Przeczytaj
Organizacje pozarządowe
Do organizacji pozarządowychorganizacji pozarządowych (ang. non‑governmental organizations, NGO) zaliczamy organizacje, których członkami są osoby fizyczne lub prawne z wyłączeniem państw. Mogą mieć one charakter krajowy lub międzynarodowy. Podstawą ich istnienia jest system prawny funkcjonujący w państwie ich założenia oraz brak powiązania z władzą publiczną. Działają one na rzecz określonego interesu publicznego, nie dążą do uzyskania zysku, dlatego też określamy je mianem organizacji non profit. Większość osób pracujących na rzecz NGO robi to na zasadzie wolontariatuwolontariatu. Organizacje pozarządowe tworzą trzeci sektor, po instytucjach państwowych w pierwszym oraz prywatnych w drugim sektorze.
Działalność abolicjonistów
Działalność organizacji pozarządowych na rzecz praw człowieka ma długą historię. Początkowo wraz z modą na abolicjonizmabolicjonizm były to organizacje dążące do zniesienia niewolnictwa, do najstarszych zaliczamy Towarzystwo na rzecz Zniesienia Handlu Niewolnikami założone już w 1787 roku w Londynie. Działalność ich opierała się na informowaniu społeczeństwa o nadużyciach, do jakich dochodziło przy handlu niewolnikami. Z czasem powstały kolejne organizacje, które doprowadziły do zakazu handlu niewolnikami, a w 1833 roku do zniesienia niewolnictwa w Imperium Brytyjskim z wyjątkiem Indii. W kolejnych latach niewolnictwo zostało zniesione we Francji, USA i innych państwach. Był to w dużej mierze sukces organizacji społecznych, pozarządowych, które działały na rzecz zmiany społecznego zapatrywania się na niewolnictwo i osiągnęły sukces.
Powstanie Czerwonego Krzyża
Twórcą Czerwonego Krzyża był pochodzący ze Szwajcarii finansista Henri Dunant, który po bitwie pod Solferino 24 czerwca 1859 roku tak przejął się tysiącami ofiar tej bitwy, że w 1863 roku powołał do życia organizację, która miała udzielać pomocy poszkodowanym przez konflikty bez względu na ich przynależność narodową.
Początkowo powstał Międzynarodowy Komitet Pomocy Rannym, który następnie przekształcono w Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża, skupiający narodowe komitety Czerwonego Krzyża. Wielkim sukcesem organizacji było przyjęcie w 1864 roku konwencji genewskiej o polepszeniu losu rannych w armiach czynnych, która została przyjęta w formie traktatu międzynarodowego.
Zapewniała ona ochronę chorym i rannym bez względu na przynależność narodową oraz regulowała działalnie personelu medycznego na polu bitwy. Służby sanitarne i cywile pomagający ofiarom konfliktu zostali objęci zasadą neutralności.
W 1919 roku Czerwony Krzyż, wraz z Czerwonym Półksiężycem, stworzył Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca. Po II wojnie światowej doszła jeszcze Czerwona Gwiazda Dawida w Izraelu. W celu niewiązania działalności organizacji z jakąkolwiek religią dodano logotyp Czerwonego Kryształu jako neutralnego dla wszystkich bez względu na wyznanie.
W 1949 roku, z inicjatywy Czerwonego Krzyża, doszło do podpisania czterech konwencji genewskich dotyczących zapewnienia ochrony i opieki ofiarom wojny, Zostały one uzupełnione w 1977 roku dwoma protokołami dodatkowymi. W dniu 8 grudnia 2005 r. przyjęto III protokół dodatkowy o znaku Czerwonego Kryształu.
Zasady działania Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża i Półksiężyca
Przez lata zostały ustalone zasady funkcjonowania Czerwonego Krzyża, które są następujące:
neutralność, polegająca na tym, że organizacja nie angażuje się w konflikty;
humanitaryzm, dążący do poszanowania i ochrony godności ludzkiej;
bezstronność, dzięki której pomoc jest niesiona wszystkim stronom konfliktu;
dobrowolność, co sprawia, że do organizacji należą, ci którzy tego chcą;
jedność, w myśl której w jednym państwie może istnieć tylko jedna organizacja funkcjonująca w strukturze Czerwonego Krzyża.
Do najważniejszych celów Międzynarodowego Ruchu Czerwonego Krzyża zaliczamy:
opiekę nad chorymi, rannymi oraz jeńcami wojennymi w trakcie trwania konfliktów i wojen;
pomaganie ofiarom epidemii, klęsk żywiołowych i katastrof w czasie pokoju;
profilaktykę i oświatę zdrowotną;
tworzenie stacji krwiodawstwa.
Za swoją działalność Międzynarodowy Czerwony Krzyż był nagradzany Pokojową Nagrodą NoblaPokojową Nagrodą Nobla w latach 1917, 1944, 1963; w 1901 roku taką nagrodą został uhonorowany jego założyciel, Henry Dunant.
Amnesty International
Kolejną organizacją międzynarodową chroniącą prawa człowieka jest Amnesty International (AI), która specjalizuje się w walce o uwolnienie więźniów sumienia, czyli osób aresztowanych za swoje poglądy przez niedemokratyczne reżimy. Twórcą organizacji był brytyjski prawnik Peter Benenson, który w 1960 roku przeczytał artykuł o dwóch studentach z Portugalii skazanych na 7 lat więzienia za wzniesienie toastu za wolność. Tu należy przypomnieć, że wtedy Portugalia była państwem autorytarnym rządzonym przez reżim Antonia Salazara. Benenson opublikował 28 maja 1961 w gazecie „The Observer” artykuł Zapomniani więźniowie, który był poświęcony więźniom sumienia. W celu ich wsparcia poprosił, by do władz, które więżą takie osoby, pisać listy protestacyjne. Akcja pisania listów dała początek kampanii „Apel o amnestię”. Dalszym krokiem było w lipcu 1961 roku utworzenie międzynarodowego ruchu na rzecz obrony wolności wyrażania opinii i wyznawania religii. Ruch ten w 1962 roku przyjął nazwę Amnesty International. Powołano też Fundusz Więźniów Sumienia, z którego udzielano pomocy więźniom i ich rodzinom. W 1963 roku AI utworzyła Międzynarodowy Komitet Wykonawczy oraz Sekretariat Międzynarodowy i Biuro Podawcze. W listopadzie 1977 roku w Oslo Amnesty International otrzymało Pokojową Nagrodę Nobla za wkład w umacnianie podstaw wolności, sprawiedliwości a tym samym pokoju na całym świecie
.
Zasady działania AI
Amnesty International swoje struktury organizacyjne oparło na zasadzie trójdzielności: stworzyło struktury lokalne, krajowe i międzynarodowe. Pracami AI kieruje Sekretariat Międzynarodowy, który koordynuje działania oraz inicjuje nowe. Proces decyzyjny w AI jest następujący: informacje o sytuacji w poszczególnych państwach płyną z sekcji krajowych lub władz krajowych do Rady Międzynarodowej, która jest najważniejszym organem zarządzającym. Podczas spotkania Rady Międzynarodowej AI zostaje wybrany dziewięcioosobowy Międzynarodowy Komitet Wykonawczy, który ma wprowadzić w życie podjęte decyzje. Komitet wyznacza sekretarza Generalnego, który jest szefem Międzynarodowego Sekretariatu.
Największe kampanie na rzecz ochrony praw człowieka
Pierwsza pilna akcja Amnesty International dotyczyła brazylijskiego profesora historii, Luiza Basilio Rossiego, który został aresztowany przez władze ze względów politycznych. Akcja polegała na pisaniu listów do władz Brazylii, co ostatecznie doprowadziło do jego zwolnienia z więzienia. Największym wydarzeniem, jakie organizuje Amnesty International w Polsce, jest coroczny Maraton Pisania Listów. Akcja wymyślona w Warszawie w 2001 r. stała się międzynarodowym wydarzeniem w obronie osób, których prawa człowieka są łamane. Tylko w 2018 roku podjęto ponad 5,9 mln akcji na całym świecie w ramach Maratonu Pisania Listów.
Słownik
ruch działający w XVIII i XIX wieku, którego podstawowym celem było zniesienie niewolnictwa na świecie
organizacja, która działa w państwie na rzecz społeczeństwa i nie dla zysku, jest niezależna od administracji państwowej oraz nie korzysta ze środków państwa; jej działalność opiera się na pracy charytatywnej członków
nagroda przyznawana przez Norweski Komitet Noblowski za działalność na rzecz utrzymania pokoju na świecie
(z łac. voluntarius – dobrowolny); dobrowolna, bezpłatna, świadoma praca na rzecz innych osób lub całego społeczeństwa, realizowana np. w ramach organizacji pozarządowych
to osoba pracująca na zasadzie wolontariatu, która dobrowolnie i świadomie oraz bez wynagrodzenia angażuje się w pracę na rzecz osób, organizacji pozarządowych, a także rozmaitych instytucji działających w różnych obszarach społecznych