Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Skala zjawiska

Rc9WV0aZCr0v11
Wykres kolumnowy. Liczba zamachów terrorystycznych na świecie w latach 1970–2016. Lista elementów: 1. zestaw danych:Rok: 1970Liczba zamachów: 6512. zestaw danych:Rok: 1971Liczba zamachów: 4713. zestaw danych:Rok: 1972Liczba zamachów: 5684. zestaw danych:Rok: 1973Liczba zamachów: 4735. zestaw danych:Rok: 1974Liczba zamachów: 5816. zestaw danych:Rok: 1975Liczba zamachów: 7407. zestaw danych:Rok: 1976Liczba zamachów: 9238. zestaw danych:Rok: 1977Liczba zamachów: 13199. zestaw danych:Rok: 1978Liczba zamachów: 152610. zestaw danych:Rok: 1979Liczba zamachów: 266211. zestaw danych:Rok: 1980Liczba zamachów: 266112. zestaw danych:Rok: 1981Liczba zamachów: 258613. zestaw danych:Rok: 1982Liczba zamachów: 254414. zestaw danych:Rok: 1983Liczba zamachów: 287015. zestaw danych:Rok: 1984Liczba zamachów: 349516. zestaw danych:Rok: 1985Liczba zamachów: 291517. zestaw danych:Rok: 1986Liczba zamachów: 286018. zestaw danych:Rok: 1987Liczba zamachów: 318319. zestaw danych:Rok: 1988Liczba zamachów: 372020. zestaw danych:Rok: 1989Liczba zamachów: 432421. zestaw danych:Rok: 1990Liczba zamachów: 388722. zestaw danych:Rok: 1991Liczba zamachów: 468323. zestaw danych:Rok: 1992Liczba zamachów: 507124. zestaw danych:Rok: 1994Liczba zamachów: 345625. zestaw danych:Rok: 1995Liczba zamachów: 308126. zestaw danych:Rok: 1996Liczba zamachów: 305827. zestaw danych:Rok: 1997Liczba zamachów: 319928. zestaw danych:Rok: 1998Liczba zamachów: 93429. zestaw danych:Rok: 1999Liczba zamachów: 139530. zestaw danych:Rok: 2000Liczba zamachów: 182431. zestaw danych:Rok: 2001Liczba zamachów: 191332. zestaw danych:Rok: 2002Liczba zamachów: 133333. zestaw danych:Rok: 2003Liczba zamachów: 127834. zestaw danych:Rok: 2004Liczba zamachów: 116635. zestaw danych:Rok: 2005Liczba zamachów: 201736. zestaw danych:Rok: 2006Liczba zamachów: 275837. zestaw danych:Rok: 2007Liczba zamachów: 324238. zestaw danych:Rok: 2008Liczba zamachów: 480539. zestaw danych:Rok: 2009Liczba zamachów: 472240. zestaw danych:Rok: 2010Liczba zamachów: 482641. zestaw danych:Rok: 2011Liczba zamachów: 507642. zestaw danych:Rok: 2012Liczba zamachów: 852943. zestaw danych:Rok: 2013Liczba zamachów: 1204144. zestaw danych:Rok: 2014Liczba zamachów: 1690845. zestaw danych:Rok: 2015Liczba zamachów: 1497746. zestaw danych:Rok: 2016Liczba zamachów: 13626
Wykres nie zawiera danych z 1993 r.

Oprac. na podst. start.umd.edu.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RWQAnfjvRWAKb1
Wykres kolumnowy. Liczba ataków, zabitych i rannych w poszczególnych rejonach świata w 2016 r.. Lista elementów: 1. zestaw danych:Region: Bliski Wschód i Afryka PółnocnaLiczba ataków: 6088Liczba zabitych: 19121Liczba rannych: 233692. zestaw danych:Region: Azja PołudniowaLiczba ataków: 3628Liczba zabitych: 7774Liczba rannych: 92733. zestaw danych:Region: Afryka SubsaharyjskaLiczba ataków: 2051Liczba zabitych: 6591Liczba rannych: 45784. zestaw danych:Region: Azja Południowo-WschodniaLiczba ataków: 1078Liczba zabitych: 635Liczba rannych: 12225. zestaw danych:Region: Europa ZachodniaLiczba ataków: 269Liczba zabitych: 238Liczba rannych: 9006. zestaw danych:Region: Ameryka PołudniowaLiczba ataków: 133Liczba zabitych: 71Liczba rannych: 1607. zestaw danych:Region: Europa WschodniaLiczba ataków: 132Liczba zabitych: 112Liczba rannych: 1068. zestaw danych:Region: Ameryka Północna i ŚrodkowaLiczba ataków: 75Liczba zabitych: 82Liczba rannych: 1739. zestaw danych:Region: Azja Centralna i WschodniaLiczba ataków: 24Liczba zabitych: 52Liczba rannych: 6910. zestaw danych:Region: Australia i OceniaLiczba ataków: 10Liczba zabitych: 0Liczba rannych: 1
Oprac. na podst. Terroryzm na świecie i w Europie. Skala i rodzaje zjawiska, ideologia.pl.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R1H0ecYIygDLj1
Wykres kolumnowy. Terroryzm o podłożu religijnym/dżihadystycznym w UE. Lista elementów: 1. zestaw danych:rok: 2014zatrzymania: 395ofiary śmiertelne: 4ataki: 22. zestaw danych:rok: 2015zatrzymania: 687ofiary śmiertelne: 150ataki: 173. zestaw danych:rok: 2016zatrzymania: 718ofiary śmiertelne: 135ataki: 134. zestaw danych:rok: 2017zatrzymania: 705ofiary śmiertelne: 62ataki: 335. zestaw danych:rok: 2018zatrzymania: 511ofiary śmiertelne: 13ataki: 24
*ataki – obejmują ataki przeprowadzone, udaremnione i zakończone niepowodzeniem
Oprac. na podst.: Terroryzm o podłożu religijnym/dżihadystycznym w UE, europarl.europa.eu.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Momentem przełomowym w międzynarodowych wysiłkach na rzecz zwalczania terroryzmuterroryzmterroryzmu stał się atak z 11 września 2001 r. na World Trade Center i Pentagon. Sposób organizacji ataku i bezwzględność sprawców wobec ofiar cywilnych wzbudziły w przywódcach na całym świecie gotowość do włączenia się do walki z tym transgranicznym w swym charakterze zagrożeniem. Wiele państw podjęło w tym czasie działania o charakterze ochronnym (np. powołanie lub rozbudowywanie specjalnych jednostek antyterrorystycznych, tworzenie nowych instytucji i agend) oraz prawnym (przyjęcie stosownej legislacji).

Działania podjęte w Polsce

RAow8O65YK7FV1
Mapa myśli. Lista elementów: Nazwa kategorii: [bold]działania podjęte w Polsce po 11 września 2001 r.[/]Elementy należące do kategorii [bold]działania podjęte w Polsce po 11 września 2001 r.[/]Nazwa kategorii: podpisanie umowy między rządem RP a biurem policji europejskiej Europol o współpracy w zwalczaniu przestępczości, w tym także terroryzmu (3.10.2001)Nazwa kategorii: podpisanie Międzynarodowej konwencji o zwalczaniu finansowania terroryzmu (4.10.2001)Nazwa kategorii: organizacja Międzynarodowej Konferencji w sprawie Zwalczania Terroryzmu (11.2001)Nazwa kategorii: podpisanie przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne ONZ Międzynarodowej konwencji o zwalczaniu aktów terroryzmu jądrowego (04.2005)Nazwa kategorii: podpisanie Konwencji Rady Europy o zapobieganiu terroryzmowi (05.2005)Nazwa kategorii: podpisanie Konwencji Rady Europy o praniu, ujawnianiu, zajmowaniu i konfiskacie dochodów pochodzących z przestępstwa oraz o finansowaniu terroryzmu (05.2005)Nazwa kategorii: przyjęcie przez Sejm RP ustawy o zarządzaniu kryzysowym (w tym w sytuacji zdarzenia o charakterze terrorystycznym (04.2007)Nazwa kategorii: przyjęcie przez Radę Ministrów Narodowego Programu Antyterrorystycznego na lata 2015–2019 (12.2014)Nazwa kategorii: przyjęcie przez Sejm RP ustawy o działaniach antyterrorystycznych (06.2016)Koniec elementów należących do kategorii [bold]działania podjęte w Polsce po 11 września 2001 r.[/]
Oprac. na podst.: Ośrodek Informacji ONZ, Polska wobec terroryzmu, unic.un.org.pl, 2013.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Działania organizacji międzynarodowych

Działania o charakterze unilateralnym są jednak niewystarczające w zwalczaniu zagrożenia o charakterze transgranicznym, a taki jest właśnie współczesny terroryzm. Dlatego aktywność w tym obszarze wykazują m.in.: ONZONZONZ, Unia Europejska, NATONATONATO, OECD i Rada Europy. Duża część wysiłku podjętego przez te organizacje związana jest z wypracowaniem ram prawnych i strategii w walce z terroryzmem. Takie właśnie cele sprzyjały przyjęciu przez Zgromadzenie Ogólne ONZ Globalnej Strategii Zwalczania Terroryzmu (8 września 2006 r.). Podstawą strategii jest jednoznaczne, bezwarunkowe potępienie terroryzmu we wszelkich jego formach. Jej celem jest stworzenie międzynarodowej platformy, służącej zwalczaniu terroryzmu oraz podejmowanie konkretnych działań.

RlCvDz9WlxcGs
Mapa myśli. Lista elementów: Nazwa kategorii: [bold]Globalna Strategia Zwalczania Terroryzmu – działania[/]Elementy należące do kategorii [bold]Globalna Strategia Zwalczania Terroryzmu – działania[/]Nazwa kategorii: dostarczanie pomocy technicznej służącej zwalczaniu terroryzmuNazwa kategorii: organizowanie pomocy dla ofiar terroryzmu i ich rodzinNazwa kategorii: przeciwdziałanie bio- i cyber- terroryzmowiNazwa kategorii: wzmacnianie kontroli granicznej i celnejNazwa kategorii: zwalczanie prania brudnych pieniędzy i finansowania terroryzmuKoniec elementów należących do kategorii [bold]Globalna Strategia Zwalczania Terroryzmu – działania[/]
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

13 czerwca 2002 r. przyjęta została Decyzja ramowa Rady Unii Europejskiej na temat zwalczania terroryzmu. Zawierała postanowienia dotyczące ujednolicenia prawodawstwa dla jak najskuteczniejszego zwalczania terroryzmu. Działania na tym polu są kontynuowane poprzez regulacje odnoszące się do rozmaitych dziedzin, takich jak:

  • współpraca z kluczowymi partnerami: organizacjami i krajami trzecimi w zakresie wymiany informacji (np. na temat potencjalnych zagrożeń, danych o tożsamości i wykrytych podróżach ),

  • tworzenie i rozbudowywanie europejskich i międzynarodowych baz danych dotyczących bezpieczeństwa, podróżowania i migracji,

  • walka z handlem bronią i finansowaniem terroryzmu,

  • działanie przeciwko radykalizacji (m.in. przez monitorowanie i usuwanie witryn internetowych nawołujących do ekstremizmu).

Wybrane gremia współpracy międzynarodowej w zakresie przeciwdziałania i zwalczania terroryzmu

REbe7umVXiQID
współpraca w ramach Unii Europejskiej
  • Stały Komitet ds. Współpracy Operacyjnej w Zakresie Bezpieczeństwa Wewnętrznego (Standing Committee on Operational Cooperation on internal Security – COSI);
  • Grupa Robocza ds. Terroryzmu – Kwestie Międzynarodowe (Working Party on Terrorism – International Aspects – COTER);
  • Centrum Analiz Wywiadowczych UE (The UE Intelligence Analisis Centre – IntCen);
  • Grupa Atlas;
  • Grupa Robocza ds. Terroryzmu (Working Party on Terrorism – WPT);
  • Grupa Robocza ds. Zastosowania Szczególnych Środków w celu Zwalczania Terroryzmu (Working Party on implementation of Council Common Position 2001/931/CFSP on the application of specyfic measures to combat terrorism – CP 931);
  • Policyjna Grupa Robocza do spraw Terroryzmu (Police Working Group on Terrorism – PWGT).
, współpraca w ramach NATO
  • Program Obrony przed Terroryzmem (Defence against Terrorist Programme – DAT).
, inne fora współpracy międzynarodowej
  • ONZ – Counter Terrorism Committee (CTC);
  • Inicjatywa Krakowska (Prolifration Security Initiative – PSI) i Globalna Inicjatywa Zwalczania Terroryzmu Jądrowego (Global Initiative to Combat Nuclear Terrorism – GICNT);
  • Global Counterterrorism Forum (GCTF);
  • Rada Europy – Committee of Experts on the Evaluation of Anti-Money Laundering Measures and the Financing of Terrorism – MONEYVAL;
  • Counter Terrorism Group (CTG);
  • Klub Berneński (KB).
Oprac. na podst. antyterroryzm.gov.pl.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

NATO a walka z terroryzmem

Rolę NATO w zwalczaniu międzynarodowego terroryzmu trzeba rozpatrywać nieco inaczej, nie mamy tu bowiem do czynienia z typową organizacją, a sojuszem obronnym. Stąd też reakcją NATO na zamach z 11 września było powołanie się na art. 5 Traktatu północnoatlantyckiego i uznanie, że atak na USA jest atakiem na wszystkie kraje sojuszu. Mechanizm zbiorowej obrony uruchomiono po raz pierwszy w historii. Następnie na prośbę USA podjęto działania zmierzające do:

  • uwspólnienia danych wywiadowczych dotyczących terroryzmu,

  • dodatkowego zabezpieczenia obiektów NATO w państwach szczególnie zagrożonych terroryzmem,

  • udostępnienia lotnisk i zgody na przeloty samolotów wojskowych w związku z prowadzonymi operacjami antyterrorystycznymi.

Od 2001 r. działania antyterrorystyczne podejmowane przez Sojusz ogłaszane są w postaci komunikatów ze szczytów i spotkań ministerialnych (np. Praga 2002 r., Stambuł 2004 r.). Najważniejszym nowym dokumentem jest Koncepcja wojskowa NATO w zakresie ochrony przeciwko terroryzmowi, przyjęta w 2002 r. Od tego czasu walka z terroryzmem jest integralną częścią misji Sojuszu.

Słownik

NATO
NATO

Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego

ONZ
ONZ

Organizacja Narodów Zjednoczonych

terroryzm
terroryzm

różnie umotywowane, najczęściej ideologicznie, planowane i zorganizowane działania pojedynczych osób lub grup, podejmowane z naruszeniem istniejącego prawa w celu wymuszenia od władz państwowych i społeczeństwa określonych zachowań i świadczeń, często naruszające dobra osób postronnych; działania te są realizowane z całą bezwzględnością za pomocą różnych środków (nacisk psychiczny, przemoc fizyczna, użycie broni i ładunków wybuchowych), w warunkach specjalnie nadanego im rozgłosu i celowo wytworzonego w społeczeństwie lęku