Przeczytaj

bg‑cyan

HDI i jego składowe

Z uwagi na specyfikę poszczególnych krajów mierniki związane z PKB (PKB per capita, dochód narodowydochód narodowydochód narodowy per capita, PKB per capita liczony według parytetu siły nabywczejparytetu siły nabywczej) mogą być niewystarczające. W związku z tym agenda ONZ do spraw rozwoju (UNDP - ang. United Nations Development Programme, Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju) wprowadziła tzw. wskaźnik rozwoju społecznego (HDI), który uwzględnia następujące mierniki:

oczekiwana długość życia,
średnia liczba lat edukacji otrzymanej przez mieszkańców w wieku 25 lat i starszych,
oczekiwana liczba lat edukacji dla dzieci rozpoczynających proces kształcenia,
dochód narodowy per capita w USD, liczony według parytetu siły nabywczej danej waluty.

Pierwsza ze składowych charakteryzuje kondycję zdrowotną ludności. Jest ona wynikiem stylu życia, sposobu odżywiania czy poziomu medycyny. Dwie następne zmienne określają zdolność państwa do zapewnienia edukacji. Natomiast ostatnia z nich dotyczy poziomu zamożności społeczeństwa.

Składowe HDI

RnRx2mAFBwmiH1

Składowe HDI
- oczekiwana długość życia
- średnia liczba lat edukacji otrzymanej przez mieszkańców w wielu 25 lat i starszych
- oczekiwana liczba lat edukacji dla dzieci rozpoczynających proces kształcenia
- dochód narodowy per capita w USD, liczony według parytetu siły nabywczej danej waluty

Składowe HDI

Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., CC BY-SA 3.0, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/
Opracowanie własne na podstawie danych UNDP, [online], dostępny w internecie: http://hdr.undp.org/sites/default/files/2018_human_development_statistical_update.pdf, dostępny w internecie: hdr.undp.org/sites/default/files/2018_human_development_statistical_update.pdf.

Wskaźnik rozwoju społecznego jest opracowywany corocznie. Przyjmuje on wartości od 0 (niski poziom rozwoju) do 1 (wysoki poziom rozwoju) i podawany jest najczęściej z dokładnością do trzech miejsc po przecinku.

Z uwagi na to, że HDI odzwierciedla nie tylko sferę zamożności (jak w przypadku mierników związanych z PKB), ale również edukacji i kondycji zdrowotnej obywateli. Przyjmuje się, że określa on poziom rozwoju społeczno‑gospodarczego. W związku z tym można powiedzieć, że wyższa wartość oznacza wyższy poziom rozwoju społeczno‑gospodarczego.

**Wskaźnik rozwoju społecznego (HDI) i jego składowe w 2017 roku**
	HDI	oczekiwana długość życia	oczekiwana liczba lat edukacji dla dzieci rozpoczynających proces kształcenia	średnia liczba lat edukacji otrzymanej przez mieszkańców w wieku 25 lat i starszych	dochód narodowy per capita w USD, liczony według parytetu siły nabywczej danej waluty
świat	0,728	72,2 lat	12,7	8,4	15 295
maksimum	Norwegia: 0,953	Japonia: 83,9 lat	Australia: 22,9	Niemcy: 14,1	Katar: 116 818
minimum	Niger: 0,354	Sierra Leone: 52,2 lat	Sudan Pd.: 4,9	Burkina Faso: 1,5	Republika Środkowoafrykańska: 663

Indeks górny Opracowanie na podstawie danych UNDP: hdr.undp.org/sites/default/files/2018_human_development_statistical_update.pdf Indeks górny koniec

RR5XD0vsLbIZv

rok : 1990

wskaźnik_hdi : 0.598
rok : 2000

wskaźnik_hdi : 0.642
rok : 2010

wskaźnik_hdi : 0.698
rok : 2012

wskaźnik_hdi : 0.709
rok : 2014

wskaźnik_hdi : 0.718
rok : 2015

wskaźnik_hdi : 0.722
rok : 2016

wskaźnik_hdi : 0.726
rok : 2017

wskaźnik_hdi : 0.728

Wysokość wskaźnika HDI w poszczególnych latach. Opracowanie własne na podstawie danych UNDP

Źródło: Englishsquare.pl Sp. z o.o., CC BY-SA 3.0, https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/, [online], dostępny w internecie: http://hdr.undp.org/sites/default/files/2018_human_development_statistical_update.pdf.

Polecenie 1

Porównaj czołówkę państw o największym HDI w 2000 i 2017 roku. Następnie wyjaśnij, z czego wynika zmiana pozycji Polski w tym rankingu.

**Państwa o najwyższym HDI**
2010 rok			2017 rok
1	Norwegia	0,917	1	Norwegia	0,953
2	Australia	0,898	2	Szwajcaria	0,9445
3	Szwecja	0,897	3	Australia	0,939
4	Szwajcaria	0,889	4	Irlandia	0,938
5	USA	0,885	5	Niemcy	0,936
6	Holandia	0,876	6	Islandia	0,9357
7	Belgia	0,873	7	Hongkong	0,933
8	Nowa Zelandia	0,869	8	Szwecja	0,933
9	Niemcy	0,868	9	Singapur	0,932
10	Kanada	0,867	10	Holandia	0,931
...	...	...	...	...	...
36	Polska	0,785	33	Polska	0,865

Indeks górny Ranking państw według HDI Indeks górny koniec

Indeks górny Opracowanie na podstawie danych UNDP: hdr.undp.org/sites/default/files/2018_human_development_statistical_update.pdf Indeks górny koniec

Polecenie 2

Porównaj wykaz państw o najmniejszym HDI w 2000 i 2017 roku. Wyjaśnij, z czego może wynikać różna liczba państw wziętych pod uwagę w obu tych rankingach.

**Państwa o najniższym HDI**
2010 rok			2017 rok
163	Gwinea	0,329	180	Mozambik	0,437
164	Republika Środkowoafrykańska	0,309	181	Liberia	0,435
165	Mali	0,308	182	Mali	0,427
166	Burundi	0,303	183	Burkina Faso	0,423
167	Czad	0,299	184	Sierra Leone	0,419
168	Mozambik	0,298	185	Burundi	0,417
169	Burkina Faso	0,286	186	Czad	0,404
170	Sierra Leone	0,284	187	Sudan Południowy	0,388
171	Etiopia	0,283	188	Republika Środkowoafrykańska	0,367
172	Niger	0,252	189	Niger	0,354

Opracowanie na podstawie danych UNDP: http://hdr.undp.org/sites/default/files/2018_human_development_statistical_update.pdf

Słownik

dochód narodowy

łączna wartość dóbr i usług wytworzonych w ciągu roku przez obywateli danego państwa oraz przez osoby prawne z siedzibą na terenie tego kraju pomniejszona o koszty amortyzacji i o podatki dochodowe

parytet siły nabywczej (w skrócie PPPs)

wskaźniki poziomu różnic w cenach pomiędzy krajami; PPPs informuje o tym, jaki jest koszt (wyrażony w jednostkach walutowych) określonych towarów i usług w różnych krajach; używając PPPs do konwersji wydatków wyrażonych w walutach krajowych na wspólną, sztuczną walutę, standard siły nabywczej (PPS), eliminowany jest efekt wpływu na poziom różnic w cenach spowodowany wahaniami kursów walut (Eurostat)

Wprowadzenie

Grafika interaktywna

HDI i jego składowe

Składowe HDI

Słownik