Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
bg‑gray1

Emigrant a uchodźca

1
Agata Górny, Halina Grzymała‑Moszczyńska, Witold Klaus, Sławomir Łodziński Uchodźcy w Polsce sytuacja prawna, skala napływu i integracja w społeczeństwie polskim oraz rekomendacje

Najstarszą, najszerszą oraz najbardziej właściwą formą ochrony międzynarodowej jest status uchodźcy, przyznawany na podstawie Konwencji dotyczącej statusu uchodźców, zwanej powszechnie Konwencją GenewskąKonwencja Genewska 1951 r.Konwencją Genewską. Została ona przyjęta w 1951 roku jako dokument, który miał reagować na problem znaczących ruchów migracyjnych wywołanych w Europie przez II wojnę światową, a także wydarzenia bezpośrednio po niej następujące, w tym związane z podziałem kontynentu na strefy wpływów. W ich wyniku bardzo wiele osób zmieniało kraj zamieszkania. Konwencja Genewska początkowo obejmowała swoimi przepisami jedynie Europejczyków i odnosiła się do powodujących migrację wydarzeń, które zaszły przed 1 stycznia 1951 roku. Dopiero tzw. Protokół Nowojorski z 1967 r. pozwolił na zastosowanie tego dokumentu do uchodźców, niezależnie od ich kraju pochodzenia. Zniósł także wcześniejsze ograniczenia czasowe. Polska przystąpiła do Konwencji dość późno, bowiem dopiero pod koniec 1991 r.

cytat Źródło: Halina Grzymała‑Moszczyńska, Agata Górny, Witold Klaus, Sławomir Łodziński, Uchodźcy w Polsce sytuacja prawna, skala napływu i integracja w społeczeństwie polskim oraz rekomendacje, Warszawa 2017.
R1UIdBPlucyZR
Definicje pojęć „emigrant” i „uchodźca”.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., CC BY-SA 3.0, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/.
bg‑gray1

Uchodźcy w Polsce

Problem uchodźstwa w Polsce pojawił się w ostatnich latach w związku z konfliktem zbrojnym w Syrii czy Ukrainie. Wtedy też szlakami wodnymi i lądowymi zaczęły napływać do krajów Europy setki tysięcy ludności uciekającej przed głodem i śmiercią. W latach 2012–2014 do urzędu do Spraw Cudzoziemców wpłynęło 14.597 pozytywnie rozpatrzono 557. Natomiast 456 osób uzyskało pomoc uzupełniającą. W 2015 r., w związku z ogromną falą uchodźcówuchodźcauchodźców głównie z Syrii i Erytrei, Unia Europejska dokonała rozdziału ilości przyjmowanych uchodźców przez poszczególne kraje. Polska zadeklarowała chęć przyjęcia 7000 uchodźców. Są to osoby relokowane z krajów południowej Europy. Od 2016 r. w Polsce znajduje się 12 otwartych obozów dla uchodźców. [źródło danych: Pomoc społeczna dla uchodźców, nik.gov.pl, dostęp online 22.05.2020].

RoIQLZ9EBdv2F1
Ośrodki dla uchodźców w Polsce.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o, licencja: CC BY-SA 3.0.

Obóz dla uchodźców - obóz dla osób przemieszczonych:

– obóz przeznaczony dla osób, które musiały opuścić miejsce stałego zamieszkania ze względu na zagrożenie życia, zdrowia, bądź wolności. Zagrożenie to jest najczęściej związane z walkami zbrojnymi i klęskami żywiołowymi. Prześladowaniami z powodu religii, rasy lub przekonań politycznych.

bg‑gray1

Prawne formy ochrony uchodźców

  • Przyznanie statusu uchodźcy umożliwia korzystanie z większości praw socjalnych.

  • Ochrona uzupełniająca to forma ochrony dla kogoś, kto nie otrzymał statusu uchodźcy, ale nie może wrócić do swojego kraju np. ze względu na ryzyko stosowania tortur.

RcmOoCRJXY8471
Formy ochrony przyznawanej cudzoziemcom w Polsce
bg‑gray1

Europa w dobie wielkiej fali uchodźców

Do 2015 r. pomoc państw europejskich ograniczała się do wspierania finansowo organizacji humanitarnych. Do rozszerzenia form pomocy przyczyniła się tragedia, w wyniku której utonęło 700 osób u wybrzeży włoskiej wyspy Lampedusa. Zdjęcie 3- letniego martwego chłopca, znalezionego u wybrzeży Turcji, obiegło cały świat i rozpoczęło kolejną poważną dyskusję nad tym, jak pomóc ogromnej liczbie uchodźców. Kanclerz Niemiec Angela Merkel wykazała się jako pierwsza humanitarnym gestem, twierdząc, że jej kraj jest skłonny przyjąć uchodźców. Do tej pory Niemcy przyjęły ich najwięcej. Grecja i Włochy to kraje, które same borykają się z wewnętrznym kryzysem gospodarczym, a to właśnie do nich napływała największa liczba uchodźców, zanim zostali przeniesieni do innych krajów UE. Są to uchodźcy głównie z Afryki i Azji. Sytuacja w obozach przejściowych jest trudna, chociaż organizacje rządowe i pozarządowe dokładają wszelkich starań, aby zapewnić podstawowe środki czystości, ubrania czy lekarstwa. Wspomagają także budowę prowizorycznych miejsc zamieszkania. Sprawa uchodźstwa wiąże się z pewnymi zagrożeniami, jak chociażby przekraczanie granic przez osoby podejrzane o terroryzm. Budowa obozów przejściowych generuje duże koszty, które ponoszą obywatele kraju przyjmującego. Obozy te muszą być strzeżone przez specjalne służby, gdyż bardzo łatwo o sytuacje niebezpieczne, zagrażające nie tylko uchodźcom, ale także okolicznym mieszkańcom. Są również korzyści przyjmowania uchodźców, jak chociażby zwiększenie konsumpcji i popytu – co napędza gospodarkę – uczenie się empatycznego podejścia do drugiego człowieka, otworzenie się na nowe kultury, a przede wszystkim zmusza do humanitarnej edukacji zwłaszcza w kwestii sierot, które są częstymi mieszkańcami obozów dla uchodźców.

R1QaKD9wj9r3d1
Kraje, z których migrują uchodźcy i kierunki migracji.
Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., CC BY-SA 3.0, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/.

Słownik

azyl
azyl

forma ochrony, odosobnione miejsce zapewniające schronienie przed organami ścigania kraju pochodzenia

emigrant
emigrant

osoba, która dobrowolnie opuszcza kraj swojego pochodzenia na przykład w poszukiwaniu lepszej pracy

Konwencja Genewska 1951 r.
Konwencja Genewska 1951 r.

najważniejszy dokument, który definiuje pojęcie uchodźcy; zapisane są w niej też najważniejsze zasady dotyczące traktowania uchodźców i wskazania dotyczące zapewnienia opieki przez państwa; niezwykle istotnym zapisem konwencji jest zapis mówiący o niekaraniu uchodźców, którzy nielegalnie przekroczyli granice; Polska jest wśród krajów, które podpisały konwencję Genewską

ośrodek otwarty
ośrodek otwarty

ośrodek, w którym cudzoziemcy oczekują na status uchodźcy; mogą swobodnie opuszczać teren obozu; w Polsce znajduje 12 takich ośrodków (stan na 2019 r.)

ośrodek zamknięty
ośrodek zamknięty

to miejsce odosobnienia, gdzie przebywają cudzoziemcy, którzy nielegalnie przekroczyli granice, oczekują na proces i postanowienia sądu

relokacja
relokacja

system wypracowany przez państwa Unii Europejskiej, dzięki któremu państwa zalane największą ilością uchodźców takie jak Grecja, Włochy czy Węgry, które same nie są w stanie rozpatrzyć wszystkich wniosków, mogą przenosić uchodźców do innych państw; relokacja jest możliwa tylko pomiędzy państwami UE

uchodźca
uchodźca

w roku 1951 podpisano w Genewie konwencję, w której zawarto definicję uchodźcy; to osoba, która pod presją w wyniku uzasadnionej obawy o własne życie lub w wyniku prześladowania na gruncie religijnym, poglądowym czy rasowym, także narodowościowym musi opuścić swój kraj; uchodźcy najczęściej uciekają z powodu toczących się konfliktów zbrojnych, rewolucji lub czystek etnicznych