Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Występowanie

Występowaniu w danym miejscu dużego pogłowia owiec sprzyjają różne czynniki, między innymi obecność rozległych, naturalnych użytków zielonychużytki zieloneużytków zielonych (łąk i pastwisk) porośniętych przez gatunki traw o mniejszej przydatności dla wypasu bydła. Należą do nich na przykład mongolskie stepy. Miejscem wypasu tych zwierząt są także tereny położone na dużej wysokości nad poziomem morza – górskie hale niedostępne dla bydła. Owce mają małe wymagania pokarmowe i mogą być hodowane niemal wszędzie. Oprócz uwarunkowań przyrodniczych, ważne są też te kulturowe. Chów owiec ma duże znaczenie w państwach islamskich, w których hodowla trzody chlewnej jest wykluczona ze względów religijnych. Wśród czynników ekonomicznych wymienić należy zapotrzebowanie na produkty mięsne, mleczne i przemysłowe (na przykład na wełnę i skórę, futra).

Chów

Podstawowym celem chowu owiec jest uzyskiwanie znacznej ilości wełny i skór. Taki kierunek prowadzony jest między innymi w Australii, Nowej Zelandii, Europie Zachodniej i Chinach. Z jednego dorosłego osobnika dobrej rasy (na przykład merynosmerynosmerynos) można otrzymać rocznie nawet 25 kg wełny wyjątkowej jakości. Mniejsze znaczenie w chowie ma produkcja mięsa i mleka. Kierunek ten występuje m.in. w Mongolii, Turcji i Pakistanie. BaraninabaraninaBaranina jest popularna także w Australii, w krajach muzułmańskich i w Indiach – ze względu na zakaz spożywania innego rodzaju mięsa. Krajem europejskim, który słynie z dużego spożycia mięsa owiec, jest Wielka Brytania. Ponadto jest ono popularne w państwach bałkańskich. Chów tych zwierząt ma charakter ekstensywnychów ekstensywnyekstensywny i jest prowadzony na gorszych jakościowo i suchszych terenach niż chów bydła.

Cele hodowli

Owce mogą być hodowane w prawie wszystkich typach klimatu – poza gorącym i suchym oraz polarnym. Cechy klimatu wpływają na jakość wełny, która ma największe znaczenie w chowie tych zwierząt. Na chłodniejszych obszarach otrzymuje się bardziej gęstą i zbitą wełnę. Nadaje się ona na futra i kożuchy. Z kolei w klimacie o cechach kontynentalnych, przy dużych dobowych amplitudach powietrza, wełna jest lżejsza, dłuższa i bardziej przewiewna. Taki rodzaj wełny jest przydatny m.in. do produkcji naturalnych włókien wykorzystywanych do wyrobu tkanin. Warto jeszcze zwrócić uwagę na fakt, że owce hodowane na mięso potrzebują bardziej wilgotnych pastwisk niż pozostałe.

Pogłowie

Pogłowie owiec na świecie przeżywa poważny regres. W ostatnich latach zaczęło ono powoli wzrastać do poziomu z przełomu lat 80. i 90. XX wieku i obecnie wynosi ok. 1,2 mld sztuk. Tradycyjny chów tych zwierząt jest uznawany za najmniej efektywną gałąź hodowli, dlatego też w wielu regionach świata – w związku z intensyfikacją produkcjiintensyfikacja produkcjiintensyfikacją produkcji – podlega on systematycznym ograniczeniom. Do tego wskazać należy wykorzystanie części naturalnych pastwisk na bardziej dochodowy wypas bydła. Zmniejszająca się rola hodowli tych zwierząt wynika także z rosnącej popularności tańszych włókien sztucznych. Natomiast wzrost pogłowia owiec w niektórych krajach europejskich (Hiszpania, Włochy, Francja i Wielka Brytania) jest związany z rozwojem hodowli zagrodowej w oparciu o dostawy przemysłowych mieszanek paszowych.

R1OfHrxv2fiWr
Zmiany wielkości pogłowia owiec na świecie od początku lat 60. XX w.
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych FAO.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Według danych FAO za 2017 rok, w strukturze światowego pogłowia przodują: Chiny (13%), Australia (6%), Indie (5%), a także Nigeria, Sudan, Iran i Wielka Brytania (po 3–4%). Australia, ze względu na najważniejszą rolę tej hodowli w rolnictwie, jest nazywana największą „owczarnią świata”. Natomiast w przeliczeniu liczby owiec na powierzchnię użytków rolnych (UR), pierwsze miejsce zajmują Wyspy Owcze (23–24 szt. na 1 ha UR). Jeżeli zaś chodzi o państwa, to największą obsadą cechują się kraje islamskie (najwyższy wskaźnik występuje w Zjednoczonych Emiratach Arabskich - 5–6 szt. na 1 ha UR). Ich wysokie wartości wynikają nie tylko z dużego pogłowia, ale także z małej powierzchni gruntów rolniczych. Wysokim wskaźnikiem charakteryzuje się także Nowa Zelandia oraz niektóre małe kraje wyspiarskie. Wśród krajów europejskich dominującymi pod tym względem są: Norwegia, Wielka Brytania i Albania.

RCCzXdX6A93hk
Struktura światowego pogłowia bydła według krajów w 2017 roku
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych FAO.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RtNeOJ75cIa6P
Obsada owiec w szt. na 1 ha użytków rolnych (UR)
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych FAO.
Źródło: Eduexpert Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Słownik

baranina
baranina

mięso otrzymywane z owiec

chów ekstensywny
chów ekstensywny

rodzaj chowu zwierząt polegający na wypasaniu ich na naturalnych pastwiskach

intensyfikacja produkcji
intensyfikacja produkcji

w rolnictwie: zwiększanie nakładów środków produkcji oraz pracy na jednostkę powierzchni ziemi

karakuł
karakuł

jedna z najstarszych ras owcy domowej, która występuje najliczniej w Azji Mniejszej i Środkowej; znana najbardziej z produkcji skór (futer)

kartogram dazymetryczny
kartogram dazymetryczny

rodzaj kartogramu, w którym układ podstawowych jednostek przestrzennych zależy od zmienności natężenia badanego zjawiska; zwykle tworzony jest w oparciu o mapę kropkową

merynos
merynos

owca o bardzo cenionej, cienkiej wełnie

użytki zielone
użytki zielone

grunty rolne zagospodarowane pod uprawę traw (łąki i pastwiska) lub innych upraw zielnych w celu dostarczania latem paszy zielonej, a zimą pasz objętościowych (siano, kiszonka)