Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
R1bDMbjenwUp91

Śpiewam w zespole wokalnym

Źródło: online-skills, licencja: CC0.
mb9a83c96e45e766b_0000000000017
1

Scenariusz lekcji dla nauczyciela

RAbWnrr1EF1vo
W prostokątnym polu znajduje się napis „Pobierz”. Jest to przycisk pozwalający na wyświetlenie, pobranie i zapisanie pliku zawierającego scenariusz lekcji - dokument w formacie pdf.

I. Indywidualna i zespołowa ekspresja muzyczna.

4. W zakresie słuchania i percepcji muzyki. Uczeń:

1) świadomie słucha wybranych dzieł literatury muzycznej (fragmentów lub/i w całości):

a) reprezentatywnych dla kolejnych epok (od średniowiecza do współczesności).

II. Język i funkcje muzyki, myślenie muzyczne, kreacja i twórcze działania.

4. Uczeń wykazuje się znajomością i dokonuje charakterystyki:

1) muzyki ze względu na jej rodzaj (wokalna).

Nauczysz się

definiować pojęcie zespołów wokalnych;

wymieniać i opisywać głosy śpiewające w zespołach;

wykazywać cechy m.in. wysokość i barwę głosu;

wymieniać i charakteryzować rodzaje zespołów wokalnych.

mb9a83c96e45e766b_0000000000036

Głos ludzki

Głos ludzki jest instrumentem, który można rozwijać i doskonalić. Za pomocą głosu porozumiewamy się – szepczemy, krzyczymy, śpiewamy.

RmJC3E8dm1Eo71
Głos ludzki, online-skills, CC BY 3.0

Z cech charakterystycznych dla głosu ludzkiego wyróżnić możemy: rodzaj głosu (żeński, męski, dziecięcy), wysokość (głos wysoki lub niski), barwę (ciemną lub jasną) siłę natężenia dźwięku (głos cichy lub głośny). W śpiewie wyróżniamy głos żeński i męski oraz głos dziecięcy.

Wysłuchaj utworu:

RH6Ha6RKG8j9Q
Na ilustracji portret Stanisława Moniuszki. Kompozytor przedstawiony jest jako potężny mężczyzna, z siwiejącymi włosami i bokobrodami. Ubrany jest w koszulę, kamizelkę i marynarkę. Na szyi ma muchę, na nosie okulary w metalowych oprawkach. Po naciśnięciu punktu aktywnego wyświetla się napis: Stanisław Moniuszko Pieśń Dziad i Baba. Wykonawca: Muzycy z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu pieśń Stanisława Moniuszko wykonuje mężczyzna śpiewak z towarzyszeniem fortepianu. Pieśń składa się z kilku części, skontrastowanych pod względem charakteru. Na początku śpiewak opowiada spokojnym, zrównoważonym głosem o życiu dziada i baby, którzy wiedli spokojne szczęśliwe życie. W drugiej części muzyka staje się smutna, narrator opowiada o uczuciach starszych ludzi związanych ze śmiercią, o strachu i smutku. W kolejnej części dziad i baba sprzeczają się kto umrze pierwszy. Muzyka staje się bardziej dynamiczna, przyjmuje formę emocjonalnego dialogu. W kolejnej części dziada i babę odwiedza śmierć - oni przed nią uciekają. Muzyka jest szybka, dynamiczna, utwór staje się trochę komiczny. W ostatniej części śmierć wchodzi kominem a muzyka staje się z powrotem spokojniejsza i zrównoważona.
Stanisław Moniuszko Pieśń "Dziad i Baba". Wykonawca: Muzycy z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. CC BY 3.0
Stanisław Moniuszko, „Dziad i baba”, AMFN, CC BY 3.0
mb9a83c96e45e766b_0000000000044

Zespoły wokalne

Głosy mogą łączyć się w grupy śpiewacze i wówczas powstają zespoły wokalne. Wyróżniamy dziecięce zespoły wokalneZespół wokalnyzespoły wokalne, żeńskie zespoły wokalne i męskie zespoły wokalne.

R1BS8mJXrycRW
Na ilustracji zdjęcie chóru męskiego śpiewającego w kościele. Mężczyźni stoją na schodkach przed ołtarzem. Tyłem do publiczności stoi przed nimi dyrygent. Mężczyźni mają przed sobą rozłożone teczki z nutami. Po naciśnięciu punktu aktywnego wyświetla się napis: Miserere wykonawcy: Wyrzyski Chór Męski pod dyrekcją dr hab. Piotra Jańczaka oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu utwór sakralny wykonany przez chór męski. Słowa pieśni są w języku łacińskim. Utwór rozpoczyna się bardzo delikatnie. Muzyka narasta chór śpiewa forte a z chwilę znów piano. Środkowa część utworu to solo mężczyzny śpiewającego basem na tle parlando całego chóru. W utworze są bardzo duże i nagłe różnice dynamiczne.
Chór męski, online-skills, CC BY 3.0
R1LwQezaLtLrH
Na starym zdjęciu kompozytor Feliks Nowowiejski. Mężczyzna ma dłuższe włosy, obfite wąsy. Ubrany jest w koszulę i płaszcz, na szyi ma krawat. Po naciśnięciu punktu aktywnego wyświetla się napis: Noc cicha w śnie, autorstwa Feliksa Nowowiejskiego. Wykonawca: Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu utwór kolędowy, kołysanka w wykonaniu chóru żeńskiego. Utwór jest delikatny, kołysankowy w metrum sześć ósmych.
Feliks Nowowiejski, „Noc cicha w śnie”, AMFN, CC BY 3.0
mb9a83c96e45e766b_0000000000062

Rodzaje głosów

Rodzaje głosów i ich nazwy w poszczególnych grupach wokalnych (od najwyższych do najniższych):

  • dziecięce: sopran, alt;

  • żeńskie: sopran, mezzosopran, alt;

  • męskie: tenor, baryton, bas.

Zespoły wokalne mogą wykonywać utwory bez towarzyszenia instrumentów – wówczas mówimy, że śpiewają a cappellaA cappellaa cappella lub z akompaniamentem instrumentalnym.

R1R4cFD4QpAOv
Na zdjęciu Witold Lutosławski siedzący przy fortepianie. Kompozytor na fotografii jest starszym mężczyzną o siwych włosach i zielonych oczach. Mężczyzna delikatnie się uśmiecha, lewą rękę ma opartą o fortepian, prawą położoną na nogach. Po naciśnięciu punktu aktywnego wyświetla się napis: Słomkowy łańcuszek, część pt. Dzieci, autorstwa Witolda Lutosławskiego. Wykonawca Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu utwór wykonywany przez chór dziecięcy z akompaniamentem instrumentów dętych drewnianych. Piosenka jest wesoła, skoczna.
Witold Lutosławski, „Słomkowy łańcuszek”, część pt. „Dzieci”, AMFN, CC BY 3.0

DyrygentDyrygentDyrygent

RQkEmFwbasvSO
Na zdjęciu chór żeński i jego dyrygent dr hab. Monika Wilkiewicz , Chór patrzy na dyrygenta. Dyrygent śpiewa z chórem, ma lekko uniesione obie ręce. Na ilustracji umieszczony jest aktywny punkt, po wybraniu którego wyświetli się dodatkowa informacja: 1. Dyrygent to osoba, która prowadzi zespół wokalny, chór lub orkiestrę.
Dyrygent dr hab. Monika Wilkiewicz (pedagog bydgoskiej Akademii Muzycznej) wraz z chórem, zdjęcie: Dariusz Bloch, expressbydgoski.pl

Zadania

RH6Ha6RKG8j9Q
Na ilustracji portret Stanisława Moniuszki. Kompozytor przedstawiony jest jako potężny mężczyzna, z siwiejącymi włosami i bokobrodami. Ubrany jest w koszulę, kamizelkę i marynarkę. Na szyi ma muchę, na nosie okulary w metalowych oprawkach. Po naciśnięciu punktu aktywnego wyświetla się napis: Stanisław Moniuszko Pieśń Dziad i Baba. Wykonawca: Muzycy z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu pieśń Stanisława Moniuszko wykonuje mężczyzna śpiewak z towarzyszeniem fortepianu. Pieśń składa się z kilku części, skontrastowanych pod względem charakteru. Na początku śpiewak opowiada spokojnym, zrównoważonym głosem o życiu dziada i baby, którzy wiedli spokojne szczęśliwe życie. W drugiej części muzyka staje się smutna, narrator opowiada o uczuciach starszych ludzi związanych ze śmiercią, o strachu i smutku. W kolejnej części dziad i baba sprzeczają się kto umrze pierwszy. Muzyka staje się bardziej dynamiczna, przyjmuje formę emocjonalnego dialogu. W kolejnej części dziada i babę odwiedza śmierć - oni przed nią uciekają. Muzyka jest szybka, dynamiczna, utwór staje się trochę komiczny. W ostatniej części śmierć wchodzi kominem a muzyka staje się z powrotem spokojniejsza i zrównoważona.
Stanisław Moniuszko Pieśń "Dziad i Baba". Wykonawca: Muzycy z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. CC BY 3.0
Stanisław Moniuszko, „Dziad i baba”, AMFN, CC BY 3.0
R1I3WSaDMJt3I
Ćwiczenie 1
Odpowiedz na pytanie: Kto wykonuje utwór "Dziad i baba" Stanisława Moniuszki? Możliwe odpowiedzi: 1. głos dziecięcy, 2. głos żeński, 3. głos męski.
R1Q9u9Oe92IAk
Na nagraniu utwór sakralny wykonany przez chór męski. Słowa pieśni są w języku łacińskim. Utwór rozpoczyna się bardzo delikatnie. Muzyka narasta chór śpiewa forte a z chwilę znów piano. Środkowa część utworu to solo mężczyzny śpiewającego basem na tle parlando całego chóru. W utworze są bardzo duże i nagłe różnice dynamiczne.
R13WsqvNeSlpR
Na nagraniu utwór kolędowy, kołysanka w wykonaniu chóru żeńskiego. Utwór jest delikatny, kołysankowy w metrum sześć ósmych.
RiTjpiMjoFtSG
Ćwiczenie 2
Wymień znane Ci rodzaje chórów.
RiJtHCjXLBlVD
Ćwiczenie 3
Wskaż głosy, które wchodzą w skład wokalnego zespołu męskiego. Możliwe odpowiedzi: 1. tenor, baryton, bas, 2. sopran, tenor, bas, 3. tenor, baryton, alt
R1Bo4ignk6QeV
Ćwiczenie 4
Wskaż głosy, które wchodzą w skład wokalnego zespołu żeńskiego. Możliwe odpowiedzi: 1. alt, tenor, bas, 2. sopran, mezzosopran, alt, 3. sopran, mezzosopran, bas
RUfrGVv5I30fn
Ćwiczenie 5
Wskaż poprawne zdania. Możliwe odpowiedzi: 1. Sopran jest najwyższym głosem żeńskim. 2. Bas jest najniższym głosem męskim. 3. Dziecięcy zespół wokalny jest zespołem jednorodnym. 4. A cappella to śpiew z towarzyszeniem instrumentalnym.
R1R4cFD4QpAOv
Na zdjęciu Witold Lutosławski siedzący przy fortepianie. Kompozytor na fotografii jest starszym mężczyzną o siwych włosach i zielonych oczach. Mężczyzna delikatnie się uśmiecha, lewą rękę ma opartą o fortepian, prawą położoną na nogach. Po naciśnięciu punktu aktywnego wyświetla się napis: Słomkowy łańcuszek, część pt. Dzieci, autorstwa Witolda Lutosławskiego. Wykonawca Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu utwór wykonywany przez chór dziecięcy z akompaniamentem instrumentów dętych drewnianych. Piosenka jest wesoła, skoczna.
Witold Lutosławski, „Słomkowy łańcuszek”, część pt. „Dzieci”, AMFN, CC BY 3.0
R1AOQyopIhWA5
Ćwiczenie 6
Odpowiedz na pytanie: Jaka jest obsada wykonawcza utworu Witolda Lutosławskiego - Słomkowy łańcuszek, część pt. Dzieci?
R1DKpzRU2gn8i
Ćwiczenie 7
Odgadnij hasła do krzyżówki. 1. Najniższy głos męski. (3 litery) 2. Najwyższy głos żeński. (6 liter) 3. Przyrząd służący do strojenia. (8 liter) 4. Osoba prowadząca zespół wokalny.(8 liter) 5. Dyrygent ma ją przed sobą. (9 liter) 6. Do zapisania dźwięków we współczesnej notacji muzycznej. (11 liter) 7. Jeden z wielu kluczy muzycznych. (9 liter)
mb9a83c96e45e766b_0000000000182

Słownik pojęć

A cappella
A cappella

bez akompaniamentu instrumentów.

Chór
Chór

zespół śpiewaków wykonujących wspólnie utwór muzyczny.

Dyrygent
Dyrygent

osoba kierująca zespołem wokalno‑instrumentalnym, chórem lub orkiestrą.

Kamerton
Kamerton

przyrząd służący do strojenia instrumentów muzycznych.

Klucz muzyczny
Klucz muzyczny

znak graficzny umieszczany na początku pięciolinii, określający wysokość zapisywanych na niej dźwięków.

Orkiestra
Orkiestra

wieloosobowy zespół instrumentalny, grający pod kierownictwem dyrygenta.

Partytura
Partytura

zapis nutowy utworu muzycznego, podzielony na partie wokalne i instrumentalne.

Pięciolinia
Pięciolinia

podstawowy element pisma nutowego dla zapisu dźwięków we współczesnej notacji muzycznej. Składa się z pięciu poziomych, równoległych linii oraz pól pomiędzy tymi liniami.

Zespół wokalny
Zespół wokalny

zespół muzyczny – grupa wykonawców muzycznych wspólnie wykonujących muzykę z wykorzystaniem głosów (zespół wokalny).

Źródła:

encyklopedia.pwn.pl

sjp.pwn.pl

mb9a83c96e45e766b_0000000000195

Biblioteka muzyczna

RH6Ha6RKG8j9Q
Na ilustracji portret Stanisława Moniuszki. Kompozytor przedstawiony jest jako potężny mężczyzna, z siwiejącymi włosami i bokobrodami. Ubrany jest w koszulę, kamizelkę i marynarkę. Na szyi ma muchę, na nosie okulary w metalowych oprawkach. Po naciśnięciu punktu aktywnego wyświetla się napis: Stanisław Moniuszko Pieśń Dziad i Baba. Wykonawca: Muzycy z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu pieśń Stanisława Moniuszko wykonuje mężczyzna śpiewak z towarzyszeniem fortepianu. Pieśń składa się z kilku części, skontrastowanych pod względem charakteru. Na początku śpiewak opowiada spokojnym, zrównoważonym głosem o życiu dziada i baby, którzy wiedli spokojne szczęśliwe życie. W drugiej części muzyka staje się smutna, narrator opowiada o uczuciach starszych ludzi związanych ze śmiercią, o strachu i smutku. W kolejnej części dziad i baba sprzeczają się kto umrze pierwszy. Muzyka staje się bardziej dynamiczna, przyjmuje formę emocjonalnego dialogu. W kolejnej części dziada i babę odwiedza śmierć - oni przed nią uciekają. Muzyka jest szybka, dynamiczna, utwór staje się trochę komiczny. W ostatniej części śmierć wchodzi kominem a muzyka staje się z powrotem spokojniejsza i zrównoważona.
Stanisław Moniuszko Pieśń "Dziad i Baba". Wykonawca: Muzycy z Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy. CC BY 3.0
Stanisław Moniuszko, „Dziad i baba”, AMFN, CC BY 3.0
R16LGKuJNnExm
Ilustracja interaktywna - po kliknięciu kursorem myszy na grafikę przedstawiającą nuty, zostanie wyświetlona informacja dodatkowa oraz odtworzony utwór muzyczny.
M‑091‑OK2
Chór męski, online-skills, CC BY 3.0
R1LwQezaLtLrH
Na starym zdjęciu kompozytor Feliks Nowowiejski. Mężczyzna ma dłuższe włosy, obfite wąsy. Ubrany jest w koszulę i płaszcz, na szyi ma krawat. Po naciśnięciu punktu aktywnego wyświetla się napis: Noc cicha w śnie, autorstwa Feliksa Nowowiejskiego. Wykonawca: Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu utwór kolędowy, kołysanka w wykonaniu chóru żeńskiego. Utwór jest delikatny, kołysankowy w metrum sześć ósmych.
Feliks Nowowiejski, „Noc cicha w śnie”, AMFN, CC BY 3.0
R1R4cFD4QpAOv
Na zdjęciu Witold Lutosławski siedzący przy fortepianie. Kompozytor na fotografii jest starszym mężczyzną o siwych włosach i zielonych oczach. Mężczyzna delikatnie się uśmiecha, lewą rękę ma opartą o fortepian, prawą położoną na nogach. Po naciśnięciu punktu aktywnego wyświetla się napis: Słomkowy łańcuszek, część pt. Dzieci, autorstwa Witolda Lutosławskiego. Wykonawca Akademia Muzyczna im. Feliksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy oraz pojawia się możliwość odtworzenia muzyki. Na nagraniu utwór wykonywany przez chór dziecięcy z akompaniamentem instrumentów dętych drewnianych. Piosenka jest wesoła, skoczna.
Witold Lutosławski, „Słomkowy łańcuszek”, część pt. „Dzieci”, AMFN, CC BY 3.0
mb9a83c96e45e766b_0000000000198

Bibliografia

Encyklopedia muzyki, pod red. A. Chodkowskiego, PWN, Warszawa 1995

J. Habela, Słowniczek muzyczny, PWM, Warszawa 1968