Temat

Zapisywanie obrazu w różnych formatach graficznych

Etap edukacyjny

Drugi

Podstawa programowa

Klasy IV‑VI

II. Programowanie i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera i innych urządzeń cyfrowych. Uczeń:

3) przygotowuje i prezentuje rozwiązania problemów, posługując się podstawowymi aplikacjami (edytor tekstu oraz grafiki, arkusz kalkulacyjny, program do tworzenia prezentacji multimedialnej) na swoim komputerze lub w chmurze, wykazując się przy tym umiejętnościami:
a) tworzenia ilustracji w edytorze grafiki: rysuje za pomocą wybranych narzędzi, przekształca obrazy, uzupełnia grafikę tekstem.

Czas

45 minut

Cel ogólny

Elementy grafiki komputerowej.

Cele szczegółowe

1. Dostosowanie formatu pliku graficznego do potrzeb użytkownika.

2. Zapisywanie obrazów w różnych formatach plików graficznych.

3. Rozpoznawanie zalet i wad podstawowych formatów plików graficznych.

Efekty uczenia

Uczeń:

- dostosowuje format pliku graficznego do swoich potrzeb,

- zapisuje obrazy w różnych formatach plików graficznych.

Metody kształcenia

1. Odwrócona klasa.

2. Uczenie się przez obserwację.

Formy pracy

1. Praca indywidualna.

2. Praca z całą klasą.

ETAPY LEKCJI

Wprowadzenie do lekcji

Uczniowie przed lekcją mieli za zadanie dowiedzieć się o rozszerzeniach plików graficznych i czym się one różnią. Nauczyciel przeprowadza krótką dyskusję, podczas której uczniowie odpowiadają na pytania.

- Do czego używamy plików graficznych?
- Czy wielkość pliku ma wpływ na jakość obrazu?
- Czy zastosowanie grafiki ma wpływ na wybór typu pliku?

Kryteria wyboru formatu pliku graficznego opierają się na:

- jakości i wielkości obrazu przeznaczonego do drukowania,
- oszczędności miejsca na dysku lokalnym lub w chmurze,
- szybkości otwierania i zapisywania grafiki,
- przeznaczeniu grafiki (np. grafika przeznaczona do umieszczenia na stronie WWW).

Realizacja lekcji

Rozszerzenie pliku to ciąg nazwy pliku znajdujący się po ostatniej kropce oznaczający konkretny typ pliku. W związku z historycznym zaszłościami (system operacyjny DOS) rozszerzenia plików mają najczęściej trzyliterową długość. W systemie operacyjnym Windows rozszerzenia plików wykorzystywane są do kojarzenia typów plików z odpowiednim programami, które pozwalają na ich edycję.

Grafika rastrowa to obrazy utworzone z ułożonych obok siebie pikseli, które tworzą siatkę pokolorowanych punktów. Takie grafiki nazywane są również mapami bitowymi lub bitmapami. Najczęściej tworzone są przez urządzenia takie jak aparat fotograficzny czy skaner.

Polecenie 1

Pobierz z internetu dowolną grafikę. Powiększ ją tak, aż zobaczysz pojedyncze punkty bitmapy.

Po dokonaniu edycji grafiki bardzo istotny jest wybór rodzaju pliku, w którym zapiszesz obraz. Jego wybór będzie decydować o jakości twojej grafiki i o wielkości pliku, w którym grafika będzie przechowywana.

O wyborze rodzaju pliku decydują:

- przeznaczenie grafiki,
- wielkość grafiki,
- jakość grafiki,
- oszczędność miejsca na dysku.

[Ilustracja 1]

BMP – bitmapy obsługiwane przez system Windows. Ich zaletami są prosta struktura i powszechna obsługa w programach Windows, wadą zaś jest duża wielkość pliku. Bitmapy mogą obsługiwać różne palety kolorów.

JPG – najpopularniejszy format grafiki używający kompresji stratnej, która charakteryzuje się zmianą wartości barw poszczególnych pikseli – jest to efekt niezauważalny dla człowieka. Używany przede wszystkim w internecie i aparatach fotograficznych. Duży współczynnik kompresji może spowodować znaczne zmniejszenie wielkości pliku. Większość aplikacji potrafi automatycznie dostosować kompresję do wizualnej jakości grafiki.

PNG – popularny format grafiki, obsługiwany przez wszystkie przeglądarki WWW. Następca formatu GiF nieobciążony patentami. Obsługuje kompresję bezstratną i przezroczystość. Format zdobywający coraz większą popularność.

GIF – format pliku obsługiwany przez wszystkie przeglądarki WWW, najbardziej odpowiedni do przechowywania grafiki w kilku kolorach. W normalnym użyciu jest ograniczony do palety 256 kolorów, co może wpływać na jakość obrazu. Pliki GIF mogą być animacją kilku obrazów.

TIFF jest powszechnie akceptowany jako standard plików fotograficznych w branży drukarskiej. Umożliwia zastosowanie kompresji stratnej i bezstratnej. Nie nadaje się do zastosowania w internecie ze względu na dużą ilość miejsca zajmowanego na dysku.

[Grafika interaktywna]

Rozmiar plików obrazów rastrowych jest dodatnio skorelowany z liczbą pikseli w obrazie i głębokością kolorów (liczbą bitów na piksel). Kompresja to metoda zmniejszania liczby bitów potrzebnych do wyrażenia danej informacji. Obrazy mogą być kompresowane na różne sposoby. Kompresji stratna to kompresja, która nie daje gwarancji, że odtworzona informacja będzie identyczna z oryginałem. Kompresji bezstratna to kompresja, która daje gwarancję, że odtworzona informacja będzie identyczna z oryginałem.

Polecenie 2

W dowolnym programie graficznym utwórz grafikę i zapisz ją w folderze obraz pod nazwami obrazx, gdzie x stanowić będzie kolejny numer pliku. Dla każdego pliku wybierz inny jego typ:

- mapa bitowa monochromatyczna,
- mapa bitowa 16‑kolorowa,
- mapa bitowa 256‑kolorowa,
- mapa bitowa 24‑kolorowa,
- format JPG,
- format GIF,
- format TIFF,
- format PNG.

Utwórz tabelę ,w której porównasz w kolumnach jakość grafiki i wielkość przechowywującego ją pliku. Ćwiczenie powtórz dla grafiki otrzymanej od nauczyciela.

Podsumowanie lekcji

Dokonując wyboru formatu pliku graficznego, należy wziąć pod uwagę:

- jego przeznaczenie (np. na stronę WWW, do druku itd.),
- wielkość pliku (ilość zajmowanego miejsca na dysku),
- jakość, jaką chcesz uzyskać.

Najbardziej popularne formaty plików graficznych to:

- BMP,
- JPG,
- GIF,
- TIFF.