Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Ten materiał nie może być udostępniony
R1YiuxdMZmih81

Spotkanie z historią

iStockphoto, tylko do użytku edukacyjnego

Opisz swoją historię

Historie mogą być duże i małe, długie i krótkie, wesołe lub poważne. Jaka jest historia twojej rodziny? Jak i kiedy poznali się twoi rodzice? Porozmawiaj na ten temat z rodzicami lub opiekunami, dziadkami czy ciociami. Możesz również przeszukać rodzinne archiwum fotograficzne i filmowe. Może znajdziesz stare listy, świadectwa szkolne rodziców lub dyplomy? Zanotuj najciekawsze, twoim zdaniem, fakty. Jeśli chcesz – zrób zdjęcia wszystkich ważnych źródeł (aparatem cyfrowym, a nawet komórką).

tUPGw25Hoa_0000000C

Historia rodziny

Polecenie 1

Obejrzyj historię Kingi i odpowiedz na pytanie: jakie wydarzenie w historii jej rodziny było najważniejsze?

Rlnp1oMhEgIdd1
Kinga Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., tylko do użytku edukacyjnego na epodreczniki.pl, muzyka: istockphoto.com.
R1DSFT5LIXumv1
zadanie interaktywne
Historia Kingi na osi czasu
Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0
tUPGw25Hoa_0000000T

Moja historia

Polecenie 2

Przygotuj historię swojej rodziny podobnie, jak zrobiła to Kinga, przedstawiając dane na osi czasu. Możesz umieścić na niej zdjęcia, notatki, ważne i ciekawe informacje, które przekazali ci bliscy. Zapisz je w odpowiednich rubrykach i kliknij przycisk „Utwórz oś czasu”.

RjRsmpdFwoh9U11
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Polecenie 3

Opiszcie z czego korzystaliście, aby przygotować historię swojej rodziny.
Porównajcie swoje źródła informacji z tymi, które wykorzystali koledzy i koleżanki.
Posłużcie się np. takimi sformułowaniami:

  • Najważniejszym źródłem historycznym było…

  • Pisane źródła historyczne to…

  • Ze źródła, jakim było…, wywnioskowałem/wywnioskowałam…

Gratulacje. Otrzymujesz tytuł historyka – badacza i znawcy dziejów swojej rodziny. Korzystasz z różnych źródeł, opisujesz ważne wydarzenia z życia swoich bliskich, porządkujesz i zamieszczasz je na osi czasu. Na tym, między innymi, polega praca historyka.

tUPGw25Hoa_0000001D

Na czym polega praca historyka?

Polecenie 4

Zastanów się i powiedz, jak rozumiesz słowo historia?

Od dziś zaczynasz się uczyć nowego przedmiotu – historii. Poznasz życie ludzi w dawnych czasach – czym się zajmowali, jakie mieli rozrywki, osiągnięcia i problemy. Zaczniemy od tego, w jaki sposób poznajemy przeszłość i kto zajmuje się jej odkrywaniem.

1
Ćwiczenie 1
RatHYrXLxkg091
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
tUPGw25Hoa_0000001O

Źródła historyczne

Historycy zajmują się odkrywaniem przeszłości. Najważniejszym źródłem informacji są dla nich różnego rodzaju teksty: stare kroniki, pamiętniki, listy, dokumenty, a nawet napisy wykute w kamieniu (pod posągami, na murach lub nagrobkach). Chcąc dowiedzieć się czegoś o niedalekiej przeszłości, historyk może też rozmawiać z żyjącymi uczestnikami i świadkami wydarzeń lub analizować opowieści przekazane im przez rodziców, dziadków czy znajomych.

Polecenie 5

Obejrzyj ilustracje i określ, jakiego rodzaju teksty źródłowe przedstawiają.

Wiele też można się dowiedzieć, oglądając dzieła sztuki – malowidła, rzeźby, ilustracje w książkach. Bardzo przydatne są zdjęcia czy filmy. Dzięki nim wiemy, jak ubierali się kiedyś ludzie, gdzie mieszkali, co uważali za piękne lub warte uwiecznienia.

Również zabytkowe budowle pomagają odpowiedzieć na wiele pytań. Dzięki ich konstrukcji możemy określić poziom wiedzy budowniczych. Dawne świątynie pokazują, w jakich bogów wierzono i jak oddawano im cześć. Domy zwykłych ludzi pozwalają poznać codzienne życie ich mieszkańców.

Polecenie 6

Obejrzyj fotografie przedstawiające różne budowle. Czego możemy się z nich dowiedzieć o przeszłości Torunia, Katowic, Będzina i Wrocławia?

tUPGw25Hoa_00000038

Odkrywamy przeszłość jak historyk

Wyobraź sobie, że jesteś historykiem i znajdujesz na strychu list napisany przez twoją prababcię. Na pożółkłej kopercie widnieje stempel z datą 22 lipca 1925 roku.

RBMm66rcR0Hrv11
Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0
1
Ćwiczenie 2
Rrhd9VJ3QfeDa1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 3
R1AZKn4nPxNe11
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 4
Rzsk8qxMugliL1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 5
RghZ8fVqAdwwy1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
tUPGw25Hoa_0000003X

Odkrywamy przeszłość jak archeolog

Wiele śladów ludzkiej przeszłości, zwłaszcza tej najdawniejszej, znalazło się z upływem czasu pod ziemią. Zasypywały je piaski pustyni, zarastały lasy, ginęły pod zwałami śmieci, gruzu i błota. Na miejscu starych, zniszczonych lub rozebranych budowli stawiano nowe. Odkopywaniem i badaniem zaginionych śladów naszych przodków zajmują się archeolodzy.

Dawniej archeolog miał do dyspozycji tylko łopatę, sito do przesiewania ziemi, pędzel do oczyszczania wydobytych przedmiotów. Dziś archeolodzy wykorzystują w pracy także nowocześniejsze przyrządy. Wykrywacze metali sygnalizują obecność w ziemi metalowych przedmiotów (broni, biżuterii, narzędzi, naczyń). Georadar pomaga odnaleźć zakopane fundamenty budynków. Fotografia lotnicza pozwala dostrzec na ziemi ślady konstrukcji trudne do zobaczenia z jej powierzchni. Dzięki temu archeolodzy odkopują nie tylko pojedyncze przedmioty, ale mogą odkrywać całe osady, a nawet miasta.

1
Ćwiczenie 6
RCXV75887uyi31
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
tUPGw25Hoa_0000004S

Biskupin

Ponad 80 lat temu w Biskupinie koło Żnina (na południe od Bydgoszczy) odkryto bardzo starą, założoną w VIII wieku p.n.e. osadę. Do dziś badają ją archeolodzy, próbując odtworzyć życie dawnych mieszkańców.

Polecenie 7

Wysłuchaj uważnie tekstu i odpowiedz na pytania.

  • Dzięki czemu odkryto Biskupin?

  • Kogo można zawiadomić, gdy dokona się odkrycia archeologicznego?

  • Jakie metody zastosowali 80 lat temu polscy archeolodzy, badając zabytki w Biskupinie? Co mogliby zrobić dzisiaj?

R10kCPJKzSzul
Odkrycie grodu w Biskupinie, czyta Bartosz Woźny Odkrycie grodu w Biskupinie, czyta Bartosz Woźny Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., tylko do użytku edukacyjnego na epodreczniki.pl.
Polecenie 8

Wyobraź sobie, że jesteś archeologiem pracującym w Biskupinie. Na pewno chcesz znać odpowiedzi na wiele pytań. Obejrzyj ilustracje przedstawiające to, co odkryli archeolodzy i odpowiedz na poniższe pytania.

  • W jaki sposób mieszkańcy Biskupina zabezpieczyli się przed wrogami?

  • Z czego i w jaki sposób budowali swoje domy?

  • Jak przyrządzali posiłki?

tUPGw25Hoa_0000006F

Zostawmy po sobie ślad

Kiedyś, w przyszłości, historycy będą pisać o nas i o naszych czasach. Jak możemy im pomóc?

1
Ćwiczenie 7
RvEkhTEQrNI4r1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 8
R12iDpXqE1mrM1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
tUPGw25Hoa_0000006Q

Podsumowanie

1
Ćwiczenie 9
RFsnzOlXAhyPV1
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 10
RBEtQKtjohj461
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
1
Ćwiczenie 11
RBOyVeP0RrKv41
zadanie interaktywne
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.

Polecenia

  1. Czym zajmuje się historyk?

  2. Skąd historycy czerpią swoją wiedzę?

  3. Kim jest archeolog?

  4. Jakiego odkrycia dokonano w Biskupinie?