Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Warto przeczytać

Tabliczka znamionowa jest swego rodzaju „dowodem osobistym” urządzenia elektrycznego. Najczęściej zawiera jego unikalny numer fabryczny oraz nazwę, typ, model lub numer katalogowy sprzętu. Te informacje pozwalają jednoznacznie określić wszystkie jego istotne parametry techniczne oraz są niezbędne, gdy trzeba dokupić właściwą część zamienną lub wyposażenie dodatkowe, albo oddać urządzenie do naprawy.

Tabliczka znamionowa zawiera również ważne informacje dotyczące sposobu użytkowania sprzętu. Na przykład, napięcie znamionowe oraz rodzaj prądu, do jakiego można go podłączyć: stały albo przemienny. Jeśli jest to prąd przemienny, napięcie to najczęściej wynosi 110 V lub 230 V, albo obie te wartości są dopuszczalne, a urządzenie automatycznie dopasowuje się do podłączonego zasilania.

Prąd przemienny może być jednofazowy lub trójfazowy. Taka informacja także musi być umieszczona na tabliczce znamionowej. Jeśli jej nie ma, wtedy wiadomo, że chodzi o ten pierwszy rodzaj, powszechnie używany w domowych i biurowych instalacjach elektrycznych. Prąd trójfazowy jest używany do zasilania urządzeń o dużej mocy, np. silników napędzających maszyny w warsztatach i fabrykach. Napięcie prądu trójfazowego w Polsce wynosi 400 V.

Dla prądu przemiennego podaje się również jego częstotliwośćczęstotliwośćczęstotliwość. W Europie wynosi ona 50 Hz, a w niektórych krajach – 60 Hz (np. w większości krajów amerykańskich). Na tabliczce znamionowej znajduje się napis określający, czy urządzenie można podłączyć do pierwszego, drugiego, czy do obu rodzajów prądu.

Zanim włączymy zasilanie, ze względów bezpieczeństwa, koniecznie musimy zapoznać się z powyższymi informacjami zawartymi na tabliczce znamionowej lub w instrukcji użytkowania sprzętu.

RobaAmvPEEHE2
Rys. 1. Przykład danych dotyczących zasilania na tabliczce znamionowej urządzenia elektrycznego.

Na tabliczce znamionowej zawsze znajduje się też informacja o mocy urządzenia elektrycznego. Czasami jest to moc wejściowa, czyli moc prądu zasilającego je. Czasami podaje się moc wyjściową, czyli użytkową, z jakiej może korzystać użytkownik tego urządzenia (np. moc mechaniczna wiertarki lub moc promieniowania mikrofalowego kuchenki). Zdarza się, że producenci podają obie te wartości lub sprawnośćsprawność urządzenia elektrycznegosprawność urządzenia.

RgCNj3GRaQvFX
Rys. 2. Przykład danych na tabliczce znamionowej, dotyczących mocy urządzenia i jego poszczególnych elementów (piekarnika, opiekacza i silnika napędzającego opiekacz).

W myśl polskich i unijnych przepisów, niektóre dane dotyczące bezpieczeństwa użytkowania urządzeń muszą być umieszczone na ich tabliczkach znamionowych. Przykładem jest certyfikat CE, klasa ochronności, klasa szczelności IP lub klasa izolacji. Więcej informacji na ten temat zawiera grafika interaktywna, z którą warto się zapoznać.

Na tabliczkach znamionowych zamieszcza się także wiele innych informacji, których nie sposób tu wymienić wszystkich, gdyż są specyficzne dla każdego rodzaju urządzenia. Na przykład: dla silnika – prędkość obrotowa, dla pralki – ładowność, dla lodówki – wymiary itd.

Tabliczka znamionowa musi być trwale przytwierdzona do urządzenia. Może mieć formę cienkiej blaszki, przyklejonej lub przynitowanej do obudowy, albo naklejki. Czasami informacje te nanosi się wprost na obudowę metodą druku lub wytłaczania.

Słowniczek

częstotliwość
częstotliwość

(ang.: frequency) liczba cykli na sekundę, na przykład prądu przemiennego. Jednostką częstotliwości jest herc (Hz).

sprawność urządzenia elektrycznego
sprawność urządzenia elektrycznego

(ang.: electrical device efficiency) bezwymiarowa wielkość fizyczna (wyrażana często w procentach) określająca, jaka część pobieranej energii elektrycznej zamienia się na energię użyteczną urządzenia.