Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Ruch antywojenny

R1OcWd7uhdUep1
Rodzina amiszów, Pensylwania w Stanach Zjednoczonych, fotografia współczesna. Kościół ten nabrał znaczenia zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych i nadal zachowuje swoje konserwatywne podejście do wielu dziedzin życia społecznego i przejawów cywilizacji zachodniej. Amisze żyją we własnych wspólnotach i zachowują odrębność kulturową. Wyróżniają się m.in. strojem i tradycyjnym stylem życia.
Wyjaśnij, dlaczego radykalne podejście do stosowania przemocy wchodzi w konflikt z cywilizacją, w której żyjemy.
Źródło: domena publiczna.

W starożytnym Rzymie pierwsi chrześcijanie rezygnowali ze służby wojskowej, ponieważ nauka Kościoła z zasady potępia agresję i przemoc. Kiedy jednak chrześcijaństwo stało się religią dominującą, udział w wojnie został powszechnie zaakceptowany, choć pod pewnymi warunkami. W średniowiecznej Europie jednym z ruchów chrześcijańskich całkowicie odrzucających wojnę byli bracia czescy, Kościół utworzony po rewolucji husyckiej w XV w. Podczas reformacji powstały inne Kościoły głoszące pacyfizm i odmawiające służby wojskowej. W Rzeczypospolitej Obojga Narodów przykładem takiej wspólnoty byli bracia polscy działający od XVI w.

W innych krajach europejskich w tym samym czasie narodziły się protestanckie wyznania huterytów (w Szwajcarii i Tyrolu) i mennonitów (w Niderlandach), a w XVII w. w Szwajcarii − amiszów. Grupy te były pierwszymi na naszym kontynencie zorganizowanymi ruchami pacyfistycznymi, które z założenia odrzucały wojnę i użycie jakiejkolwiek przemocy.

Ruch pacyfistycznypacyfizmRuch pacyfistyczny dość znacząco rozwinął się w XIX w., po okresie wojen napoleońskich. W tym stuleciu odbywały się kongresy antywojenne, m.in. w Londynie w 1843 r. i Brukseli w 1848 r. oraz w 1849 r.

Ruch pacyfistyczny

W XX w. pacyfizm kojarzymy przede wszystkim z ruchem hipisowskim, który rozwinął się w Stanach Zjednoczonych w latach 60. Nie należy zapominać o tym, że na fali antywojennych nastrojów po I i II wojnie światowej kolejne państwa przyjmowały prawo międzynarodowe ograniczające konflikty zbrojne. W 1919 r. powstała też Liga Narodów, a w 1945 r. – ONZ.

Globalna zagłada

Wizja końca światawizja postapokaliptycznaWizja końca świata obecna jest w wielu kulturach i religiach, przy czym nie zawsze wiąże się ją z konfliktem zbrojnym. Panuje jednak powszechne przekonanie o jego katastroficznym przebiegu i globalnym zasięgu. Pojawiają się za to różne przyczyny: może to być niespodziewany wybuch wojny, przebiegunowanie Ziemi, zderzenie z asteroidą, globalne ocieplenie, bunt maszyn lub np. atak kosmitów. Jedynie nieliczne z tych wariantów uwzględniają wojnę jako powód zniszczenia ludzkości.

Od XX w. coraz bardziej prawdopodobny wydaje się wybuch wojny globalnej, a więc takiej, która swym zasięgiem obejmie obszar całej kuli ziemskiej. Walki prowadzone byłyby wówczas zarówno na lądzie, w wodzie i powietrzu, jak i w przestrzeni kosmicznej. Wojna globalna mogłaby spowodować koniec świata jedynie w przypadku masowego użycia broni jądrowej, biologicznej lub chemicznej, gdyż to doprowadziłoby do zagłady gatunku ludzkiego, także wskutek nieodwracalnego skażenia środowiska, w którym żyjemy.

Scenariusz taki stał się możliwy w okresie zimnej wojnyzimna wojnazimnej wojny. Wtedy znane już były konsekwencje zastosowania broni jądrowej (po zrzuceniu bomb atomowych na Hiroszimę i Nagasaki w 1945 r.), a dwa światowe mocarstwa prowadziły nieustający wyścig zbrojeńwyścig zbrojeńwyścig zbrojeń, inwestując w coraz doskonalszą broń masowego rażenia i napędzając rywalizację w przestrzeni kosmicznej.

R1Y0oJ52Wpmhw
Schron przeciwatomowy. W obawie przed globalną zagładą wskutek wybuchu bomby atomowej, na całym świecie w czasie zimnej wojny wybudowano tysiące podziemnych bunkrów i schronów przeciwatomowych. W schronach gromadzono odpowiednie zapasy żywności i innych środków niezbędnych do przeżycia.
Wyjaśnij, w jaki sposób ludzie chcieli chronić się przed konsekwencjami zagłady atomowej.
Źródło: Azymut (Rafał M. Socha), licencja: CC BY-SA 4.0.

Słownik

apokalipsa
apokalipsa

(z gr. apokalypsis − objawienie); termin powszechnie kojarzony z księgą św. Jana przepowiadającą koniec świata; synonim zagłady

pacyfizm
pacyfizm

ruch społeczno‑polityczny propagujący pokój; potępiający wszystkie wojny bez względu na ich charakter, zarówno wojny sprawiedliwe (np. wojna obronna), jak i niesprawiedliwe (np. agresja na inne państwo)

wizja postapokaliptyczna
wizja postapokaliptyczna

wizja przedstawiająca świat bezpośrednio po apokalipsie

wyścig zbrojeń
wyścig zbrojeń

popularne określenie na obustronne i wzajemnie się rozkręcające zbrojenia prowadzone przez wrogie sobie państwa lub obozy polityczne z myślą o potencjalnym konflikcie zbrojnym

zimna wojna
zimna wojna

umowna nazwa (trwającego w latach 1947–1991) stanu napięcia oraz rywalizacji ideologicznej, politycznej i militarnej między blokiem wschodnim, czyli ZSRS i jego państwami satelickimi, a blokiem zachodnim