Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Czy zbiór to zbiorowość? Tak, ale pod warunkiem, że między jednostkami wystąpią jakiekolwiek styczności społecznestyczności społecznestyczności społeczne. Mogą mieć charakter trwały lub przelotny, pośredni lub bezpośredni, prywatny lub publiczny, rzeczowy lub osobisty. Dlatego nie używamy słowa „zbiorowość”zbiorowość„zbiorowość” dla określenia populacji, która jest zwykłym zbiorem jednostek, kategorii statystycznejkategoria statystycznakategorii statystycznejkategorii socjologicznejkategoria socjologicznakategorii socjologicznej i społecznejkategoria społecznaspołecznej.

styczności społeczne
zbiorowość
kategoria statystyczna
kategoria socjologiczna
kategoria społeczna

Zbiorowości społeczne niebędące grupami

Grupa społecznagrupa społecznaGrupa społeczna to podstawowy typ zbiorowości istniejący w każdym społeczeństwie. Ale nie każda zbiorowość jest grupą.

R1Syye3gAJb9h1
Prezentacja multimedialna.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.

Liczba ma znaczenie

Para to rodzaj zbiorowości, który odróżniamy od kręgów, publiczności, zbiegowiska i tłumu ze względu na brak (w tych ostatnich) więzi społecznej. Więź pojawiająca się w parze nie przekształca jej automatycznie w grupę społeczną. W socjologii przyjmuje się obecnie, że grupę społeczną tworzą dopiero trzy osoby. Uzasadnienie tego założenia odwołuje się do struktury relacji. Wzajemne interakcje w parze i ich konsekwencje są proste: relacje mogą być symetryczne lub asymetryczne. W tym ostatnim przypadku oznacza to całkiem zwyczajnie podporządkowanie (emocjonalne lub funkcjonalne) jednego partnera drugiemu. Ale już między trzema osobami relacje są bardziej złożone. Istnieją bezpośrednie oddziaływania między uczestnikami, istnieje również bezpośredni lub pośredni wpływ oddziaływania między dwiema osobami na osobę trzecią. Relacja między tymi dwiema osobami staje się samodzielnym elementem struktury.

RMZineX0TmDVP
Oto przykład: matka bądź ojciec nie będą (a z pewnością nie powinni) zbyt ekspresyjnie wyrażać swych opinii o sytuacji w rodzinie lub w pracy w obecności dziecka. Jak myślisz, czy dziecko nie będzie ponosiło żadnych konsekwencji sposobu, w jaki rodzice wymieniają się poglądami?
Źródło: RyanMcGuire, domena publiczna.

Uniwersalne cechy grupy (niezależne od jej typu)

RFJDck15VAzLr
Więź Zorganizowany układ stosunków oraz środków kontroli społecznej skupiający jednostki w całość zdolną do trwania i rozwoju. Może mieć charakter formalny i nieformalny. Więź formalna wynika z zobowiązań jednostek wobec grupy, grupy wobec jednostek i jednostek między sobą w grupie. Wynika z przepisów prawa. Ten drugi typ więzi (nieformalny) ma często charakter emocjonalny, co nie musi obniżać jej siły oddziaływania, ale samej więzi społecznej nie należy mylić z czasowymi powiązaniami emocjonalnymi między jednostkami., Zasada odrębności lub – inaczej – kryterium przynależności Skład grupy musi być ustalony, musi być wiadome, kto do niej należy, a kto nie. Zasada odrębności decyduje o kryteriach członkostwa w grupie. Mieszczą się w niej kryteria naboru potencjalnych członków bazujące na pewnym idealnym zespole cech, warunków, jakie winien spełniać członek grupy. Z tych kryteriów, na których bazuje mechanizm kontroli społecznej w grupie, wynika także ocena funkcjonowania członka grupy. Realizacja zasady odrębności prowadzi z jednej strony do względnej jednolitości członków grupy, z drugiej zaś do wytworzenia tożsamości zbiorowej członków grupy. Zasada odrębności przyczynia się ponadto do wzajemnej identyfikacji między członkami dużych rozproszonych przestrzennie grup społecznych oraz identyfikacji przynależności grupowej przez osoby do tej grupy nienależące. Służą temu zewnętrzne oznaki przynależności grupowej: mundury, znaczki w klapie czy krawaty informujące o przynależności do jakiegoś klubu, organizacji partyjnej itp., Ośrodki skupienia Mogą być obiektem dostosowanym do potrzeb grupy, biurem, halą fabryczną, budynkiem administracyjnym, mieszkaniem użytkowanym przez rodzinę. Nie jest istotne, czy grupa posiada fragment przestrzeni na własność oraz z jaką częstotliwością go użytkuje. Ośrodkiem skupienia może być także otwarta przestrzeń prywatna lub publiczna użytkowana przez członków grupy. Grupa rówieśnicza może na przykład zawłaszczyć fragment przestrzeni, wykluczając z niego innych (boisko szkolne, plac zabaw itp.)., Zadania grupy Tymi zadaniami mogą być cele do osiągnięcia. Ale celów nie należy utożsamiać z zadaniami. Cele grupy muszą być zdefiniowane i aktywność członków musi być podporządkowana realizacji tychże celów. Tak jest w grupach formalnych, ale także nieformalnych (np. w gangu złodziei samochodów). Trudno jednak zdefiniować, co miałoby być celem dla grupy przyjaciół czy rodziny. Istotne jest to, że role społeczne realizowane przez członków grupy tworzą pewien względnie trwały system umożliwiający realizację zadań grupy. Cząstkowe działania (zachowania w roli) członków dzięki ich kooperacji umożliwiają wypełnianie zadań grupy., Struktura wewnętrzna Hierarchiczny układ pozycji i związane z tymi pozycjami role społeczne wraz z systemem normatywnym: wartościami, normami, wzorami zachowań regulującymi relacje wewnątrzgrupowe, jak też relacje z zewnętrznym otoczeniem grupy., System aksjonormatywny Zespół wartości kultywowanych w grupie i norm gwarantujących realizację tych wartości. System ten umożliwia wytworzenie tożsamości zbiorowej, autoidentyfikacji poszczególnych członków z grupą. Jest także podstawą kontroli społecznej członków grupy pełniących określone role.

Słownik

grupa społeczna
grupa społeczna

wyodrębniona całość (która w minimalnej postaci składa się z trzech osób) posiadająca poczucie własnej odrębności; wewnątrz grupy zachodzą interakcje o charakterze psychicznym, na których wspiera się więź społeczna, innymi typami powiązań o charakterze rzeczowym są stosunki społeczne

norma
norma

nakaz lub zakaz określonego zachowania, działania mający chronić i zarazem podtrzymywać wartość cenioną w grupie lub całym społeczeństwie; w innym, węższym znaczeniu trwały, przyjęty w społeczeństwie lub zbiorowościach sposób działania

pozycja społeczna
pozycja społeczna

miejsce w hierarchicznie uporządkowanej zbiorowości społecznej lub w społeczeństwie

reguła wzajemności
reguła wzajemności

zasada kierująca zachowaniem ludzi, w myśl której należy odwzajemnić się osobie, która nas czymś obdarowała lub coś dla nas uczyniła; respektowanie tej reguły jest warunkiem tworzenia więzi społecznej

rola społeczna
rola społeczna

względnie trwałe, spójne oczekiwania, jakie wobec podejmującego rolę członka ma zbiorowość społeczna