Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
1
Ćwiczenie 1

Na podstawie kalendarium wykonaj polecenia.

RyiZgb53Q73at
Ważniejsze wojny, w których brała udział Rzeczpospolita w XVII w. 1600 - 1610 Wojna ze Szwecją w Inflantach, 1609 - 1618 Interwencja w Moskwie , 1620 - 1621 Wojna z Turcją , 1621 - 1629 Wojna ze Szwecją w Inflantach i na terenie ujścia Wisły , 1623 - 1634 Wojna z Rosją w obronie Smoleńska , 1648 - 1667 Powstanie Chmielnickiego , 1654 - 1667 Wojna z Rosją , 1655 - 1660 Najazd szwedzki , 1657 Najazd Rakoczego , 1672 - 1676 Najazd turecki , 1683 - 1699 Wojna z Turcją
Źródło: Dane na podstawie: Ważniejsze wojny w historii Polski do 1793 r. [w:] Tablice historyczne, red. Witold Mizerski, Warszawa 2004, s. 232−236.
RJTw70mmqUmw8
Uwaga! Wypisując daty zachowaj kolejność chronologiczną zaczynając od najwcześniejszych. Wypisz okresy, w których Rzeczpospolita nie była uwikłana w wojnę: od Tu uzupełnij do Tu uzupełnij; od Tu uzupełnij do Tu uzupełnij; od Tu uzupełnij do Tu uzupełnij oraz od Tu uzupełnij do Tu uzupełnij. Wypisz przedziały czasowe, w których Rzeczpospolita prowadziła działania wojenne na co najmniej dwóch frontach. W latach Tu uzupełnij−Tu uzupełnij; Tu uzupełnij; Tu uzupełnij−Tu uzupełnij; Tu uzupełnij−Tu uzupełnij. Oblicz, przez jaki okres czasu na terenie Rzeczpospolitej panował pokój. Uwzględnij lata, w których walki ustały. Pokój panował przez Tu uzupełnij lat.
1
Ćwiczenie 2

Zapoznaj się z mapami i wskaż właściwe dokończenia podanych zdań.

R1RAjiJMR8RTQ
Źródło: Krystian Chariza i zespół, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1YXFLUGXENy8
Rzeczpospolita Obojga Narodów. Podział administracyjny − stan prawny na rok 1619.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o. na podstawie Poznaniak, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
RfL47PTVgceBn
Rozejm w wojnie ze Szwecją w 1629 r., przedłużony 6 lat później w Sztumskiej Wsi, zakładał utratę przez Rzeczpospolitą terenów znajdujących się w obrębie: Możliwe odpowiedzi: 1. województw wendeńskiego, dorpackiego i parnawskiego., 2. województw wendeńskiego, dorpackiego i trockiego., 3. województw wendeńskiego, dorpackiego i Kurlandii.
R2fFr5IRIWYgw
Wraz z podpisaniem rozejmu w Andruszowie, Rzeczpospolita utraciła ziemie leżące w granicach: województwa parnawskiego, Możliwe odpowiedzi: 1. województwa smoleńskiego,, 2. województwa czernihowskiego,, 3. województwa wołyńskiego,, 4. województwa kijowskiego.
RTNFRFcCbnVng
Uniezależnienie się Prus Książęcych od Polski nastąpiło z chwilą podpisania: Możliwe odpowiedzi: 1. pokoju w Oliwie., 2. traktatów welawsko-bydgoskich., 3. rozejmu w Starym Targu, 4. kapitulacji wojsk polskich pod Ujściem.
R1T0OxhoX1GLi
Wybierz jedno nowe słowo poznane podczas dzisiejszej lekcji i ułóż z nim zdanie.
R1Wd1u5dprjVy11
Ćwiczenie 3
Przyporządkuj konsekwencje wojen toczonych przez Rzeczpospolitą w XVII w. do odpowiednich kategorii. Skutki demograficzne Możliwe odpowiedzi: 1. Upadek autorytetu władzy monarszej, 2. Niskie plony (zmniejszenie produkcji zbóż niemal o 75% w porównaniu do stanu sprzed wojny), 3. Poważne zniszczenia zabudowań w miastach i wsiach (w tym cennych obiektów gospodarczych, jak np. młyny, warsztaty), 4. Zmniejszenie terytorium o 10% (utrata większej części Inflant, Lewobrzeżnej Ukrainy, województwa czernichowskiego, prawie całego województwa smoleńskiego, uniezależnienie Prus Książęcych), 5. Zmniejszenie się hodowli zwierząt gospodarskich, 6. Grabież dóbr kultury (skarbców, wnętrz kościołów i rezydencji, obrazów, rzeźb, luksusowych wyrobów codziennego użytku, księgozbiorów itd.), 7. Zniszczenia cennych budowli, 8. Osłabienie tolerancji religijnej (wojny toczone były z wyznawcami protestantyzmu, prawosławia i islamu); wprowadzenie kary śmierci za zmianę wyznania w 1668 r., 9. Postępujący upadek sejmu i wzrost znaczenia sejmików, zwykle podporządkowanych magnatom, 10. Zmniejszenie gęstości zaludnienia o około 30%, 11. Osłabienie Rzeczpospolitej na arenie międzynarodowej, 12. Wzrost pozycji magnaterii w życiu publicznym, 13. Osłabienie pozycji średniej szlachty, 14. Umocnienie się systemu klienckiego: systemu zależności, w ramach którego magnat (patron) opiekował się szlachcicem (klientem) i jego rodziną w zamian za lojalność w polityce, 15. Zwiększenie wymiaru pańszczyzny, 16. Upadek miast (rzemiosła i handlu), ich agraryzacja (utrata funkcji wytwórczej, handlowej i usługowej), 17. Wzrost liczby szlachty nieposesjonackiej (mającej prawa polityczne, ale nie posiadającej ziemi, a co za tym idzie dochodów), 18. Narastanie postaw ksenofobicznych (niechętnych obcym) Zmiany terytorialne Możliwe odpowiedzi: 1. Upadek autorytetu władzy monarszej, 2. Niskie plony (zmniejszenie produkcji zbóż niemal o 75% w porównaniu do stanu sprzed wojny), 3. Poważne zniszczenia zabudowań w miastach i wsiach (w tym cennych obiektów gospodarczych, jak np. młyny, warsztaty), 4. Zmniejszenie terytorium o 10% (utrata większej części Inflant, Lewobrzeżnej Ukrainy, województwa czernichowskiego, prawie całego województwa smoleńskiego, uniezależnienie Prus Książęcych), 5. Zmniejszenie się hodowli zwierząt gospodarskich, 6. Grabież dóbr kultury (skarbców, wnętrz kościołów i rezydencji, obrazów, rzeźb, luksusowych wyrobów codziennego użytku, księgozbiorów itd.), 7. Zniszczenia cennych budowli, 8. Osłabienie tolerancji religijnej (wojny toczone były z wyznawcami protestantyzmu, prawosławia i islamu); wprowadzenie kary śmierci za zmianę wyznania w 1668 r., 9. Postępujący upadek sejmu i wzrost znaczenia sejmików, zwykle podporządkowanych magnatom, 10. Zmniejszenie gęstości zaludnienia o około 30%, 11. Osłabienie Rzeczpospolitej na arenie międzynarodowej, 12. Wzrost pozycji magnaterii w życiu publicznym, 13. Osłabienie pozycji średniej szlachty, 14. Umocnienie się systemu klienckiego: systemu zależności, w ramach którego magnat (patron) opiekował się szlachcicem (klientem) i jego rodziną w zamian za lojalność w polityce, 15. Zwiększenie wymiaru pańszczyzny, 16. Upadek miast (rzemiosła i handlu), ich agraryzacja (utrata funkcji wytwórczej, handlowej i usługowej), 17. Wzrost liczby szlachty nieposesjonackiej (mającej prawa polityczne, ale nie posiadającej ziemi, a co za tym idzie dochodów), 18. Narastanie postaw ksenofobicznych (niechętnych obcym) Skutki polityczne Możliwe odpowiedzi: 1. Upadek autorytetu władzy monarszej, 2. Niskie plony (zmniejszenie produkcji zbóż niemal o 75% w porównaniu do stanu sprzed wojny), 3. Poważne zniszczenia zabudowań w miastach i wsiach (w tym cennych obiektów gospodarczych, jak np. młyny, warsztaty), 4. Zmniejszenie terytorium o 10% (utrata większej części Inflant, Lewobrzeżnej Ukrainy, województwa czernichowskiego, prawie całego województwa smoleńskiego, uniezależnienie Prus Książęcych), 5. Zmniejszenie się hodowli zwierząt gospodarskich, 6. Grabież dóbr kultury (skarbców, wnętrz kościołów i rezydencji, obrazów, rzeźb, luksusowych wyrobów codziennego użytku, księgozbiorów itd.), 7. Zniszczenia cennych budowli, 8. Osłabienie tolerancji religijnej (wojny toczone były z wyznawcami protestantyzmu, prawosławia i islamu); wprowadzenie kary śmierci za zmianę wyznania w 1668 r., 9. Postępujący upadek sejmu i wzrost znaczenia sejmików, zwykle podporządkowanych magnatom, 10. Zmniejszenie gęstości zaludnienia o około 30%, 11. Osłabienie Rzeczpospolitej na arenie międzynarodowej, 12. Wzrost pozycji magnaterii w życiu publicznym, 13. Osłabienie pozycji średniej szlachty, 14. Umocnienie się systemu klienckiego: systemu zależności, w ramach którego magnat (patron) opiekował się szlachcicem (klientem) i jego rodziną w zamian za lojalność w polityce, 15. Zwiększenie wymiaru pańszczyzny, 16. Upadek miast (rzemiosła i handlu), ich agraryzacja (utrata funkcji wytwórczej, handlowej i usługowej), 17. Wzrost liczby szlachty nieposesjonackiej (mającej prawa polityczne, ale nie posiadającej ziemi, a co za tym idzie dochodów), 18. Narastanie postaw ksenofobicznych (niechętnych obcym) Gospodarka Możliwe odpowiedzi: 1. Upadek autorytetu władzy monarszej, 2. Niskie plony (zmniejszenie produkcji zbóż niemal o 75% w porównaniu do stanu sprzed wojny), 3. Poważne zniszczenia zabudowań w miastach i wsiach (w tym cennych obiektów gospodarczych, jak np. młyny, warsztaty), 4. Zmniejszenie terytorium o 10% (utrata większej części Inflant, Lewobrzeżnej Ukrainy, województwa czernichowskiego, prawie całego województwa smoleńskiego, uniezależnienie Prus Książęcych), 5. Zmniejszenie się hodowli zwierząt gospodarskich, 6. Grabież dóbr kultury (skarbców, wnętrz kościołów i rezydencji, obrazów, rzeźb, luksusowych wyrobów codziennego użytku, księgozbiorów itd.), 7. Zniszczenia cennych budowli, 8. Osłabienie tolerancji religijnej (wojny toczone były z wyznawcami protestantyzmu, prawosławia i islamu); wprowadzenie kary śmierci za zmianę wyznania w 1668 r., 9. Postępujący upadek sejmu i wzrost znaczenia sejmików, zwykle podporządkowanych magnatom, 10. Zmniejszenie gęstości zaludnienia o około 30%, 11. Osłabienie Rzeczpospolitej na arenie międzynarodowej, 12. Wzrost pozycji magnaterii w życiu publicznym, 13. Osłabienie pozycji średniej szlachty, 14. Umocnienie się systemu klienckiego: systemu zależności, w ramach którego magnat (patron) opiekował się szlachcicem (klientem) i jego rodziną w zamian za lojalność w polityce, 15. Zwiększenie wymiaru pańszczyzny, 16. Upadek miast (rzemiosła i handlu), ich agraryzacja (utrata funkcji wytwórczej, handlowej i usługowej), 17. Wzrost liczby szlachty nieposesjonackiej (mającej prawa polityczne, ale nie posiadającej ziemi, a co za tym idzie dochodów), 18. Narastanie postaw ksenofobicznych (niechętnych obcym) Społeczeństwo i kultura Możliwe odpowiedzi: 1. Upadek autorytetu władzy monarszej, 2. Niskie plony (zmniejszenie produkcji zbóż niemal o 75% w porównaniu do stanu sprzed wojny), 3. Poważne zniszczenia zabudowań w miastach i wsiach (w tym cennych obiektów gospodarczych, jak np. młyny, warsztaty), 4. Zmniejszenie terytorium o 10% (utrata większej części Inflant, Lewobrzeżnej Ukrainy, województwa czernichowskiego, prawie całego województwa smoleńskiego, uniezależnienie Prus Książęcych), 5. Zmniejszenie się hodowli zwierząt gospodarskich, 6. Grabież dóbr kultury (skarbców, wnętrz kościołów i rezydencji, obrazów, rzeźb, luksusowych wyrobów codziennego użytku, księgozbiorów itd.), 7. Zniszczenia cennych budowli, 8. Osłabienie tolerancji religijnej (wojny toczone były z wyznawcami protestantyzmu, prawosławia i islamu); wprowadzenie kary śmierci za zmianę wyznania w 1668 r., 9. Postępujący upadek sejmu i wzrost znaczenia sejmików, zwykle podporządkowanych magnatom, 10. Zmniejszenie gęstości zaludnienia o około 30%, 11. Osłabienie Rzeczpospolitej na arenie międzynarodowej, 12. Wzrost pozycji magnaterii w życiu publicznym, 13. Osłabienie pozycji średniej szlachty, 14. Umocnienie się systemu klienckiego: systemu zależności, w ramach którego magnat (patron) opiekował się szlachcicem (klientem) i jego rodziną w zamian za lojalność w polityce, 15. Zwiększenie wymiaru pańszczyzny, 16. Upadek miast (rzemiosła i handlu), ich agraryzacja (utrata funkcji wytwórczej, handlowej i usługowej), 17. Wzrost liczby szlachty nieposesjonackiej (mającej prawa polityczne, ale nie posiadającej ziemi, a co za tym idzie dochodów), 18. Narastanie postaw ksenofobicznych (niechętnych obcym)
31
Ćwiczenie 4

Przeanalizuj dane z obu tabeli i na ich podstawie sformułuj co najmniej dwa wnioski.

A

Grunty wiejskie uprawne i pustki w dobrach arcybiskupstwa gnieźnieńskiego w łanach (a)

Lata

Ogółem

Grunty uprawne

Pustki (gospodarstwa nieobsadzone)

1511−1512

4 143,0

3 643,5

499,5

1685

3 441,5

2 268,0

1 173,5

1785−1795

3 476,0

3 021,0(b)

455,0

(a) Łan (włóka) = 16,7−17,5 ha (ok. 30 mórg).
(b) Ponadto 216,7 łanów w osadach nowo powstałych.

Indeks dolny Źródło: Grunty wiejskie uprawne i pustki w dobrach arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, w: Historia Polski w liczbach, t. 2, oprac. Andrzej Wyczański, Cezary Kuklo, Warszawa 2006, s. 65. Indeks dolny koniec

B

Grunty uprawne w Wielkopolsce

Lata

W tys. hektarów

1655

670

1660

400

1700

670

Indeks dolny Żródło: Grunty uprawne w Wielkopolsce, w: Historia Polski w liczbach, t. 2, oprac. Andrzej Wyczański, Cezary Kuklo, Warszawa 2006, s. 65. Indeks dolny koniec

ROqREHrScSa6Y
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 5

Zapoznaj się z fragmentem opracowania historycznego i wskaż konsekwencje fali nieurodzaju, którą odnotowano w wielu europejskich państwach w XVII w.

Geoffrey Parker Kryzys i katastrofa: światowy kryzys XVII wieku

Większość południowej Portugalii chwyciła za oręż w 1637 r., gdy susza wywindowała ceny chleba do wcześniej niespotykanego poziomu. Wiosną 1640 r. powszechne powstania rozlały się po Katalonii w następstwie wyjątkowo słabych żniw spowodowanych przedłużającą się suszą. […] Trzy dramatyczne żniwa poprzedziły rebelię w Irlandii w 1641 r., zaś katastrofalne zbiory w latach 1647 i 1648 przyspieszyły wielkie powstania na Sycylii, w środkowych Włoszech, Polsce i Rosji. Z kolei żniwa roku 1650 były najgorsze w tym stuleciu w Szwecji, stanowiąc tło dla konfliktów, do których doszło, gdy stany królestwa spotkały się w Sztokholmie.

parker Źródło: Geoffrey Parker, Kryzys i katastrofa: światowy kryzys XVII wieku, „Przegląd Historyczny” 2010, nr 101, s. 376–377.
R1Vay7tjzqDpR
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z wykresami poniżej, a następnie wykonaj polecenia. Wszystkie wykresy przedstawiają te same dane.

A

RzNG0sW2FLZCW
Wykres kolumnowy. Lista elementów:
  • 1. zestaw danych:
    • Warsztaty: Ogółem
    • ok. 1650 r.: 909
    • ok. 1760 r.: 834
  • 2. zestaw danych:
    • Warsztaty: Inne
    • ok. 1650 r.: 29
    • ok. 1760 r.: 18
  • 3. zestaw danych:
    • Warsztaty: Usługowe
    • ok. 1650 r.: 23
    • ok. 1760 r.: 19
  • 4. zestaw danych:
    • Warsztaty: Budowlane i ceramiczne
    • ok. 1650 r.: 42
    • ok. 1760 r.: 45
  • 5. zestaw danych:
    • Warsztaty: Spożywcze
    • ok. 1650 r.: 123
    • ok. 1760 r.: 77
  • 6. zestaw danych:
    • Warsztaty: Drzewne
    • ok. 1650 r.: 59
    • ok. 1760 r.: 85
  • 7. zestaw danych:
    • Warsztaty: Metalowe
    • ok. 1650 r.: 199
    • ok. 1760 r.: 89
  • 8. zestaw danych:
    • Warsztaty: Tekstylne i odzieżowe
    • ok. 1650 r.: 142
    • ok. 1760 r.: 141
  • 9. zestaw danych:
    • Warsztaty: Skórzane i pokrewne
    • ok. 1650 r.: 292
    • ok. 1760 r.: 360

B

R18384FtPrjUF
Wykres kolumnowy. Lista elementów:
  • 1. zestaw danych:
    • Warsztaty: Skórzane i pokrewne
    • ok. 1650 r.: 292
    • ok. 1760 r.: 360
  • 2. zestaw danych:
    • Warsztaty: Tekstylne i odzieżowe
    • ok. 1650 r.: 142
    • ok. 1760 r.: 141
  • 3. zestaw danych:
    • Warsztaty: Metalowe
    • ok. 1650 r.: 199
    • ok. 1760 r.: 89
  • 4. zestaw danych:
    • Warsztaty: Drzewne
    • ok. 1650 r.: 59
    • ok. 1760 r.: 85
  • 5. zestaw danych:
    • Warsztaty: Spożywcze
    • ok. 1650 r.: 123
    • ok. 1760 r.: 77
  • 6. zestaw danych:
    • Warsztaty: Budowlane i ceramiczne
    • ok. 1650 r.: 42
    • ok. 1760 r.: 45
  • 7. zestaw danych:
    • Warsztaty: Usługowe
    • ok. 1650 r.: 23
    • ok. 1760 r.: 19
  • 8. zestaw danych:
    • Warsztaty: Inne
    • ok. 1650 r.: 29
    • ok. 1760 r.: 18
  • 9. zestaw danych:
    • Warsztaty: Ogółem
    • ok. 1650 r.: 909
    • ok. 1760 r.: 834

C

R3B0yZ6B4bP6n
Wykres kołowy. Lista elementów:
  • Skórzane i pokrewne; Udział procentowy: 32,12%
  • Tekstylne i odzieżowe; Udział procentowy: 15,62%
  • Metalowe; Udział procentowy: 21,89%
  • Drzewne; Udział procentowy: 6,49%
  • Spożywcze; Udział procentowy: 13,53%
  • Budowlane i ceramiczne; Udział procentowy: 4,62%
  • Usługowe; Wartość: 23; Udział procentowy: 2,53%
  • Inne; Udział procentowy: 3,19%
RGm7jZG3dGmpg
Wykres kołowy. Lista elementów:
  • Skórzane i pokrewne; Udział procentowy: 43,17%
  • Tekstylne i odzieżowe; Udział procentowy: 16,91%
  • Metalowe; Udział procentowy: 10,67%
  • Drzewne; Udział procentowy: 10,19%
  • Spożywcze; Udział procentowy: 9,23%
  • Budowlane i ceramiczne; Udział procentowy: 5,4%
  • Usługowe; Udział procentowy: 2,28%
  • Inne; Udział procentowy: 2,16%

Indeks dolny Wykresy na podstawie: Warsztaty rzemieślnicze w Krakowie, w: Historia Polski w liczbach, t. 2, oprac. Andrzej Wyczański, Cezary Kuklo, Warszawa 2006. Indeks dolny koniec

R1L8gY3z62uTb
Zaznacz „prawda”, jeżeli zdanie jest prawdziwe lub „fałsz”, jeżeli jest ono fałszywe. Gdyby przyjąć, że w okresie od 1650 r. do 1760 r. w każdym warsztacie rzemieślniczym pracowały średnio 4 osoby, to liczba zatrudnionych w krakowskich zakładach około połowy XVIII w. była większa niż sto lat wcześniej. prawda/fałsz

Na przestrzeni lat 1650−1760 r. w Krakowie spadła m.in. produkcja wyrobów metalowych i spożywczych oraz zmalał sektor usług. prawda/fałsz

W drugiej połowie XVII w. na kryzys raczej nie mogli narzekać rzemieślnicy pracujący w budownictwie i przemysłach drzewnym, skórzanym i tekstylnym. prawda/fałsz
R17MAl91bY000
Wybierz wykres, który przedstawia dane w sposób najbardziej czytelny. Odpowiedź uzasadnij. Możliwe odpowiedzi: 1. A, 2. B, 3. C
R7akELW2BBSmS
Uzasadnienie (Uzupełnij).
RM9wPDHCNL23S
Sformułuj co najmniej dwa pytania, które nasuwają się przy analizie wykresów. (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 7

Przeczytaj fragment opracowania historycznego i wskaż informacje, które pomagają zinterpretować dane przedstawione na wykresach w poprzednim ćwiczeniu. Uzasadnij odpowiedź.

1
Walka i upadek 1649–1696

Już rok 1649 przyniósł złowróżebne wydarzenia. Dzień po koronacji Jana Kazimierza stanął w płomieniach Wawel. Wprawdzie pożar ugaszono, ale początek panowania nowego władcy nie był szczęśliwy. Kiedy jeszcze pod koniec tego roku napadły miasto gromady nie opłaconych żołnierzy, którzy spustoszyli Stradom, nastroje w mieście pogorszyły się znacznie. Nie mieli też powodów do zadowolenia kupcy, ponoszący duże straty na skutek pożogi wojennej, która objęła wschodnie tereny państwa. Jakby tego było mało, zamęt powiększył się, gdy na Podhalu nieopodal Krakowa, wybuchła rewolta Aleksandra Kostki Napierskiego, umiejętnie sterowana przez Karola Gustawa króla szwedzkiego. Prawdziwe nieszczęścia zaczęły się jednak od nagłej epidemii czarnej ospy, która w 1652 roku rozszalała się w Krakowie. W całej aglomeracji miejskiej Krakowa (Kraków, Kazimierz, Kleparz, Stradom i podmiejskie jurydyki) zmarło do 20 000 osób. Kto mógł uciekał z miasta, kto nie mógł czekał niepewnie swego losu. Zaraza jeszcze na dobre nie ustąpiła, gdy w lipcu na miasto przyszła jedna z największych w dziejach powodzi. Z wody wystawał jedynie Wawel i północne krańce miasta. […] Tymczasem 25 września 1655 pod miastem stanęła jedna z najlepszych armii europejskich – armia szwedzka, dowodzona przez króla Karola Gustawa. […] Na Kraków spadł obowiązek utrzymania zwycięskich wojsk, którego wodzowie mieli nienasycone apetyty, zaostrzone znacznie świadomością bogactwa mieszkańców miasta. […] Obok kontrybucji, czyli wymuszonego opodatkowania, Szwedzi dopuścili się wielu rabunków i rozbojów, które szczególnie zubożyły zasoby przedmiotów rzemiosła artystycznego i dzieł sztuki, znajdujących się w mieście. Do dnia dzisiejszego miejscy przewodnicy, z wisielczym humorem, zapraszają do zwiedzenia oddziału Muzeum Historycznego m. Krakowa w Upsali lub Sztokholmie, gdzie znajduje się ogromna ilość zabytków zrabowanych w Polsce. [...] W dodatku następne dziesięciolecia przyniosły w kraju wojny moskiewskie i tureckie. Zmagania te nie dotykały wprawdzie bezpośrednio Krakowa, ale pośrednio wpływały na sytuację miast polskich.

walka Źródło: Walka i upadek 1649–1696, dostępny w internecie: dziejekrakowa.pl.
RruW9oKkNQyol
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 8

Podaj trzy najważniejsze twoim zdaniem zmiany, których doświadczyła średniozamożna szlachta z Małopolski między rokiem 1650 a 1670. Uzasadnij swój wybór.

RmyAxRKWtEp3z
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).