Polityka ekologiczna państwa

Podstawą prawną ochrony przyrodyochrona przyrodyochrony przyrody w Polsce jest Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody, która nakłada na państwo i jego organy obowiązek dbania o środowisko naturalne. Do podstawowych zadań ustawa zalicza:

• utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów;

• zachowanie różnorodności biologicznej;

• zachowanie dziedzictwa geologicznego i paleontologicznego;

• zapewnienie ciągłości istnienia gatunków roślin, zwierząt i grzybów wraz z ich siedliskami, przez ich utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu ochrony;

• ochronę walorów krajobrazowych, zieleni w miastach i wsiach oraz zadrzewień;

• utrzymywanie lub przywracanie do właściwego stanu ochrony siedlisk przyrodniczych, a także pozostałych zasobów, tworów i składników przyrody;

• kształtowanie właściwych postaw człowieka wobec przyrody przez edukację, informowanie i promocję w dziedzinie ochrony przyrody.

Organem władzy odpowiedzialnym w Rzeczypospolitej Polskiej za ochronę środowiska i klimatu jest Ministerstwo Klimatu i Środowiska, które powstało 6 października 2020 roku. Zadaniem ministerstwa jest ochrona środowiska naturalnego w Polsce, zarządzanie zasobami naturalnymi oraz nadzorowanie Lasów Państwowych i Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska. W zakresie jego kompetencji znalazły się też zagadnienia dotyczące polityki klimatycznej oraz zrównoważonego rozwoju. Ma ono też nadzorować odpowiedzialne za to instytucje.

Rolą Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska jako organu administracji rządowej jest:

• współudział w realizacji polityki ochrony środowiska;

• kontrola odpowiedzialności za zapobieganie szkodom w środowisku i ich naprawa;

• zbieranie danych i opracowywanie informacji dotyczących m.in. programu Natura 2000;

• współpraca z organami ochrony środowiska innych państw, organizacjami międzynarodowymi, Komisją Europejską, Głównym Konserwatorem Przyrody, Państwową Radą Ochrony Przyrody, jednostkami samorządu terytorialnego, organizacjami ekologicznymi;

• udział w strategicznych ocenach oddziaływania na środowisko;

• wykonywanie zadań związanych z siecią Natura 2000 oraz z systemem ekozarządzania i audytu, zgodnie ze stosownymi przepisami.

Polityka ekologiczna państwa 2030 – strategia rozwoju w obszarze środowiska i gospodarki wodnej

Przejawem polityki ekologicznejpolityka ekologicznapolityki ekologicznej państwa było uchwalenie 16 lipca 2020 roku przez Radę Ministrów polityki ekologicznej państwa 2030 – strategii rozwoju w obszarze środowiska i gospodarki wodnej PEP2030. Dokument ten stał się podstawą polskiej polityki ekologicznej. Głównym zadaniem strategii zawartej w tym dokumencie jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego Polski oraz wysokiej jakości życia dla wszystkich jej mieszkańców. Polityka ekologiczna państwa 2030 jest rozszerzeniem obowiązującej strategii na rzecz odpowiedzialnego rozwoju do roku 2000 (z perspektywą do 2030 r.) w zakresie klimatu, ochrony środowiska oraz gospodarki wodnej. Głównym koordynatorem tej strategii jest minister klimatu i środowiska.

Główne cele tej strategii to:

Organizacje ekologiczne działające w Polsce

Liga Ochrony Przyrody

Liga Ochrony Przyrody (LOP) to najstarsza w Polsce organizacja ekologiczna, która powstała 9 stycznia 1928 roku.

RIsQtTDTN3O9J1

Grafika przedstawia logo. To stojący lewym profilem żubr, a pod nim nazwa Ligi Ochrony Przyrody.

Do jej zadań należy kształtowanie właściwych postaw człowieka, a szczególnie młodzieży i dzieci przez ukazywanie bogactwa, piękna i znaczenia przyrody, budzenie jej umiłowania i poszanowania, szerzenie zrozumienia celów ochrony przyrody i środowiska oraz problemów i zagrożeń. A także:

Celem LOP jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego dla nas i przyszłych pokoleń, dlatego, by upowszechniać wiedzę ekologiczną, LOP organizuje liczne warsztaty, seminaria, konferencje, wycieczki przyrodnicze, konkursy, wystawy. Próbą zwrócenia uwagi młodych ludzi na problemy związane z ochroną środowiska jest organizowana przez LOP od ponad 35 lat Olimpiada Wiedzy Ekologicznej. Liga jest wydawcą miesięcznika „Przyroda Polska”, w którym opisywany jest świat polskiej przyrody.

Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami w Polsce (TOZ)

ROri6AmHqOBu41

Grafika przedstawia logo. W duży okrąg wpisana jest nazwa Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami w Polsce. W znajdujący się w nim, mniejszy okręg pięcioramienna gwiazda i wychodzące spod niej promienie. Okręgi owinięte są od dołu niebieską wstążką i niewielkim ornamentem.

Organizacja została założona  1 listopada 1864 roku jako druga tego typu na świecie. Jej celem jest działanie na rzecz humanitarnego traktowania zwierząt, poszanowania ich praw oraz ich ochrony. Do współpracowników towarzystwa należeli Aleksander Świętochowski, Bolesław Prus, Henryk Sienkiewicz, Stefan Żeromski. Obecnie organizacja współpracuje z innymi tego typu organizacjami na świecie: Światowym Towarzystwem Opieki nad Zwierzętami oraz Królewskim Towarzystwem Zapobiegania Okrucieństwu wobec Zwierząt. Największym osiągnięciem TOZ było doprowadzenie do uchwalenia Ustawy o ochronie zwierząt w dniu 21 sierpnia 1997 roku. Towarzystwo współorganizuje Światowy Tydzień Zwierząt.

Inne organizacje działające na terenie Polski to między innymi Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, Klub Gaja, Polskie Towarzystwo Przyjaciół Przyrody „pro Natura”, Stowarzyszenie Polska Ekologia, Stowarzyszenie Zielone Mazowsze i wiele innych.

Organizacje działające na świecie

Greenpeace International

Greenpeace International jest międzynarodową organizacją pozarządową, która działa na rzecz ochrony środowiska naturalnego. Została założona w 1971 roku w Vancouver w Kanadzie. Ma swoje oddziały w 55 państwach świata, podlegają one centrali w Amsterdamie. Podstawą finansowania Greenpeace są darowizny od indywidualnych darczyńców oraz organizacji charytatywnych, ponieważ, by zachować niezależność, organizacja nie przyjmuje pieniędzy od rządów ani firm. Na terenie Polski Greenpeace prowadzi działalność jako fundacja.

RT2AOwpfgU663

Grafika przedstawia zapisane w języku angielskim słowo Greenpeace.

Greenpeace jest często krytykowana za swoją radykalną działalność na niwie ochrony środowiska naturalnego na świecie. Jej działacze są znani z organizowania akcji bezpośrednichakcja bezpośredniaakcji bezpośrednich.

Światowy Fundusz na rzecz Przyrody (World Wide Fund for Nature, WWF)

RuPnTut0aMsNx1

Grafika przedstawia logo. Jest na nim niedźwiedź panda i pod nim podpis WWF.

WWF to międzynarodowa organizacja pozarządowa zajmująca się ekologią, powstała w 1961 roku w Szwajcarii. Jej podstawowym zadaniem jest zatrzymanie postępującej degradacji środowiska naturalnego oraz dążenie do jak najbardziej harmonijnej koegzystencji ludzi w środowisku przyrodniczym. WWF zajmuje się ochroną przyrody, promocją badań i edukacji.

Do osiągnięć WWF zaliczamy ochronę wielu zagrożonych gatunków zwierząt i roślin. W latach 80. XX wieku WWF współtworzył Światową strategię w zakresie ochrony przyrody pod egidą Organizacji Narodów Zjednoczonych. WWF zwalcza nielegalny handel zwierzętami oraz ginącymi gatunkami roślin.

W Polsce działaniami WWF, która ma charakter organizacji pożytku publicznego, objęto ochronę wilków, rysi, niedźwiedzi, fok szarych i morświnów. Od 2000 roku działa biuro WWF w Warszawie.

Europejska Agencja Środowiska

Europejska Agencja Środowiska (EEA) to agencja Unii Europejskiej zajmująca się ochroną środowiska. Jej zadaniem jest zbieranie informacji o zagrożeniach i problemach związanych z ochroną środowiska oraz dostarczanie ich odpowiednim podmiotom UE odpowiedzialnym za ochronę środowiska naturalnego. Działa od 1994 roku, ma siedzibę w Kopenhadze. Składa się z państw członkowskich oraz kandydatów do UE. Organizacja publikuje raport Środowisko Europy 2020 — stan i prognozy, w którym dokonuje kompleksowej oceny stanu środowiska naturalnego w Europie.

RoEOZhU2FUefP

Grafika przedstawia logo. Po lewej stronie jest pół kwiatu z płatkami, po prawej pół koła zębatego.

Do innych światowych organizacji ekologicznych zaliczamy Citizens Climate Lobby (CCL), Prawników dla Ziemi – ClientEarth, Europejski Program Leśnych Zasobów Genowych, Królewskie Towarzystwo Ochrony Ptaków, Ludzie na rzecz Etycznego Traktowania Zwierząt i inne.

Słownik