Krzysztof Świrek Trzy końce ideologii – najważniejsze dwudziestowieczne ujęcia problemu

Ideologia jest (…) rozumiana jako specyficzna forma myślenia. Jej podstawą jest przyjęcie pewnej przesłanki, która ma służyć za uniwersalne wyjaśnienie. Owa przesłanka, traktowana jako prawo natury bądź rozwoju historycznego, jest przyjmowana w sposób arbitralny i dogmatyczny, ale z pretensją do naukowości, wyjaśniania w sposób pewny. (…) Kluczowy dla takiego rozumienia ideologii jest jej opis jako zamkniętego świata, niepodatnego na weryfikację: kategorie ideologiczne nie stykają się w żadnym punkcie z rzeczywistością; swoją siłę czerpią ze spójności i nieuchronności kolejnych rozumowań.

swirek Źródło: Krzysztof Świrek, Trzy końce ideologii – najważniejsze dwudziestowieczne ujęcia problemu, „Nauka i Szkolnictwo Wyższe” 2013, nr 41, t. 1, s. 45.

Lech Milian Dlaczego ideologie są obecne w życiu społecznym? Rozważania o iluzjach i rzeczywistości społecznej

Populizm z wolna przekształca się w ideologię protestu, która rozsadzając demokrację od wewnątrz, staje się jej ideologicznym zaprzeczeniem. Z tym jednak zastrzeżeniem, że nowy, populistyczny jak na razie, ruch społeczny nie wnosi nic ożywczego do zasiedziałej społecznie demokracji liberalnej. Pragnieniem jego zwolenników nie jest jakaś nowa idea porządku społecznego, a żądanie ponownego rozdawnictwa dóbr materialnych bez jakiejś nawet wyłącznie ideowo‑naiwnej propozycji, jakby je pomnożyć. Po prostu: (…) zabrać bogatym i dać biednym, tylko dlatego, że są po prostu biedni, a nic nie wnoszą do jakiejkolwiek koncepcji porządku społecznego.

lech Źródło: Lech Milian, Dlaczego ideologie są obecne w życiu społecznym? Rozważania o iluzjach i rzeczywistości społecznej, Gdańsk 2018, s. 18.

Synteza podstawowych założeń (…) ideologii, racji stanu, interesu narodowego lub społecznego oraz głównych zasad, form i możliwości ich urzeczywistnienia.

pwn Źródło: encyklopedia.pwn.pl [dostęp 30.01.2020 r.].

CBOS Co różni zwolenników lewicy, centrum i prawicy? Komunikat z badań CBOS 139/2015

Jedną z głównych funkcji identyfikacji w klasycznym podziale lewica–centrum–prawica jest, w założeniu, uproszczenie obrazu rzeczywistości. Redukcja faktów społeczno‑politycznych i klasyfikowanie ich według kategorii tej triady ułatwia obywatelom „polityczną nawigację” i zajęcie stanowiska w danej sprawie. Upraszcza to w pewnym stopniu nie tylko percepcję sceny politycznej, czyli wybór przedstawicieli, ale również orientację pośród pomysłów i inicjatyw ustawodawczych, umożliwiającą w konsekwencji opowiedzenie się za lub przeciw.

cbos Źródło: CBOS, Co różni zwolenników lewicy, centrum i prawicy? Komunikat z badań CBOS 139/2015, dostępny w internecie: cbos.pl [dostęp 30.01.2020 r.].