Ćwiczenia

W powtórkowych lekcjach skupimy się na części poświęconej pytaniom. Odnoszą się one do wielu różnych materiałów źródłowych (nie tylko tekstów oraz ilustracji, ale również map, tabel czy wykresów itp.). Przede wszystkim musisz dokładnie zapoznać się z materiałami źródłowymi, ale także zwrócić uwagę na polecenia. Poniżej przybliżamy, jak rozumieć polecenia w zadaniach różnego typu:

Pamiętajcie, że odpowiedź musi odnosić się do źródła – błędem jest bazowanie wyłącznie na swojej wiedzy i zignorowanie podanego źródła. Chodzi bowiem o to, aby osoba odpowiadająca na pytanie umiejętnie połączyła analizę materiału źródłowego z własną wiedzą. Nie bójcie się korzystać z posiadanych informacji i zawsze odwołujcie się do podanych źródeł. Pamiętajcie również o tym, by wczytywać się w polecenia – czasem wiedza własna nie jest potrzebna, czasem tekst to tylko inspiracja, a innym razem należy połączyć wiedzę z interpretacją tekstu.

Parytety dla kobiet

Reprezentacja kobiet w ciałach ustawodawczych na świecie nie jest liczna.

Kobiety po raz pierwszy zostały wybrane do parlamentu w 1907 r. w Finlandii. Było to pierwsze państwo, które wprowadziło pełne prawa wyborcze dla kobiet. Stosunkowo niedawno uzyskały one prawa wyborcze i zasiadły w parlamencie Szwajcarii (1971), San Marino (1974), Liechtensteinie (1986), Andorze (1993).

Z danych Unii Międzyparlamentarnej (PARLINE) wynika, że w 2020 r. udział kobiet w izbach przedstawicielskich na szczeblu krajowym wyniósł 22,6 proc.

tabela Źródło: Inter-Parliamentary Union, dostępny w internecie: archive.ipu.org [dostęp 26.02.2020 r.].

Niektóre państwa podjęły już działania, których celem jest zwiększenie reprezentacji kobiet w izbach parlamentarnych. W 2020 roku w 56 krajach świata reprezentacja kobiet wynosiła powyżej 30%.

Jednym z rozwiązań stosowanych na świecie jest wprowadzenie ustawodawstwa obligującego partie do umieszczenia określonej procentowo liczby kobiet na listach partyjnych w stosunku do liczby wystawionych kandydatów. W ten sposób kraje te wprowadzają parytetparytetparytet kobiet obowiązujący w wyborach.

W niektórych krajach parytet nie jest określony przez ustawodawstwo krajowe, ale partie z własnej inicjatywy przyjmują go i staje się on wówczas elementem programu politycznego danego ugrupowania.

Jeśli parytet jest wprowadzony na szczeblu krajowym, to zwykle określa go ordynacja wyborcza, a nie przepis konstytucyjny.

Parytet jest częściej stosowany w wyborach samorządowych niż w wyborach parlamentarnych. Niewątpliwie odgrywa istotną rolę we włączaniu kobiet do polityki.

Oprócz określenia parytetu kobiet na listach wyborczych ważne znaczenie mają także inne czynniki, np. pozycja na liście wyborczej. Kandydaci na pierwszych miejscach mają większe szanse na zdobycie mandatu (szczególnie w systemach proporcjonalnych w głosowaniu na listę zamkniętą), dlatego w niektórych krajach zastrzega się, by kandydaci odmiennych płci występowali na listach przemiennie, lub procentowo określa się, ile osób odmiennej płci powinno figurować w pierwszej połowie listy. Istotną rolę odgrywa również formuła wyborcza: systemy większościowe, zwłaszcza jednomandatowe, nie sprzyjają temu, by wybierano kobiety.

W niektórych krajach ustawodawstwo określa liczbę mandatów przyznawanych kobietom, np. w Pakistanie 60 spośród 342 miejsc w Zgromadzeniu Narodowym przypada kobietom. W pakistańskim senacie mandatów przeznaczonych dla kobiet jest 17 na 104.

Słownik