Aleksander Wilkoń  Dzieje języka artystycznego w Polsce. Renesans 

Humanizm stanowił najważniejszą cechę światopoglądu i poetyki renesansowej. Był w tej epoce nurtem ogólnokulturowym, literackim, umysłowym i filozoficznym, obecnym w dziełach sztuki i w traktatach o człowieku, w ideałach religijnych i w poglądach politycznych. [...] W literaturze oznaczał on wysunięcie w tematach i motywach na pierwszy plan ujęć antropologizujących oraz personalizacyjnych. Nie tylko człowiek w szerokim tego słowa znaczeniu, ale konkretna osoba ludzka: autor, osoby ukochane, przyjaciele, stawały się bohaterami literackiej i artystycznej twórczości. AntropomorfizmantropomorfizmAntropomorfizm kultury renesansowej odbił się w wielkim stopniu na sposobach ujmowania Boga. Postawa humanistyczna przyniosła głębokie zmiany w semantyce utworów literackich i w literackich hierarchiach gatunków, wysuwając na plan pierwszy lirykę (Petrarka, Ronsard, Kochanowski) i motywy arkadyjskie, a w sferze figur semantycznych – personifikację.

pierwszy Źródło: Aleksander Wilkoń,  Dzieje języka artystycznego w Polsce. Renesans , Katowice 2004, s. 44–45.

Eliza Krzyńska-Nawrocka  Petrarka: sztuka kochania, sztuka istnienia 

Sztuka kochania według Petrarki to sztuka wyrażania piękna, zachwytu, napięć ewokowanychewokowanychewokowanych uczuciem, w tym najintensywniejszego uczucia tęsknoty za ukochaną, rozpaczy po jej śmierci. To przede wszystkim sztuka cierpienia i szukania pocieszenia w słowie miłość opisującym. To nie wołanie o rozkosz, to wołanie z nicości, w którą wtrąciła bohatera miłość, to wołanie o ocalenie. To sztuka utrwalenia tego, co ulotne, chwilowe w nieprzemijalnych słowach.

sztuka Źródło: Eliza Krzyńska-Nawrocka,  Petrarka: sztuka kochania, sztuka istnienia , „Tarnowskie Colloquia Naukowe” 2017, nr 2, s. 44.

 Petrarkizm, za: Słownik terminów literackich 

RpdQ8OcDC9SNI1

Zdjęcie przestawia arkusz manuskryptu dzieł Petrarki. Jest on zapisany w języku włoskim i ozdobiony na marginesach roślinnym ornamentem.

Poezja realizująca ten wzorzec była wyrazem uwielbienia i podziwu dla wyidealizowanej bohaterki (imię petrarkowskiej Laury stało się synonimem upoetyzowanej kochanki), odznaczała się dociekliwością psychologiczną i subtelnością w przedstawieniach uczuć skomplikowanych, jednakże pozbawionych dramatycznego napięcia. W obrębie tradycji petrarkizmu tworzył się repertuar charakterystycznych motywów składających się na obraz «pani anielskiej» (kanonizowany u Petrarki typ «donna angelicata» przetrwał do końca XIX wieku) zewnętrzny (opisy oczu, włosów, lic, ust, dłoni) i duchowy.

petrarkizm Źródło:  Petrarkizm, za: Słownik terminów literackich , red. J. Sławiński, Wrocław 2002, s. 382–383.