Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
bg‑lime

Medycyna i farmacja

Siarka jest stosowana w medycynie od setek lat. Dawniej przy użyciu siarki leczono łuszczycę, półpasiec, egzemyegzemaegzemy, a także trądzik. Obecnie preparaty zawierające siarkę lub jej związki również są wykorzystywane do leczenia chorób skóry, ponieważ poprawiają krążenie oraz wykazują właściwości osuszające, keratolityczne, przeciwgrzybicze i antybakteryjne. Siarka znajduje zastosowanie w produkcji m.in. antybiotyków beta‑laktamowychantybiotyk beta‑laktamowyantybiotyków beta‑laktamowych.

R196Km2msBJkk
Maść siarkowa jest preparatem galenowym, sporządzanym w aptece na podstawie recepty wystawionej przez lekarza lub przepisu z Farmakopei. Jest stosowana do leczenia chorób skóry, przede wszystkim świerzbu, a także egzem, grzybic skóry czy trądziku.
Źródło: Hannes Grobe, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 3.0.
Rusl0SGXxoPpb
Jednym z mydeł leczniczych jest mydło siarkowe, które zawiera 2-5% dodatku siarki.
Źródło: dostępny w internecie: www.pixabay.com, domena publiczna.
bg‑lime

Środki ochrony roślin

Siarka i jej związki znajdują zastosowanie jako pestycydypestycydpestycydy oraz fungicydyfungicydfungicydy.

RYa7LICl57OL0
Drobno zmieloną siarkę rozpyla się na wielu różnych uprawach, m.in. truskawek, w celu ochrony przed chorobami grzybiczymi, m.in. pleśnią.
Źródło: dostępny w internecie: www.pixabay.com, domena publiczna.

Przykładem może być tzw. ciecz kalifornijska (ciecz siarkowo‑wapienna) stosowana przeciw mączniakowi w uprawach winorośli.

bg‑lime

Nawozy roślinne

Siarkę w postaci jonów siarczanowych(VI) wykorzystuje się w produkcji nawozów mineralnych. Jej rola w rozwoju roślin jest nieoceniona. Przede wszystkim stymuluje wzrost rośliny, wspomaga jej pełne kwitnienie, a także chroni przed patogenami. Nawozy zawierające siarkę stosuje się w uprawach m.in. rzepaku czy pszenicy.

RS40mCEISH3xy1
Skutki niedoboru siarki w rzepaku
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
bg‑lime

Wulkanizacja

Wulkanizacją nazywamy proces ogrzewania siarki z kauczukiem, w wyniku którego otrzymujemy gumę lub ebonit.

W procesie tym dochodzi do addycji siarki do podwójnych wiązań chemicznych węgiel‑węgiel. Proces ten przeprowadza się zazwyczaj mieszając drobną siarkę rombową z kauczukiem i otrzymaną w wyniku tego procesu pastę nanosi się na bębny zwane kalandrami w temperaturze 150°C. Zależnie od proporcji siarki do kauczuku otrzymuje się gumę o różnej twardości i nieco innych właściwościach, co pozwala nadawać jej szeroką liczbę zastosowań.

Rb41j06ZI72BO1
Podczas wulkanizacji powstają mostki disiarczkowe pomiędzy łańcuchami węglowodorowymi kauczuku, dzięki czemu dochodzi do jego usieciowania.
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
bg‑lime

Produkcja innych substancji

Największe ilości siarki są wykorzystywane do produkcji kwasu siarkowego(VI), określanego jako „krew przemysłu”. Kwas siarkowy(VI) znajduje wiele różnych zastosowań w przemyśle. Siarkę wykorzystuje się do produkcji m.in. tlenku siarki(IV), który posiada właściwości wybielające, a także disiarczku węgla, stosowanego np. w produkcji celofanu.

Ciekawostka

Jednym ze składników prochu strzelniczego, wynalezionego w Chinach, jest właśnie siarka. Wykorzystuje się ją również w produkcji zapałek, a także do produkcji barwników, np. niebieskiej ultramaryny.

R1A3kknAaBoaF1
Do produkcji sztucznych ogni wykorzystuje się siarkę.
Źródło: dostępny w internecie: www.pixabay.com, domena publiczna.
bg‑lime

Podsumowanie

R1JepsMycfeoa1
Mapa myśli. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: Zastosowanie siarki
    • Elementy należące do kategorii Zastosowanie siarki
    • Nazwa kategorii: Zapałki
    • Nazwa kategorii: Sztuczne [br]ognie
    • Nazwa kategorii: Leki lub leczenie [br]chorób skóry
    • Nazwa kategorii: Środki ochrony roślin
    • Nazwa kategorii: Nawozy roślin
    • Nazwa kategorii: Otrzymywanie gumy
    • Nazwa kategorii: Produkcja innych[br] substancji
    • Koniec elementów należących do kategorii Zastosowanie siarki
Mapa pojęć pt. „Zastosowanie siarki”
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Słownik

antybiotyk beta‑laktamowy
antybiotyk beta‑laktamowy

(gr. anti „(na)przeciw”, gr. biotos „życie”) antybiotyk, który zawiera w swojej budowie pierścień β-laktamowy

RjaNKB1ZqqBaN
Ogólny wzór antybiotyku β-laktamowego z zaznaczeniem pierścienia β-laktamowego
Źródło: GroMar sp.z.o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Pierścień β-laktamowy powoduje dezaktywację enzymów odpowiadających za syntezę i naprawę błon komórkowych bakterii, w wyniku czego bakterie giną. Przykładem antybiotyku β-laktamowego jest penicylina

egzema
egzema

(gr. ѐkdzema „wyprysk”) stan zapalny skóry o podłożu alergicznym

fungicyd
fungicyd

(łac. fungus „grzyb”, łac. cida od caedere „zabijać”) środek grzybobójczy

pestycyd
pestycyd

(łac. pestis „zaraza”, „pomór”; łac. cida od caedere „zabijać”) środek chemiczny do ochrony roślin przed szkodnikami

Bibliografia

Bárta M., Pierwiastki chemiczne wokół nas, Warszawa 2013.

Bielański A., Chemia ogólna i nieorganiczna, Warszawa 2002.

Buczek I., Chrzanowski M., Dymara J., Persona A., Kowalik E., Kuśmierczyk K.,  Odrowąż E., Sobczak M., Sygniewicz J., Chemia. Rozszerzenie. Repetytorium matura, Warszawa 2014.

Czerwiński A., Czerwińska A., Jelińska – Kazimierczuk M., Kuśmierczyk K., Chemia 1. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego, technikum, Warszawa 2002.

Lautenschläger K. H., Schröter W., Wanninger A., Nowoczesne Kompendium Chemii, Warszawa 2007.

Litwin M., Styka – Wlazło Sz., Szymońska J., To jest chemia 1. Chemia ogólna i nieorganiczna. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego i technikum. Zakres rozszerzony, Warszawa 2018.