Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa

Jedną ze składowych bezpieczeństwa narodowego jest bezpieczeństwo państwa. Można je podzielić na:

Potencjał bezpieczeństwa wewnętrznego

W celu zabezpieczenia ludności powstało wiele instytucji. Do najważniejszych zaliczamy:

• wymiar sprawiedliwości;

• służby specjalne;

• inne służby, a także straże oraz inspekcje funkcjonujące w ochronie bezpieczeństwa i porządku publicznego;

• służby ratownictwa i ochrony ludności;

• podmioty zarządzania kryzysowego;

• służby graniczne;

• centralne i samorządowe instytucje bezpieczeństwa wewnętrznego.

Usytuowanie instytucji obszaru bezpieczeństwa wewnętrznego i zakres ich oddziaływania

Instytucje wymiaru sprawiedliwości

Gwarancją zapewnienia właściwego funkcjonowania państwa, w tym zagwarantowania obywatelom bezpieczeństwa, jest wymiar sprawiedliwości sprawowany przez sądy.

Władzę sądowniczą w Polsce sprawują następujące sądy:

Z sądami współpracują organy ochrony prawnej, w szczególności prokuratura i Służba Więzienna.

Rola prokuratury

R1Wq7XG7e7m0V1

Zdjęcie przedstawia Siedzibę Prokuratury Krajowej w Warszawie. Jest to duży, trzypiętrowy budynek narożny z szerokim wejściem.

Podstawowym zadaniem prokuratury jest czuwanie nad przestrzeganiem praworządności i ściganie przestępstw. Zadania te realizuje:

• Prokurator Generalny;

• Prokurator Krajowy;

• prokuratorzy powszechnych oraz wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury;

• prokuratorzy IPNIPNIPN – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

Zadaniem prokuratorów jest prowadzenie albo nadzorowanie postępowań przygotowawczychpostępowanie przygotowawczepostępowań przygotowawczych w sprawach karnych oraz sprawowanie funkcji oskarżyciela publicznegooskarżyciel publicznyoskarżyciela publicznego przed sądami. Prokuratorzy wojskowi oprócz tego realizują zadania związane z przestrzeganiem prawa i utrzymaniem odpowiedniego poziomu dyscypliny wojskowej.

Zadania Służby Więziennej

RNyTcn5z1mYyO1

Zdjęcie przedstawia pojazd Służby Więziennej. To bus z przyciemnianymi szybami.

Służba Więzienna realizuje zadania penitencjarne, ochronne oraz resocjalizacyjne. Ponadto odpowiada za wykonywanie tymczasowego aresztowania, ochronę przed negatywnym wpływem przestępców na społeczeństwo, odstraszanie potencjalnych przestępców.

W strukturze organizacyjnej SWSWSW wyróżniamy:

Służby specjalne

Do najważniejszych podmiotów realizujących zadania specjalne zaliczają się:

• Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego;

• Centralne Biuro Antykorupcyjne.

R6q5h0RaYEIHp1

Grafika przedstawia logotyp Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. W niebieskim owalu, w centralnej części, znajduje się orzeł w koronie, który trzyma w pazurach obrys Polski z wpisanym skrótowcem ABW. Na górze znajduje się napis Rzeczpospolita Polska. Na dole - Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego chroni państwo przed zorganizowanymi działaniami mogącymi być zagrożeniem dla niepodległości i porządku konstytucyjnego Polski oraz funkcjonowania struktur państwowych. ABWABWABW zapewnia ochronę informacji niejawnych, pozyskuje i analizuje oraz przekazuje właściwym organom informacje o istotnym znaczeniu dla bezpieczeństwa wewnętrznego państwa.

Centralne Biuro Antykorupcyjne jest powołane do zwalczania korupcji w życiu publicznym i gospodarczym oraz działalności naruszającej interesy ekonomiczne państwa polskiego. CBACBACBA prowadzi sprawy operacyjne, działalność kontrolną, prewencyjną i edukacyjną.

Policja

RaFDQMeXR8yhd1

Zdjęcie przedstawia radiowóz policji. Jest to osobowy samochód marki KIA.

Policja to formacja umundurowana i uzbrojona. Jest przeznaczona do ochrony obywateli oraz do utrzymywania bezpieczeństwa i porządku publicznego. Główne zadania policji to ochrona ludzkiego życia i zdrowia, a także mienia przed bezprawnymi zamachami oraz podejmowanie działań prewencyjnych. W strukturach policji pracują funkcjonariusze służby kryminalnej, prewencyjnej i wspomagającej.

Służba Ochrony Państwa

RDJCWNhCDnJmi1

Zdjęcie przedstawia jadącą ulicą kolumnę samochodów. Na początku jedzie samochód z niebieskim światłem sygnalizacyjnym Służby Ochrony Państwa, następnie auto ochraniane i na końców znów pojazd Służby Ochrony Państwa.

Służba Ochrony Państwa jest to jednolita, umundurowana i uzbrojona formacja, której zadaniem jest ochrona osób, obiektów oraz rozpoznawanie i zapobieganie skierowanym przeciw nim przestępstwom. SOPSOPSOP ochrania m.in. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałka Sejmu RP, Marszałka Senatu RP, Prezesa Rady Ministrów, wiceprezesa Rady Ministrów, ministra właściwego do spraw wewnętrznych, ministra właściwego do spraw zagranicznych, byłych prezydentów Rzeczypospolitej Polskiej oraz osoby, które mają status głowy państwa lub szefa rządu państw obcych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. SOP ochrania także różne obiekty służące m.in. Prezydentowi RP, Prezesowi Rady Ministrów czy Radzie Ministrów.

Państwowa Straż Pożarna

PSPPSPPSP jest formacją powołaną do walki z pożarami, a także klęskami żywiołowymi i różnymi zagrożeniami miejscowymi. Prowadzi akcje ratownicze podczas katastrof, wypadków komunikacyjnych, budowlanych oraz chemicznych. Do jej zadań należy też sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych i wydawanie w tym zakresie opinii. Ponadto PSP podejmuje ścisłą współpracę z ochotniczymi strażami pożarnymi.

Instytucje systemu zarządzania kryzysowego

Zarządzanie kryzysowe jest szczególnie istotnym elementem bezpieczeństwa wewnętrznego państwa. Odnosi się ono do zagrożeń niemilitarnych. Na szczeblu centralnym jest realizowane przez Radę Ministrów, która posiłkuje się działalnością Rządowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego. Na poziomie województwa zadania z zakresu zarządzania kryzysowego wykonują wojewodowie z pomocą wojewódzkich zespołów i centrów zarządzania kryzysowego. Na poziomie powiatu i gminy zadaniami tymi zajmują się: w powiecie – starosta, w gminie – wójt (burmistrz lub prezydent miasta) oraz zespoły i centra zarządzania kryzysowego.

Straż Graniczna

R6izOp7JMiIHq1

Zdjęcie przedstawia samochód terenowy Straży Granicznej.

Straż Graniczna jest jednolitą, umundurowaną i uzbrojoną formacją. Podlega ministrowi spraw wewnętrznych, a jej zadaniem jest ochrona granicy państwowej i kontrola ruchu granicznego. Odpowiada też za wydawanie zezwoleń na przekraczanie granicy. SGSGSG zapobiega transportowaniu substancji niebezpiecznych bez zezwolenia, rozpoznaje, zapobiega i wykrywa przestępstwa i wykroczenia dotyczące przekraczania granicy, przeprowadza kontrolę legalności wykonywania pracy przez cudzoziemców i prowadzenia przez nich działalności gospodarczej.

Centralne i samorządowe instytucje obszaru bezpieczeństwa wewnętrznego

Oprócz scharakteryzowanych już instytucji obszaru bezpieczeństwa wewnętrznego w Polsce działają też inne podmioty aktywne w tym zakresie i realizujące ważne zadania. Ze względu na usytuowanie w strukturze organizacji państwa możemy wśród nich wyróżnić:

• instytucje centralne;

• instytucje samorządowe.

Do instytucji centralnych należą m.in.:

• Inspekcja Transportu Drogowego, zajmująca się kontrolą przestrzegania przepisów dotyczących transportu drogowego i przewozu osób oraz rzeczy;

• Państwowa Inspekcja Sanitarno‑Epidemiologiczna, która zajmuje się ochroną sanitarno‑epidemiologicznej ludności;

• służby meteorologiczne i hydrologiczne obowiązane ostrzegać o mogących wystąpić klęskach żywiołowych.

RcSZBux5VD9l91

Zdjęcie przedstawia samochód Straży Miejskiej.

Wśród instytucji samorządowych szczególne miejsce zajmują straże gminne (miejskie), które są powołane do ochrony porządku publicznego. Zakres ich szczegółowych zadań obejmuje m.in.: ochronę spokoju i porządku, kontrolę ruchu drogowego, współpracę z innymi podmiotami realizującymi zadania w obszarze ratowania życia i zdrowia obywateli, pomoc w sytuacjach awarii i klęsk żywiołowych. Straże gminne (miejskie) ściśle współpracują z policją, jak również mają uprawnienia procesowe w sprawach o wykroczenia.

Słownik