Akwakultura to forma hodowli wybranych rodzajów organizmów wodnych (np. ryb, owoców morza, glonów) w naturalnych lub sztucznych, słodko- lub słonowodnych zbiornikach. Najczęściej stosowaną odmianą akwakultury jest zagwarantowanie sprzyjających warunków do życia dla wybranych gatunków użytkowych. Bardziej zaawansowane akwakultury polegają na hodowli organizmów w specjalnie konstruowanych basenach lub ogromnych, zanurzonych w wodzie pojemnikach (tzw. sadzach). W takim przypadku proces hodowli poddany jest ścisłej kontroli – prowadzi się dokarmianie, zapewniany jest przepływ wody i jej natlenianie, a niekiedy także podgrzewanie. Osłony zbiornika chronią organizmy hodowlane przed drapieżnikami. W takich warunkach hodowane są m.in. ryby łososiowate, przede wszystkim łosoś atlantycki stanowiący 93% całkowitej produkcji w ramach akwakultury.

W naturalnych warunkach ryba ta żyje w chłodnych wodach północnego Atlantyku, a rozmnaża się w rzekach po obu stronach oceanu. Łosoś jest anadromiczny, tzn. wylęga się w słodkiej wodzie, migruje do oceanu, a następnie wraca do słodkiej wody, aby się rozmnażać. Tylko niektóre śródlądowe gatunki spędzają w słodkiej wodzie całe życie.

Łosoś atlantycki osiąga do 150 cm długości i ponad 20 kg masy ciała. W warunkach naturalnych żywi się skorupiakami, larwami owadów i mniejszymi rybami. Ryba hodowlana ma nieco większe rozmiary i cechuje ją szybszy przyrost masy ciała. Znane są przypadki genetycznej modyfikacji łososia atlantyckiego, który rośnie niemal dwa razy szybciej od dziko żyjących osobników (osiąga odpowiednie rozmiary w wieku 16‑18 miesięcy zamiast 30), jest bardziej odporny na choroby i zimno. Wymaga również o 10% mniej pokarmu.

RJSdXHBrq4RII

Zdjęcie przedstawia rybę w wodzie. Ma podłużne ciało i nieregularne czarne plamy na górnej połowie ciała. Część brzuszna ciała jest jasna. W tle znajdują się inne ryby.

R1IMULWf2ynR3

Zdjęcie przedstawia rybę pokonującą niską kaskadę na rzece. Ryba jest nad powierzchnią wody. Płynie w górę rzeki. W tle jest kamienisty brzeg rzeki.

Pierwsze akwakultury ryb łososiowatych powstały już w XVIII wieku w Europie. Pod koniec XIX wieku pojawiły się w Ameryce Północnej, a od lat 50. XX wieku rozwijała się intensywna hodowla oparta przede wszystkim na wylęgarniach. Współcześnie stosowane metody hodowli z użyciem klatek morskich wprowadzili Norwedzy pod koniec lat 60. XX wieku.

RiUwFuUISxAem

Stare zdjęcie przedstawia mężczyznę stojącego nad stawem na drewnianym pomoście. Mężczyzna trzyma sieć, w której znajduje się ryba.

Dziś w akwakulturach łososie hoduje się głównie w specjalnie wydzielonych do tego celu basenach. Hodowla łososi jest zwykle dwuetapowa. Narybek jest hodowany na lądzie w zbiornikach słodkowodnych. SmoltysmoltSmolty, czyli młode łososie w wieku 12–18 miesięcy przenoszone są do pływających klatek lub zagród sieciowych zakotwiczonych w osłoniętych zatokach lub fiordach wzdłuż wybrzeża. Pozostają w nich od 12 do 24 miesięcy, po którym to czasie są odławiane.

Klatki morskie są zwykle wykonane z siatki wzmocnionej metalem lub plastikiem i mają kształt kwadratowy bądź okrągły. Wymiary takiej zagrody wahają się od 10 do 32 m średnicy i sięgają 10 m głębokości. Pojemność pojedynczej klatki wynosi od 1000 do 10 000 mIndeks górny 3³. Duża klatka morska może pomieścić kilkadziesiąt tysięcy ryb.

R1CTMMrywflHb

Zdjęcie przedstawia widok z góry na zatokę. Na wodzie znajduje się kilka okręgów. To górna część zbiorników zanurzonych w wodzie, przeznaczonych do hodowli łososi.

Klatki i baseny umożliwiają kontrolę zarówno diety, jak i zdrowia ryb. Łososie są mięsożerne, natomiast w warunkach hodowlanych karmi się je granulatem z mączki rybnej i olejów rybnych. Granulat zawiera też dodatkowe składniki roślinne (zboża, bób, soja itp.), witaminy, sole mineralne i pigment karotenoidowy, który nadaje mięsu łososi charakterystyczną, różowo‑pomarańczową barwę. W akwakulturze regularnie stosowane są też preparaty farmaceutyczne służące zapobieganiu chorobom i zwiększaniu wielkości produkcji.

RhRp7FgxZgh82

Na zdjęciu w pobliżu pomostu jest okrągły zbiornik zanurzony w wodzie. W pobliżu zbiornika zacumowane są żaglówki.

Konsumpcja łososia staje się coraz bardziej popularna w krajach uważanych powszechnie za zamożne, głównie ze względu na zawartość odżywczych składników - dużej zawartości białka oraz tłuszczy Omega‑3. Ponad 60% łososia atlantyckiego, który trafia na rynek pochodzi z hodowli akwakulturowej, pozostała część - z połowów. W 2017 roku całkowita produkcja wyniosła 2 358,7 tys. ton, a jej wartość szacowana była na 16 697,8 mln USD. Hodowla jest prowadzona na skalę przemysłową i kontrolowana przez ogromne korporacje agrobiznesuagrobiznesagrobiznesu. Niemal połowa produkcji pochodzi z zaledwie pięciu firm. Dla rozwoju łososi ważna jest temperatura wód, dlatego akwakultury istnieją przede wszystkim w Norwegii, Chile, Wielkiej Brytanii, Kanadzie, Irlandii i na Wyspach Owczych.

Słownik