Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Od czasu wielkich odkryć geograficznych (XV/XVI w.) państwa europejskie prowadziły politykę polegającą na zajmowaniu nowo odkrywanych terytoriów i utrzymywaniu ich w politycznej i gospodarczej zależności. Przyczyn kolonializmu należy upatrywać przede wszystkim w chęci pozyskania i eksploatowania zasobów naturalnych, zwłaszcza kruszców i surowców mineralnych (np. złota), oraz zmonopolizowania ich handlu. Dodatkowym czynnikiem sprzyjającym procesowi kolonizacji była rosnąca liczba ludności i związana z tym konieczność znalezienia nowych terenów dla osadnictwa.

W pierwszym okresie kolonizowania nowo odkrytych terytoriów (XV/XVI w.) największe obszary znajdowały się w rękach Hiszpanii i Portugalii. W kolejnych stuleciach (XVI‑XIX w.) kolonialnymi potęgami stały się Anglia, Francja, Holandia i Rosja (przy jednocześnie malejącym znaczeniu Hiszpanii i Portugalii), a w XIX‑XX w. – również Stany Zjednoczone, Niemcy, Włochy i Japonia.

Szczytowym okresem w historii kolonializmukolonializmkolonializmu był wiek XIX, kiedy ok. 55% powierzchni Ziemi i ok. 35% liczby ludności kuli ziemskiej znajdowało się pod rządami państw kolonialnych. Największą potęgą kolonialną było wówczas imperium brytyjskie, do którego należało ok. 25% powierzchni Ziemi.

Państwo

Nazwa terytorium

Australia

Australijskie Terytorium Antarktyczne, Norfolk, Wyspy Bożego Narodzenia, Wyspy Ashmore i Cartiera, Wyspy HeardMcDonalda, Wyspy Kokosowe, Wyspy Morza Koralowego

Dania

Grenlandia, Wyspy Owcze

Francja

Francuskie Terytoria Południowe i Antarktyczne, Gujana Francuska, Gwadelupa, Majotta, Martynika, Nowa Kaledonia, Polinezja Francuska, Reunion, Saint‑Barthélemy, Saint‑Martin, Saint‑Pierre i Miquelon, Wallis i Futuna, Wyspa Clippertona

Holandia

Aruba, Bonaire, Curaçao, Saba, Sint Eustatius, Sint Maarten

Norwegia

Jan Mayen, Svalbard, Wyspa Bouveta, Wyspa Piotra I, Ziemia Królowej Maud

Nowa Zelandia

Dependencja Rossa, Niue, Tokelau, Wyspy Cooka

Stany Zjednoczone

Baker, Guam, Howland, Jarvis, Johnston, Kingman, Mariany Północne, Midway, Navassa, Palmyra, Portoryko, Samoa Amerykańskie, Wake, Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych

Wielka Brytania

Akrotiri, Anguilla, Bermudy, Brytyjskie Terytorium Arktyczne, Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego, Brytyjskie Wyspy Dziewicze, Dhekelia, Falklandy, Georgia Południowa i Sandwich Południowy, Gibraltar, Guernsey, Jersey, Kajmany, Montserrat, Pitcairn, Turks i Caicos, Wyspa Man, Wyspa Świętej Heleny, Wyspa Wniebowstąpienia i Tristan da Cunha

RLKoCBFBPAZQT
Do terytoriów zamorskich Francji należy Polinezja Francuska, w której skład wchodzi wyspa Mangareva.
Źródło: dostępny w internecie: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Mangareva_Vue_a%C3%A9rienne.JPG, licencja: CC BY-SA 3.0.

Słownik

kolonializm
kolonializm

zjawisko historyczne polegające na opanowaniu i utrzymaniu kontroli politycznej i gospodarczej przez jedne kraje nad innymi w celu ich eksploatacji
Indeks dolny Źródło: Encyklopedia PWN, [online], dostępny w internecie: https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/kolonializm;3924014.html Indeks dolny koniec