Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Virginia Satir, terapeutka rodzinna, radziła, aby w rozmowie zwracać uwagę na pewne szczególne słowa. Zapoznaj się z nimi, a następnie przeanalizuj, czy w swoich rozmowach używasz ich umiejętnie.

Rady Virginii Satir

RkL6fAjsqKnxh1
Grafika przedstawia schemat promieniowy, w którego centrum znajduje się hasło „Szczególne słowa, ważne w komunikacji”. Od tego hasła rozchodzi się promieniście osiem ramion: 1. ja, 2. ty, 3. oni, 4. ale, 5. to, 6. powinien, powinna, 7. tak, nie, 8. zawsze, nigdy. Opis: 1. Ja. Używając zaimka ja, albo w inny sposób zwracając uwagę na swoją osobę jako nadawcę komunikatu, bierzemy odpowiedzialność za to, co mówimy. Aby być właściwie zrozumianym, należy zadeklarować, że dana wypowiedź jest moją własnością. Szczególnie w sytuacji konfliktu rozpoczynanie zdania od ja może pomóc w jego rozwiązaniu („mój pogląd jest taki…”, „ (ja) myślę, że…”)., 2. Ty. Rozpoczęcie komunikatu od ty może być odbierane jako oskarżenie, np. „(ty) popełniłeś błąd”. Brzmi zupełnie inaczej, jeśli poprzedzimy go słowami „moim zdaniem”, dopuszczamy wtedy możliwość swojej ewentualnej pomyłki., 3. Oni. Użycie tego zaimka bywa ukrytym sposobem powiedzenia ty, a także ułatwieniem w rozpowszechnianiu plotek, np. „(oni) mówią, że…”. Ważne jest jasne ustalenie, kim są oni, aby nie dochodziło do przekazywania niedokładnych informacji i aby wiadomo było, o kim mowa., 4. Ale. Słowo ale bywa sposobem powiedzenia jednocześnie tak i nie w tym samym zdaniu, np. „lubię cię, ale chciałbym, żebyś był wobec mnie szczery”. Taki komunikat może powodować w odbiorcy niepewność, skrępowanie, zmieszanie. Czasem zastąpienie ale spójnikiem i czyni sytuację jaśniejszą. Ale używane jest bowiem niejednokrotnie w celu połączenia ze sobą dwóch różnych myśli czy opinii. Powyższe zdanie można zatem rozbić na dwa: „lubię cię” i „chciałbym, żebyś był wobec mnie szczery”., 5. To. Słowo to może zostać źle zrozumiane, ponieważ często nie wiadomo, do czego dokładnie się odnosi. Im mniej jest jasne, tym bardziej słuchacz wypełnia to swoim znaczeniem. Często to bywa zastąpieniem ja, np. zdanie „to nie jest jasne” będzie bardziej precyzyjne, gdy zabrzmi „dla mnie to nie jest jasne”., 6. Powinien, powinna. Z tych słów można wyciągnąć wniosek, że coś z nami nie tak. Często sugerują też czyjąś lekkomyślność, np. „powinnaś być bardziej odpowiedzialna, rozsądna”. Słowa te brzmią jak oskarżenie. Czasem wskazują kierunek działania, choć inne są równie pociągające, np. „podoba mi się to, ale powinienem użyć tamtego”. Gdy używasz słów należy, powinienem, to sygnał, że toczy się w tobie walka wewnętrzna. Może pomóc rozdzielenie przeciwstawnych rzeczy, a nie traktowanie ich jako całości: „podoba mi się to” i „potrzebuję także tamtego”. Rozdzielenie takie pozwala na rozważenie każdej alternatywy z osobna., 7. Tak, nie. Wiele osób mówi „tak, ale…”, „może tak, może nie”. Tymczasem słowa tak, nie są bardzo ważne i pożyteczne dla jakości kontaktu między ludźmi. Jeśli są jasno wypowiedziane, odnoszą się do „teraz” i do sprawy, a nie do wartości osoby. Problem z używaniem słowa nie polega na tym, że zamiast niego używamy często słowa może lub tak, aby nie doszło do konfrontacji z problemem. Usprawiedliwiamy to intencją oszczędzenia drugiej osobie przykrych uczuć. Jednak jest to forma kłamstwa, która rodzić może brak zaufania i być dla kontaktu zabójcza. Podobnie sytuacja wygląda z tak, kiedy wypowiadamy to słowo, ale wcale tak nie myślimy., 8. Zawsze, nigdy. Niewiele jest przypadków, gdy coś ma miejsce zawsze lub nigdy, tak więc próba przestrzegania wielu nakazów i zakazów opartych na tych słowach spotka się z niepowodzeniem, np. „zawsze przechodź na zielonym świetle”, „nigdy nie przechodź na czerwonym świetle”. Często użycie tych słów jest wyrazem emocjonalnego nacisku, np. „zawsze kłamiesz”, co oznaczać może naprawdę „jest mi przykro, że mnie okłamałeś”. Słowa zawsze, nigdy służą też czasem do pokrycia niewiedzy, np. zdanie „on zawsze jest wesoły” wypowiadane po jednej rozmowie z daną osobą. Sformułowania takie są więc często nieprawdziwe, są też nośnikiem emocji, które przyczyniają się do pogorszenia, a nie poprawy sytuacji. Ponadto występują w regułach wpajanych nam od dzieciństwa, które z racji swej niemożliwości do spełnienia są źródłem poczucia winy.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 1
Rb2iAwsB4obTJ
Wskaż, jak zareagujesz w następującej sytuacji: kolega udostępnił na YouTube film, w którym opowiada anegdotę, której jesteś bohaterem/bohaterką. Przeinacza jednak fakty i pokazuje cię w nie najlepszym świetle. (Uzupełnij).
Ćwiczenie 2
Rl3ogDFzZQIEN
Zajmij stanowisko: czy zasady komunikacji interpersonalnej podanych przez Virginię Satir są dla młodzieży możliwe do zastosowania w życiu codziennym? Swoje zdanie uzasadnij przynajmniej dwoma argumentami. (Uzupełnij).