Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Zapoznaj się ze schematem interaktywnym i wykonaj ćwiczenia.

Schemat systemu prezydenckiego w USA

Rtp67VQw07oCU1
Schemat interaktywny prezentuje system władzy w USA. W górnej części schematu wskazana jest władza ustawodawcza, władza wykonawcza, władza sądownicza. Władza ustawodawcza to Kongres i podlegające mu agencje. Władza wykonawcza to Prezydent, który ma: swój gabinet, aparat wykonawczy, wiceprezydenta i niezależne agencje. Władza sądownicza to Sąd Najwyższy i podlegające mu Sądy niższego szczebla. System kontroli władzy przebiega między Kongresem, Prezydentem i Sądem Najwyższym. Każda z tych władz może dokonywać kontroli innej władzy. Opis: 1. Władza ustawodawcza – w USA sprawuje ją dwuizbowy Kongres, składający się z Senatu i Izby Reprezentantów. Zadaniem Kongresu jest stanowienia prawa powszechnie obowiązującego w USA. Parlamentarzyści są wybierani przez obywateli stanów, których następnie reprezentują. W przypadku liczącej 435 członków Izby Reprezentantów każdy stan wprowadza tylu przedstawicieli, na ilu pozwala liczba jego mieszkańców. Wybory odbywają się co dwa lata. Senat USA liczy 100 senatorów wybieranych na sześcioletnią kadencję w liczbie dwóch z każdego stanu., 2. Kongres w USA jest organem władzy o szerokich kompetencjach. Przygotowuje projekty ustaw, kontroluje podatki federalne, odpowiada za wydatki państwa, ma prawo do emisji pieniądza, może wypowiadać wojnę. Kongres nadzoruje organy władzy wykonawczej, by sprawnie i zgodnie z prawem pełniły swoje obowiązki. Kongresmeni mogą przesłuchiwać urzędników państwowych i dokonywać audytu organów władzy wykonawczej., 3. Agencje. Wyspecjalizowane agencje to organy pomocnicze Kongresu USA powoływane w celu realizacji określonych działań. Urząd do spraw Budżetu to jedna z takich organizacji. Jego zadaniem jest zajmowanie się wszystkimi kwestiami budżetowymi oraz analiza propozycji budżetu i jego wykonania. Ważną rolę pełni Biblioteka Kongresu USA, która gromadzi publikacje dotyczące Stanów Zjednoczonych. Jest to także instytucja pełniąca rolę biblioteki narodowej, gromadząca w swoich zbiorach ok. 162 miliony różnego rodzaju dokumentów., 4. Gabinet składa się z prezydenta i wiceprezydenta oraz szefów 15 departamentów i Prokuratora Generalnego. Szefowie departamentów odpowiadają pozycji ministra w rządach krajów europejskich, są powoływani przez prezydenta USA jako szefa rządu, ponadto muszą uzyskać większość w Senacie. W skład gabinetu mogą też wejść szefowie wyspecjalizowanych agencji. Funkcjonowanie gabinetu w USA nie wynika z zapisów konstytucji, jest konsekwencją zwyczaju, który się w tym państwie wytworzył., 5. Władza wykonawcza w Stanach Zjednoczonych składa się z prezydenta, wiceprezydenta, gabinetu i niezależnych agencji rządowych. Najważniejszym organem władzy wykonawczej jest prezydent, który stoi na straży konstytucji i odpowiada za przestrzeganie prawa w USA. Pomaga mu w tym „armia” blisko 4 milionów urzędników zatrudnionych w poszczególnych departamentach i agencjach rządowych., 6. Prezydent USA jest głową państwa, naczelnym dowódcą sił zbrojnych. Pełni władzę zwierzchnią nad władzą wykonawczą w państwie. Prowadzi politykę zagraniczną, podpisuje i wetuje projekty ustaw, mianuje sędziów i ambasadorów, ma prawo łaski wobec skazanych przez sądy federalne. Mimo ograniczenia roli prezydenta przez Konstytucję USA, ma on silną pozycję i często jest uważany za najpotężniejszego polityka na świecie., 7. Aparat wykonawczy prezydenta to grupa urzędników podlegających bezpośrednio prezydentowi. Pełnią oni funkcje doradcze, pomagając mu w podejmowaniu decyzji i innych działaniach. Do aparatu wykonawczego zaliczamy m.in. Radę Bezpieczeństwa Narodowego, organ doradczy prezydenta w sprawach polityki zagranicznej oraz bezpieczeństwa. Z kolei Urząd ds. Zarządzania i Budżetu to instytucja, której zadaniem jest doradztwo w kwestii finansów oraz budżetu federalnego., 8. Wiceprezydent to druga osoba w USA, zastępuje prezydenta, gdy ten nie może pełnić swoich obowiązków. Wiceprezydent jest także przewodniczącym Senatu, nadzoruje przestrzeganie procedur, ma głos decydujący w sytuacjach, gdy w izbie wyższej Kongresu nie ma większości. Przewodniczy sesjom obu izb Kongresu w czasie liczenia głosów elektorskich podczas wyborów prezydenckich. Jest członkiem stałym Rady Bezpieczeństwa Narodowego., 9. Władza sądownicza składa się z Sądu Najwyższego i sądów federalnych niższej instancji. Jej zadaniem jest dbanie o przestrzeganie prawa oraz interpretacja prawa stanowionego przez Kongres USA. Decyduje o zgodności prawa z konstytucją. Sądy bezpośrednio wpływają na system prawny w USA, ich orzeczenia stają się bowiem podstawą do wydawania kolejnych, w myśl zasady prawa common law., 10. Sąd Najwyższy jest najwyższym organem władzy sądowniczej, jego decyzje są nieodwołalne. Ich rewizji może dokonać tylko inna decyzja Sądu Najwyższego lub zmiana Konstytucji USA. Składa się z przewodniczącego i ośmiu sędziów, nominowanych przez prezydenta i zatwierdzonych przez Senat. Sędziowie Sądu Najwyższego swoje funkcje sprawują dożywotnio. Sąd Najwyższy odpowiada za kontrolę ustaw i przepisów wykonawczych pod względem ich zgodności z Konstytucją USA. W przypadku uznania, że prawo łamie konstytucję, Sąd Najwyższy może je uchylić., 11. Sądy niższego szczebla odpowiadają za interpretację i stosowanie prawa. W tej grupie wymienia się 94 sądy okręgowe, 13 sądów apelacyjnych oraz sądy wyspecjalizowane. Przykładem sądu wyspecjalizowanego jest Sąd Podatkowy, który rozpatruje sprawy dotyczące kwestii podatkowych. Większość spraw sądowych w USA toczy się przed sądami stanowymi., 12. Niezależne agencje są niezależne od prezydenta i pełnią zadania władzy wykonawczej. Powoływane są przez Kongres i zajmują się ściśle określonymi sprawami. Do takich agencji zaliczamy Centralną Agencję Wywiadowczą (CIA), Agencję Ochrony Środowiska czy też Urząd Pocztowy.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 1
R1CY6DeVmfNlt
Omów kompetencje wiceprezydenta USA. (Uzupełnij).
Ćwiczenie 2
R1BFobRoVDuKq
Przedstaw strukturę sądów w Stanach Zjednoczonych. (Uzupełnij).
Ćwiczenie 3
RT37SkY44vcNR
Wskaż rolę Kongresu w trójpodziale władzy w USA. (Uzupełnij).