Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony

Wiedza na temat rozpuszczalności pozwala przewidzieć, ile maksymalnie gramów związku chemicznego może rozpuścić się w 100 g wody. Dzięki niej, sporządzając roztwór o danym stężeniu, użyjemy odpowiedniej ilości substancji i czynność ta zawsze zakończy się sukcesem.

R1SlX8ACm6H9G1
Umiejętność określenia, ile rozpuszczanej substancji „przyjmie” rozpuszczalnik, przydaje się zarówno w laboratorium chemicznym, jak i w codziennym życiu
Już wiesz
  • że rozpuszczalność jest to ilość liczba gramów substancji, jaką można rozpuścić w 100 g rozpuszczalnika w danej temperaturze i pod stałym ciśnieniem;

  • że wykres przedstawiający zależność rozpuszczalności danej substancji od temperatury nazywa się krzywą rozpuszczalności;

  • że wraz ze wzrostem temperatury rozpuszczalność gazu w wodzie maleje, natomiast substancji stałych – na ogół rośnie.

Nauczysz się
  • interpretować krzywe rozpuszczalności w celu określenia rozpuszczalności substancji lub rodzaju roztworu (nasycony, nienasycony);

  • obliczać masę substancji potrzebną do sporządzenia jej roztworu nasyconego w określonej temperaturze;

  • obliczać masę składników (substancji rozpuszczonej i rozpuszczalnika) roztworu nasyconego w ustalonej temperaturze.

idt8lUqY99_d5e152

1. Odczytywanie i interpretacja danych z wykresu rozpuszczalności

Na podstawie wykresu rozpuszczalności substancji możemy określić, ile gramów substancji rozpuści się w 100 g wody i utworzy roztwór nasycony w danej temperaturze. Możemy też przewidzieć, czy podana masa substancji może rozpuścić się w określonej masie wody.

R368hmsQoOjyS1
Ćwiczenie 1

Ile gramów azotanu(V) sodu należy rozpuścić w 100 g wody, aby w temperaturze 40°C otrzymać roztwór nasycony?

Ćwiczenie 2

Oblicz, w jakim stosunku masowym występują octan sodu i woda w nasyconym roztworze w temperaturze 0°C.

Ćwiczenie 3

Sprawdź, w jakiej temperaturze nasycony roztwór azotanu(V) potasu zawiera 169 g tej substancji i 100 g wody.

RSaYkLcidTRBK1
Zadanie 3 – rozwiązanie
Ćwiczenie 4

Sprawdź, czy w 100 g wody można rozpuścić 40 g azotanu(V) potasu w temperaturze 20°C.

R1ZU778T1BX9l1
Zadanie 4 – rozwiązanie
idt8lUqY99_d5e296

2. Obliczanie ilości substancji, którą można rozpuścić w określonej ilości wody

Z wykresu krzywej rozpuszczalności możemy odczytać, ile gramów substancji należy rozpuścić w 100 g wody, aby otrzymać roztwór nasycony w określonej temperaturze. Dokonując dalszych obliczeń, uzyskamy informację na temat masy substancji, którą można rozpuścić w dowolnej masie wody.

Ćwiczenie 5

Oblicz, ile gramów chlorku sodu należy odważyć, aby po rozpuszczeniu go w 250 g wody o temperaturze 90°C otrzymać nasycony roztwór tej substancji.

R6EaKtrJiOWS51
Zadanie 5 – rozwiązanie
Ćwiczenie 6

Sprawdź, czy roztwór chlorku sodu, który zawiera 74 g tej substancji w 200 g wody w temperaturze 50°C, jest roztworem nasyconym.

R5JtAG0gq29nB1
Zadanie 6 – rozwiązanie
idt8lUqY99_d5e372

3. Obliczanie ilości substancji znajdującej się w określonej masie roztworu nasyconego

Znając rozpuszczalność substancji w wodzie, możemy łatwo określić stosunki masowe między substancją rozpuszczoną a rozpuszczalnikiem w roztworze nasyconym. To z kolei pozwala nam obliczyć ilość substancji obecnej w dowolnej masie roztworu nasyconego.

Ćwiczenie 7

Oblicz masę nasyconego w temperaturze 60°C roztworu chlorku potasu, jeśli do jego sporządzenia użyto 100 g wody.

Ćwiczenie 8

Oblicz masę nasyconego w temperaturze 20°C roztworu cukru, jeśli do jego sporządzenia użyto 150 g wody.

Ćwiczenie 9

Oblicz, ile gramów siarczanu(VI) miedzi(II) oraz wody znajduje się w 241,4 g nasyconego roztworu tej substancji w temperaturze 20°C, jeśli jej rozpuszczalność w tej temperaturze wynosi 20,7 g w 100 g wody.

R1P4DSkieqwcv1
Zadanie 9 – rozwiązanie
idt8lUqY99_d5e499

Podsumowanie

  • Na podstawie znajomości rozpuszczalności substancji można:

    • określić ilość substancji, która rozpuści się w 100 g wody i dowolnej masie wody, tworząc w danej temperaturze roztwór nasycony,

    • ocenić, czy podana ilość substancji może rozpuścić się w określonej masie wody.

Praca domowa
Polecenie 1.1

Znajdź w Internecie informacje na temat zawartości cukru w 1 litrze popularnego napoju typu cola. Przyjmij założenie, że 1 litr tego napoju waży 1000 g. Następnie oblicz, ile gramów cukru należałoby dodać, aby otrzymać nasycony roztwór cukru w temperaturze 20°C.

idt8lUqY99_d5e555

Zadania

Ćwiczenie 10
R1SusGYzpSeaV1
zadanie interaktywne
Ćwiczenie 11
R1KHqvHWkKYUu1
zadanie interaktywne
Ćwiczenie 12
RVoCDHoJsa1VD1
zadanie interaktywne
Ćwiczenie 13
RMhzXWfNFgNfy1
zadanie interaktywne
Ćwiczenie 14
RIJGYeHArgE0S1
zadanie interaktywne
Ćwiczenie 15
Rp3YY68CnqRko1
zadanie interaktywne
Ćwiczenie 16
RYmodoy0P6akR1
zadanie interaktywne