Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Człowiek zamieszkuje jedną z galaktykgalaktykagalaktyk (ich liczbę określa się na setki miliardów) zwaną Drogą Mleczną. Powstała ona prawdopodobnie ok. 13‑14 mld lat temu i zaliczana jest do galaktyk spiralnych. Szacuje się, że jej średnica wynosi prawdopodobnie ok. 100 000 lat świetlnychrok świetlnylat świetlnych i zawiera 200‑300 mld gwiazd.

Grupy galaktyk tworzą gromadygromada galaktykgromady lub supergromadysupergromada galaktyksupergromady. Odległości między nimi szacuje się na setki milionów, a nawet miliardów lat świetlnych. Droga Mleczna znajduje się w stosunkowo niewielkiej gromadzie (o średnicy ok. 50 mln lat świetlnych) nazywanej Układem Lokalnym (lub Gromadą Lokalną), która jest z kolei częścią Lokalnej Supergromady.

Gwiazdozbiór (konstelacja) jest to obszar sfery niebieskiej o umownie wyznaczonych granicach. Starożytni i średniowieczni astronomowie nie dzielili całej sfery niebieskiej (północnej, gdyż tylko ta była dostępna obserwacjom) na gwiazdozbiory, a jedynie spośród jasnych gwiazd dobierali charakterystyczne ich grupy, które nazywali gwiazdozbiorami. Większość nazw gwiazdozbiorów zaczerpnięto z mitologii. Zgodnie z uchwałą Międzynarodowej Unii Astronomicznej 1922 przyjęto obowiązujący obecnie podział nieba na 88 gwiazdozbiorów. Gwiazdy w obrębie danego gwiazdozbioru oznacza się, poczynając na ogół od najjaśniejszej, kolejnymi literami alfabetu greckiego lub kolejnymi liczbami.

Najbardziej rozpoznawalne gwiazdozbiory nieba północnego to: Wielka Niedźwiedzica i Mała Niedźwiedzica (z gwiazdą północną), Kasjopeja oraz Cefeusz.

R1Eq8izJHe8iH
Gwiazdozbiór Kasjopeja uchwycony przez Teleskop Hubble'a.
Źródło: dostępny w internecie: www.nasa.gov, domena publiczna.

Słownik

galaktyka
galaktyka

grupa planet, gwiazd i materii międzygwiazdowej

gromada galaktyk
gromada galaktyk

większe struktury o rozmiarach kilku megaparseków zawierają wiele tysięcy galaktyk

rok świetlny
rok świetlny

odległość, jaką światło przebywa w próżni w ciągu roku (1 rok świetlny ≈ 9,5 biliona km)

supergromada galaktyk
supergromada galaktyk

struktury zawierające dziesiątki tysięcy gromad galaktyk