Marcin Świetlicki Wiersz bez światła

Nie, nie napiszę listu. Światło nam umarło,
śmierdzi po śmierci naftą. Światło zmarło. Światło
nam wyłączyli urzędnicy. Pan kierownik, przyszedł
z fizycznym i wyłączyli. Bo żyjemy w grzechu,
nijak za to nie płacąc, więc znaleźli sposób,
żebyśmy zapłacili – wyłączając światło.

Ciekawy eksperyment. Telewizor umarł.
Nie żałujemy nazbyt. Jedyny mankament,
że już nic nie zagłusza szczekania sąsiadek.
Ale za to kochamy się głośniej. I bardziej.

Ciekawy eksperyment. Jest tak, że się wszystka
elektryczność skończyła, lecz nie tylko ona,
także i w innych światłach trwa powolna czystka,
zapałki nie chcą płonąć, przemokły, i kota
oczy nie świecą nazbyt w tych ciemnościach,
zimnościach, piwnicznościach, w których stanął dom.

A więc światło umarło. Wiele martwych świateł
leży przede mną, w tym bezkształtnym mroku.
Ze wszystkiego się zawsze uda robić wiersze,
z martwego światła także. Nawet jest pożytek
z ujadania sąsiadek. Z pana kierownika,
 który się niebezpiecznie w Pana Boga bawi.

M11 Źródło: Marcin Świetlicki, Wiersz bez światła, [w:] tegoż, 49 wierszy o wódce i papierosach, Wrocław 2008, s. 6.

Paweł Panas Opisanie świata. Szkice o poezji Marcina Świetlickiego

Jeżeli trzymalibyśmy się twardych rozgraniczeń pomiędzy tekstem a życiem - a nie wydaje się, by było konieczne czy wręcz możliwe poważne odstąpienie od nich - wybór (...) rzeczywiście okaże się dojmujący i tragiczny. »Ja« liryczne znalazło się w zawieszeniu, na granicy pomiędzy rzeczywistością a jej obrazem. Konieczność, o której mowa, ma podłoże wyłącznie sytuacyjne: żyć, a jednocześnie pisać; egzystować zarazem w tekście, jak i poza tekstem - oto postulowana przez podmiot sytuacja kompromisu, który jest niemożliwy lub pozostaje wyłącznie w świecie pozorów (...). Kolejne głosy (...) krytycznej debaty kazały widzieć poezję autora SchizmySchizmaSchizmy jako celową realizację, być może nie zawsze uświadomioną, określonej strategii - strategii autobiograficznej. Odczytanie takie kryje się już w formule »poezji autentyczności«. Problemem poezji Świetlickiego pozostaje zagadnienie bio‑grafii. Nacisk jednak należy położyć na jej wymiar »graficzny«, przede wszystkim ze względu na przestrzeń, w której poruszać się ma nasza lektura. Nie wolno bowiem zapominać, że istotą omawianych zagadnień jest ich literackość, choć może lepiej byłoby użyć terminu »językowość«, a fakt ten bezpośrednio odsyła nas ku retorycznej naturze przekształceń językowych.

Panas1 Źródło: Paweł Panas, Opisanie świata. Szkice o poezji Marcina Świetlickiego, Kraków 2014, s. 18–20.