Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Zawartość pary wodnej w powietrzu, określana również jako wilgotność powietrza, jest bardzo ważnym czynnikiem określającym stan atmosfery, dlatego należy do głównych wskaźników pogody, a w higrometr zaopatrzona jest prawie każda stacja meteorologiczna. Zawartość pary wodnej powietrza może wskazać prawdopodobieństwo wystąpienia takich zjawisk atmosferycznych jak opady, rosa, mgła czy nawet przymrozki. Przyrządami pomiaru wilgotności powietrza są higrometr oraz psychrometr.

Higrometr działa na zasadzie różnicy właściwości ciał podczas pochłaniania wody z powietrza.

Psychrometr określa wilgotność powietrza przez pomiar ochłodzenia ciała, z którego paruje woda.

Obecnie coraz częściej spotyka się termohigrometry, czyli urządzenia elektroniczne mierzące nie tylko wilgotność powietrza, ale i temperaturę.

Ciekawostka

Higrometr włosowy jest urządzeniem mierzącym wilgotność powietrza z wykorzystaniem włosa ludzkiego lub końskiego. Urządzenie to składa się z włosa, wskaźnika i podziałki, która połączona jest z włosem. Włosie pod wpływem wilgoci zmienia swoją długość, co skutkuje przesunięciem się wskaźnika na podziałce i zarazem wskazanie wartości wilgotności powietrza.

Rlb7s3cRU4v8b1
Schemat higrometru włosowego
Źródło: Englishsquare sp. z o.o., CC BY-SA 3.0, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/.
RPD7hx5sNyWIm1
Wielkość nasycenia parą wodną w zależności od temperatury powietrza
Źródło: dostępny w internecie: commons.wikimedia.org, domena publiczna.

Wilgotność powietrza wzrasta wraz ze wzrostem temperatury.

Dostanie się pary wodnej do atmosfery warunkuje parowanie wody ze zbiorników wodnych, gleb, roślin oraz wskutek sublimacji. Jednak ilość pary wodnej podlega zmianom:

  • czasowym ze względu na ścisły związek wilgotności powietrza z jego temperaturą – zatem wilgotność wzrasta podczas wzrostu temperatury;

  • przestrzennym, ponieważ zawartość pary wodnej maleje wraz ze wzrostem odległości od zbiorników wodnych czy szerokości geograficznej. Na intensywność tego zjawiska wpływa również pokrycie i rzeźba terenu.

Miary wilgotności powietrza:

  • aktualna prężność pary wodnej [hPa], która określa ciśnienie, jakie wywiera para wodna zawarta w powietrzu o danej temperaturze,

  • maksymalna prężność pary wodnej [hPa], to maksymalne ciśnienie, jakie jest wywierane przez parę wodną zawartą w powietrzu o danej temperaturze,

  • wilgotność bezwzględna [g/mIndeks górny 3] nazywana jest masą pary wodnej w jednostce objętościowej powietrza, która jest zależna od temperatury powietrza,

  • wilgotność względna [%] to stosunek prężności pary wodnej znajdującej się w powietrzu o danej temperaturze do prężności pary wodnej nasyconej w tej samej temperaturze,

  • temperatura punktu rosypunkt rosypunktu rosy [°C] jest to temperatura, przy której aktualna prężność pary wodnej staje się maksymalną prężnością pary wodnej. Rozpoczyna się procesem przemiany pary wodnej w inny stan skupienia.

Słownik

punkt rosy
punkt rosy

temperatura, w której na powierzchni ciała stałego będącego w kontakcie z gazem zawierającym parę wodną zachodzi skraplanie pary