Oś czasu przedstawia: 1. Henrieta z Działyńskich Błędowska, Pamiątka przeszłości. Wspomnienia z lat 1794-1832, Warszawa 1960, s.2.} Henrieta z Działyńskich Błędowska, ur. 1794, zm. po 1855, córka Ignacego Działyńskiego, arystokraty, zwolennika konstytucji 3 Maja, skazanego za udział w powstaniu kościuszkowskim na zesłanie; autorka pamiętnika opisującego wydarzenia z lat 1794-1832. 2. Śmierć Katarzyny Imperatorowej niespodziewanie nastąpiła [...]. Imperator Paweł wstąpił na tron, […] i jemu wiele Polaków winno powrót do kraju, jako i mój ojciec. Zawsze moja matka zachowała w sercu wdzięczność jemu winną – pomimo, że i matka moja łaskawie przyjętą była u dworu przez imperatorową Marię Fedorównę; na obiadach, wieczorach bywała u dworu, miała wyznaczony apartament dla siebie, kiedy przybywała do Carskiego Sioła, gdzie najczęściej Maria Fedorówna przesiadywała; powszechnie uwielbiana od wszystkich, mnóstwo zakładów dobroczynnych porobiła i tymi się opiekowała. Matka żyła także w przyjaznych stosunkach z księżną Bironową i z księżną Jusupow z wielu innymi, wtedy imperator Paweł ułaskawił ojca mojego, a matce mojej ukazem nie kazał oddać, ale darował ten majątek, któren wprzód posiadała […]. 3. Czartoryska z Flemmingów Izabela (1746-1835), hrabianka, księżna, pisarka, w okresie Sejmu Czteroletniego związana ze Stronnictwem Patriotycznym; założycielka rezydencji w Powązkach i Puławach; w młodości zwolenniczka stylu rokoko (park w Powązkach), stała się sentymentalną apologetką tradycji narodowych (Świątynia Sybilli) i pionierką romantyzmu (Domek Gotycki); zajmowała się także działalnością filantropijną i oświat. wśród ludu. 4. Ogiński Michał Kleofas, książę, ur. w 1765, Guzów k. Żyrardowa, zm. 1833, Florencja, syn Andrzeja Ignacego, podskarbi wielki litewski, kompozytor starolitewski i polski, działacz emigracyjny. 1793 podskarbi wielki litewski; 1794 we władzach powstańczych na Litwie; także senator i doradca w rządzie cara Aleksandra I Romanowa; odziedziczył posiadłość Zalesie, w połowie drogi między Wilnem a Mińskiem, 1823 osiadł we Florencji; popularne polonezy (ok. 20, m.in. Pożegnanie ojczyzny), walce i mazurki na fortepian, opera, pieśni powstańcze i rewolucyjne, marsze. 5. Polonez "Pożegnanie Ojczyzny" Michała Kleofasa Ogińskiego. "Było w tej Monarchini coś tak dzielnego, tak żywotnego, tak przestronnego, że trudno było przyzwyczaiś się do tej myśli, że dała siebie zamknąć między deskami […]. Jakkolwiekbądź potomność odda sprawiedliwość tej wielkiej Monarchini, która w długoletnim panowaniu, umiała uszczęśliwiać swój naród, a co więcej, żaden naród przez nią zdobyty, jej pamięci nie przeklina. Bo go zawsze przypuszczała do uczestnictwa wszystkich swobód i korzyści, które z jej mądrej szczodroty na własny spływały. Za jej panowania swoboda była w Rossyi tak wielką, że po pierwszym podziale nierzadkie były przykłady obywatelów wynaszających się z Polski, żeby w Białej Rusi żyć pod jej słodkim rządem." 6. Potocki Stanisław Szczęsny (1752-1805). Od 1784 w opozycji antykrólewskiej, oddany Rosji; republikanin, jako poseł na Sejm Czteroletni 1788–92 przeciwny reformom obozu patriotycznego, dążył do zniesienia monarchii oraz władzy centralnej i wprowadzenia republiki federacji prowincji od 1790 szukał za granicą pomocy przeciw uchwałom Sejmu; 1792 pozbawiony przez Sejm wszystkich urzędów; jako jeden z głównych twórców konfederacji targowickiej i jej marszałek dostarczył Katarzynie II pretekstu do interwencji zbrojnej w Rzeczypospolitej; podczas powstania kościuszkowskiego 1794 zaocznie wydany wyrok śmierci wykonano symbolicznie przez zawieszenie na szubienicy portretu Potockiego; Potocki wyrzekł się polskości i otrzymał od Katarzyny II rangę ros. generała. 7. Koźmian Kajetan, (1771-1856), jeden z najwybitniejszych przedstawicieli klasycyzmu postanisławowskiego, głośny przeciwnik romantyzmu (m.in. w listach poet. do F. Morawskiego 1825 i 1832) i akcji niepodległościowej (potępiony przez sejm powstańczy 1830). "Pod pewnym względem lepiej nam teraz, jak za czasów polskich, mamy w znacznej części to co nam ojczyzna dawała, a nie mamy ciężarów i niebezpieczeństwa rzezi humańskiej, chociaż bez Polski, jesteśmy w Polsce i jesteśmy Polakami." Źródło: S. Grodziski, E. Kozłowski, Polska zniewolona 1795-1807 8. Adam Mickiewicz (1798-1855) – polski poeta, działacz polityczny, publicysta, tłumacz, filozof. "Biłem się za kraj; gdzie? jak? Zmilczę. Nie dla chwały Ziemskiej biegłem tylekroć na miecze, na strzały. Milej sobie wspominam nie dzieła waleczne I głośne, ale czyny ciche, użyteczne, I cierpienia, których nikt... „Udało mi się nieraz do kraju przedzierać, Rozkazy wodzów nosić, wiadomości zbierać Układać zmowy - Znają i Galicyjanie Ten kaptur mnisi - znają i Wielkopolanie! Pracowałem przy taczkach rok w pruskiej fortecy; Trzy razy Moskwa kijami zraniła me plecy, Raz już wiedli na Sybir; potem Austryjacy W Szpilbergu zakopali mnie w lochach do pracy, W carcer durum, a Pan Bóg wybawił mię cudem I pozwolił umierać między swoim ludem, Z Sakramentami." 9. Joachim Mokosiej Denisko (ur. ok. 1756, zm. ok. 1812) – szlachcic wołyński, oficer, z przekonań jakobin, brygadier w insurekcji kościuszkowskiej. Komisarz cywilno-wojskowy powiatu krzemienieckiego. W 1794 r. organizator nieudanej wyprawy na Wołyń. Od 1795 r. przebywał na terenie Turcji, gdzie przygotowywał powstanie. Współdziałał z Centralizacją Lwowską. W 1797 r. wkroczył na czele małego oddziału (ok. 200 osób) na Bukowinę. Pokonany przez wojsko austriackie i milicję chłopską 30 czerwca pod Dobronowicami, zbiegł do Turcji. Odrzucił ofertę służby w Legionach Polskich W 1798 r. uzyskał amnestię w Rosji i zwrot skonfiskowanego mienia, następnie służył Rosjanom. Zmarł w Petersburgu. 10. Franciszek Gorzkowski - ur. ok. 1760, zm. 1830, działacz rewolucyjny, jakobin polski, z zawodu geometra; zwolennik Konstytucji 3 maja 1791, występował w obronie chłopów; uczestnik prac lewego skrzydła sprzysiężenia powstańczego; po wybuchu powstania kościuszkowskiego 1794 członek klubu jakobinów polskich; po klęsce powstania udał się na Podlasie, gdzie 1796, we wsi Cisa, przygotowywał chłopów do walki zbrojnej o niepodległość, wprowadzenia ustroju republikańskiego i obalenia przywilejów szlachty (tzw. spisek Gorzkowskiego); 1797 aresztowany przez Austriaków, 1802 skazany na karę śmierci, zamienioną na wydalenie z granic państwa; od 1809 ponownie w Warszawie, bez powodzenia występował z projektami uwłaszczenia chłopów. 11. Adam Jerzy Czartoryski (1770-1861). Był synem Adama Kazimierza Czartoryskiego i Izabeli z Flemmingów. Otrzymawszy staranne wykształcenie, pogłębił swą wiedzę w podróżach do Niemiec, Szwajcarii, Holandii, Anglii, Szkocji; po powrocie do kraju brał udział w wojnie polsko-rosyjskiej 1792, został odznaczony Orderem Wojennym Virtuti Militari; podczas powstania kościuszkowskiego 1794 przebywał w Brukseli i Wiedniu. Po III rozbiorze (1795) został wysłany przez rodziców na dwór carski w celu pozyskania łask Katarzyny II i uchronienia dóbr rodowych od grożącej im konfiskaty; posuwał się szybko w karierze dworskiej, zostając 1797 adiutantem wielkiego księcia Aleksandra, z którym się zaprzyjaźnił; wraz z gronem jego przyjaciół snuł plany przebudowy ustroju Rosji; 1799–1801 poseł rosyjski w Królestwie Sardynii. Po wstąpieniu na tron rosyjski Aleksandra I Romanowa (1801) należał do jego najbliższych doradców, 1801–03 brał udział w pracach tzw. Nieoficjalnego Komitetu przygotowującego reformy centralnych władz rządowych w Rosji; przyczynił się m.in. do reformy Senatu jako najwyższej kolegialnej władzy; od 1802 jako zastępca ministra spraw zagranicznych Rosji był faktycznym kierownikiem tego resortu; 1803 współtwórca reorganizacji szkolnictwa rosyjskiego i kurator wileńskiego okręgu naukowego, obejmującego 8 zachodnich guberni Rosji — ziem dawnej Rzeczypospolitej; 1804–06 pełnił obowiązki ministra spraw zagranicznych Rosji, od 1805 był członkiem Senatu i Rady Państwa. Piastując te stanowiska, Czartoryski stał na gruncie niezachwianej wierności wobec cara, choć próbował również stworzyć lepsze perspektywy do rozwiązania kwestii polskiej; jego ówczesnym programem maksimum było przywrócenie silnego państwa polskiego, jako minimum — postulat zjednoczenia wszystkich ziem dawnej Rzeczypospolitej pod berłem cara jako króla polskiego; widział taką możliwość po ewentualnym zwycięstwie Rosji nad Francją i pogodzonymi z nią Prusami (plan puławski); plan ten został przekreślony przez samego Aleksandra I, który bez wiedzy Czartoryskiego pojednał się 1805 z Prusami; 1806 nastąpiła dymisja Czartoryskiego ze stanowiska ministra. 12. "[…] konieczną jest zmiana stosunku Polaków tak do Rosji jak i do Francji. Do tego jest środek jedyny, to jest: wskrzeszenie Polski i koronowania cesarza jej królem. Nieobliczalne będą korzyści takiego kroku tyle wspaniałomyślnego, ile politycznego. Ogólny zapał, jaki to wywoła w sercach polskich, wzdychających za taką chwilą, wdzięczność i miłość, zwrócone do tronu, całkowicie odmienią nasze położenie jak i nieprzyjacielskie. Zamiast patrzeć na tę prowincję, narażoną na pokusy Bonapartego, mielibyśmy do przeciwstawienia mu ludność nam oddaną, pozyskaną życzliwą deklaracją W.C. Miłości […]. Wreszcie, tak sobie zjednawszy Polskę, miałaby Rosja straż przednią poza którą spokojną by była i rozpoczęłaby jednocześnie tę szczęśliwą łączność, mającą kiedyś zgromadzić koło siebie wszystkie rozproszone gałęzie starej rodziny Słowian.