeggio składające się z wielu dźwięków, zagranych na instrumencie strunowym szarpanym.
M‑047‑OK7
Źródło: online-skills.

Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DyYjRXWnd

M‑047‑OK7
Źródło: online-skills.

Arpeggio składające się z wielu dźwięków, zagranych na instrumencie strunowym szarpanym.

RQd0uJ9u1wKGc
melodia zagrana na instrumencie dętym drewnianym, o szorstkim, chropowatym brzmieniu.
M-047-OK8
Nagranie do zadania 3

Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DyYjRXWnd

M-047-OK8
Nagranie do zadania 3

melodia zagrana na instrumencie dętym drewnianym, o szorstkim, chropowatym brzmieniu.

R15wdTfvllvS9
Długie tremolo, zagrane na instrumencie perkusyjnym, z membraną i sprężyną.
M‑047‑OK9
Źródło: online-skills.

Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DyYjRXWnd

M‑047‑OK9
Źródło: online-skills.

Długie tremolo, zagrane na instrumencie perkusyjnym, z membraną i sprężyną.

R1MR1eZcoAdf5
Długi dźwięk, bardzo długo brzmiący, jasny, metaliczny wykonany na instrumencie perkusyjnym.
M‑047‑OK10
Źródło: online-skills.

Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DyYjRXWnd

M‑047‑OK10
Źródło: online-skills.

Długi dźwięk, bardzo długo brzmiący, jasny, metaliczny wykonany na instrumencie perkusyjnym.

RtelbP5ZtwiEV
Polecenie do zadania brzmi: W puste pola wpisz nazwę instrumentu, na którym odegrany został przykład dźwiękowy. Nazwę instrumentu wpisz z małej litery. Dźwięk 1: Tu uzupełnij. Dźwięk 2: Tu uzupełnij. Dźwięk 3: Tu uzupełnij. Dźwięk 4: Tu uzupełnij. Dźwięk 5: Tu uzupełnij.

W puste pola wpisz nazwę instrumentu, na którym odegrany został przykład dźwiękowy. Nazwę instrumentu wpisz z małej litery.

Dźwięk 1: ................
Dźwięk 2: ............
Dźwięk 3: ..............
Dźwięk 4: ............
Dźwięk 5: ..................

Rdt6YhFjtEFsS
Ćwiczenie 4
Wybierz zdania prawdziwe. Możliwe odpowiedzi: 1. Koncertmistrz jest innym określeniem dyrygenta., 2. NOSPR jest narodową orkiestrą Stanów Zjednoczonych., 3. Tuba jest jednym z instrumentów, wchodzących w skład orkiestry symfonicznej., 4. Pełny kształt orkiestry symfonicznej ukształtował się w romantyzmie.

Zaznacz zdania prawdziwe.

  • Koncertmistrz jest innym określeniem dyrygenta.
  • NOSPR jest narodową orkiestrą Stanów Zjednoczonych.
  • Tuba jest jednym z instrumentów wchodzących w skład orkiestry symfonicznej.
  • Pełny kształt orkiestry symfonicznej ukształtował się w romantyzmie.
RS2fQeWr5Y2y11
Ćwiczenie 5
Przyporządkuj nazwę instrumentu do jego opisu. 1. Instrument strunowy. Mający bardzo wiele strun. Gra się na nim uderzając w klawisze. Instrumenty do wyboru: A. Fortepian, B. Kontrabas, C. Obój. 2.Instrument smyczkowy najniżej brzmiący. Instrumenty do wyboru: A. Fortepian, B. Kontrabas, C. Obój. 3. Instrument dęty drewniany, z podwójnym stroikiem, o przenikliwym brzmieniu. Instrumenty do wyboru: A. Fortepian, B. Kontrabas, C. Obój.

Rozpoznaj instrumenty znajdujące się na ilustracjach.

Kotły, Obój, Fortepian, Kontrabas

.................
.................
.................
.................
R1PEvwClGyDnq
Ćwiczenie 6
Wskaż zdania prawdziwe: 1. Orkiestra Berliner Philharmoniker współpracuje z firmą Deutsche Grammophon, z którą nagrała wiele koncertów, oper. 2. NOSPR to skrót od Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia. 3. Koncertmistrz jest najczęściej muzykiem grającym na pierwszej trąbce.

Uzupełnij zdania.

.............................................. (nazwa orkiestry) współpracuje z firmą Deutsche Grammophon, z którą nagrała wiele koncertów, oper.
NOSPR to skrót od Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego .............
Koncertmistrz jest najczęściej muzykiem grającym na pierwszych .....................

R1BnxAtxPba9V1
Ćwiczenie 7
Wymień co najmniej 12 różnych instrumentów, występujących w składzie orkiestry symfonicznej.

Przeciągnij nazwy instrumentów w odpowiednie miejsca na ilustracji.

Fagot, Wiolonczela, Flet poprzeczny, Waltornia, Altówka

.................
.................
.................
.................
.................
mcca3705778abafde_0000000000153

Słownik pojęć

Balet
Balet

widowisko teatralne, w którym głównym środkiem wyrazu jest taniec; też: utwór muzyczny stanowiący kanwę takiego widowiska.

Koncert
Koncert

instrumentalny utwór muzyczny, przeznaczony do wykonania przez solistę i orkiestrę symfoniczną.

Opera
Opera

sceniczny dramat muzyczny.

Symfonia
Symfonia

utwór muzyczny przeznaczony na orkiestrę.

Biblioteka muzyczna

Rs89A5MeRvCEx
Ilustracja interaktywna przedstawia zdjęcie, na którym znajduje się San Francisco Symphony Orchestra przed koncertem. Na zdjęciu widoczna jest scena w sali koncertowej, na której stoją odwróceni przodem do publiczności muzycy wraz z dyrygentem. Po naciśnięciu punktu aktywnego, wyświetli się napis „V Symfonia c-moll Op. 67, część I, Allegro con brio” wykonawca San Francisco Symphony Orchestra dyr. Michael Tilson Thomas i pojawi się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu fragment V Symfonii c-moll Ludwiga van Beethovena. Żarliwy, pełen grozy i dramatyzmu utwór wykonywany jest przez orkiestrę symfoniczną. Rozpoczyna się, tzw. motywem losu, czyli schematem „trzy krótkie dźwięki i jeden długi". Motyw ten powraca wielokrotnie w utworze.
RPCz0jhzOfMed
Nagranie fragmentu pierwszej części dziewiątej Symfonii Ludwiga van Beethovena. Na początku utworu - na tle jednego dźwięku - wiolonczele i skrzypce pojedynczymi dźwiękami, budują coraz głośniejszy muzyczny krajobraz. Tu pojawia się dramatyczny i posępny pierwszy temat. Jest wykonany tutti przez całą orkiestrę, kompozytor wykorzystał też kotły. Później muzyka cichnie, by za chwilę znów nastąpiło potężne cressendo. Muzyka ma bardzo zmienną dynamikę, ale nie zmienia się dramatyczny i posępny charakter utworu.

Nagranie dostępne pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DyYjRXWnd

Nagranie fragmentu pierwszej części dziewiątej Symfonii Ludwiga van Beethovena. Na początku utworu - na tle jednego dźwięku - wiolonczele i skrzypce pojedynczymi dźwiękami, budują coraz głośniejszy muzyczny krajobraz. Tu pojawia się dramatyczny i posępny pierwszy temat. Jest wykonany tutti przez całą orkiestrę, kompozytor wykorzystał też kotły. Później muzyka cichnie, by za chwilę znów nastąpiło potężne cressendo. Muzyka ma bardzo zmienną dynamikę, ale nie zmienia się dramatyczny i posępny charakter utworu.

RNeeR7LakoAQj
Ilustracja interaktywna przedstawia Narodową Orkiestrę Symfoniczną Polskiego Radia, w Katowicach. Na zdjęciu widoczna jest scena w sali koncertowej, na której znajdują się muzycy. Sala wypełniona jest publicznością. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis „Symfonia nr 3”, Andante con moto, wykonawca Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Nagranie zaczyna się niskimi dźwiękami wiolonczel i kontrabasów, brzmi to jak pomruk. Później muzyka narasta, jest trochę jak z horroru - posępna i straszna. Słychać smyczki, instrumenty dęte blaszane i kotły.
RuRqz4D7Dmtfo
Ilustracja interaktywna przedstawia zdjęcie, na którym znajduje się London Symphony Orchestra w czasie koncertu. Na zdjęciu widoczna jest scena w sali koncertowej, na której znajdują się muzycy wraz z dyrygentem. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis: Bolero wykonawca: London Symphony Orchestra oraz pojawia się możliwość odtworzenia nagrania. Utwór rozpoczyna się rytmem bolera granym na werblu, to rytmiczne ostinato będzie towarzyszyło przez cały utwór. Później spokojną, kołyszącą melodię gra flet piccolo. Następnie temat przejmują kolejne coraz głośniejsze instrumenty: dwa flety, dwa oboje, rożek angielski, klarnet Es, dwa klarnety B, klarnet basowy, dwa saksofony, dwa fagoty, kontrafagot, cztery rogi, trąbka piccolo, trzy trąbki, trzy puzony. Na końcu gra tutti cała orkiestra. Dynamika podczas całego utworu narasta.
R167JAZO6kIQv
Ilustracja interaktywna przedstawia żółty prostokąt z napisem „BERLINER PHILHARMONIKER” oraz logo w formie trzech wpisanych w siebie pięciokątów. Po naciśnięciu punktu interaktywnego wyświetla się napis: „Symfonia nr 5” d-moll op. 47, cz. IV Allegro non troppo, wykonawca: Berliner Philharmoniker oraz pojawi się możliwość odtworzenia muzyki. Nagranie rozpoczyna się crescendo i rytmiczną grą na kotłach. Później smyczki grają burzliwy temat. Ważną rolę w tej części utworu odgrywają instrumenty dęte blaszane. Napięcie w utworze stale rośnie, by pod koniec utworu osiągnąć punkt kulminacyjny. Cały utwór skomponowany w tonacji molowej, kończy się durowym, optymistycznym akordem.

Bibliografia

Mieczysław Drobner, Instrumentoznawstwo i akustyka, Warszawa 1960.