Rzeczpospolita Obojga Narodów państwem tolerancji religijnej
 | Linia chronologiczna |
Zapoznaj się z poniższymi źródłami historycznymi dotyczącymi tolerancji religijnej w Rzeczpospolitej Obojga Narodów.
 | Źródło 1. Mapa. Rzeczpospolita Obojga Narodów w XVI w. Religie i wyznania, CARTE |
| Źródło 2. Akt konfederacji warszawskiej z 1573 r. |
Indeks górny [źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Akt_Konfederacji_Warszawskiej.jpg] Indeks górny koniec[źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Plik:Akt_Konfederacji_Warszawskiej.jpg]
konfederacja – związek szlachty utworzony dla określonych celów
| Źródło 3. Akt konfederacji warszawskiej z 1573 r. [fragment] |
[…] A iż w Rzeczypospolitej naszej jest różnorodność niemała w sprawie chrześcijańskiej, zabiegając temu [zapobiegając temu], aby się z tej przyczyny między ludźmi bunt jaki szkodliwy nie wszczął, który po innych królestwach widzimy, obiecujemy to sobie wspólnie […], iż którzy jesteśmy rozróżnieni w wierze pokój między sobą zachować, a dla różnej wiary i odmiany w kościele krwi nie przelewać […]
 | Ćwiczenia |
Na podstawie źródła 1.
Wskaż ziemie, na których dominowała ludność prawosławna.
Wskaż terytoria, gdzie były największe skupiska ludności wyznania luterańskiego. Zlokalizuj miasta, w których powstały silne ośrodki reformacji. Jak myślisz, o czym świadczy ich liczba?
Uzasadnij, że Rzeczpospolita Obojga Narodów była krajem wielu religii i wyznań.
Na podstawie źródła 2 i 3.
Jak sądzisz, którego stanu społecznego dotyczył ten dokument?
Czego obawiali się twórcy aktu konfederacji warszawskiej?
Uzasadnij, że akt był wyjątkowym przykładem tolerancji religijnej.
Czy władca Rzeczypospolitej musiał stosować się do postanowień tego dokumentu? Uzasadnij swoja odpowiedź.
Uzasadnij dawne powiedzenie, że Polska była „rajem dla innowierców”.
 | Praca domowa |
O uniwersalnej wartości aktu konfederacji warszawskiej świadczy umieszczenie tego dokumentu na liście UNESCO Pamięć Świata. Ustal pozostałe dzieła kultury związane z historią Polski znajdujące się na tej liście.
Napisz, do czego może doprowadzić brak wolności wyznania i nietolerancja na tle religijnym? Posłuż się przykładami z przeszłości i współczesności.
Warto zapoznać się:
Czy sumienie ma króla? tolerancja religijna Rzeczypospolitej