Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Sprawdź się

Pokaż ćwiczenia:
R1Bc8wFoyY9Vx1
Ćwiczenie 1
Wybierz prawidłową odpowiedź.
Współczynnik tarcia ...

Możliwe odpowiedzi:
1. jest bezwymiarowy
2. wyraża się w niutonach (1 N)
3. wyraża się w niutonach na metr do kwadratu (1 N/m2)
4. wyraża się w odwrotności niutona (1 N-1)

Wybierz prawidłową odpowiedź: Współczynnik tarcia

  • jest bezwymiarowy
  • wyraża się w niutonach (1 N)
  • wyraża się w niutonach na metr do kwadratu (1 N/m2)
  • wyraża się w odwrotności niutona (1 N-1)
R1NioyQJoztfY1
Ćwiczenie 2
Uzupełnij zdanie tak, aby było prawdziwe:

Wartość siły tarcia jest tym większa im ... większy ... mniejszy jest współczynnik tarcia. Jest to zależność wprost ... proporcjonalna ... odwrotnie proporcjonalna.

Uzupełnij zdanie tak, aby było prawdziwe.

Wartość siły tarcia jest tym większa im {#większy} / {mniejszy} jest współczynnik tarcia. Jest to zależność {#wprost proporcjonalna} / {odwrotnie proporcjonalna}.

RA8mqcu3N1IZ22
Ćwiczenie 3
Korzystając z wyników wirtualnego doświadczenia oraz informacji, że siła nacisku klocka wynosiła 10 N, oblicz współczynniki tarcia dla wszystkich par powierzchni:

Materiał podłoża:
1. lód,
2. szkło,
3. drewno,
4. stał,
5. teflon.

Możliwe wartości do uzupełnienia:
a. 0,014
b. 0,1
c. 0,25
d. 0,1
e. 0,04

Korzystając z wyników wirtualnego doświadczenia oraz informacji, że siła nacisku klocka wynosiła 10 N, oblicz współczynniki tarcia dla wszystkich par powierzchni i wstaw do tabeli:

Współczynnik tarcia stali o to podłoże

Materiał podłoża: lód szkło drewno stal teflon
Współczynnik tarcia stali o to podłoże          
R78VvvFawYb3c1
Ćwiczenie 4
Uczeń wykonywał pomiary siły tarcia ciągnąc klocek po poziomej powierzchni. Wyniki uzyskanych pomiarów uczeń naniósł na wykres zależności wartości siły tarcia od odległości od punktu początkowego. Wykres przedstawia wartość siły tarcia. Oś pionowa F[N] a oś pozioma s[cm]. Na wykresie jest niebieska linia w formie kropek na poziomie 0,3[N] (oś pionowa) do 30[cm] na osi poziomej, od 30[cm] do 55[cm] na osi poziomej i 0,2[N] na osi pionowej, od 55[cm] do 100[cm].

Wskaż wszystkie zdania prawdziwe:
1. Siła tarcia miała stałą wartość na odcinku drogi 0-30 cm i 30-55 cm.
2. Siła tarcia miała stałą wartość na odcinku drogi 0-30 cm i 55-100 cm.
3. Siła tarcia zmieniała się liniowo na odcinku drogi 30–55 cm.
4. Siła tarcia malała na całym odcinku drogi 0–100 cm.

Uczeń wykonywał pomiary siły tarcia ciągnąc klocek po poziomej powierzchni. Wyniki uzyskanych pomiarów uczeń naniósł na wykres zależności wartości siły tarcia od odległości od punktu początkowego. Wskaż wszystkie zdania prawdziwe:

  • Siła tarcia miała stałą wartość na odcinku drogi 0-30 cm i 30-55 cm.
  • Siła tarcia miała stałą wartość na odcinku drogi 0-30 cm i 55-100 cm.
  • Siła tarcia zmieniała się liniowo na odcinku drogi 30–55 cm.
  • Siła tarcia malała na całym odcinku drogi 0–100 cm.
R1ctTzrTnIqBq2
Ćwiczenie 5
Zapoznaj się z ćwiczeniem 4. Zwróć uwagę na wykres. Spośród opisanych czterech sytuacji wskaż tę, w której można oczekiwać podobnego przebiegu zmian siły tarcia.

Możliwe odpowiedzi:
1. Ciągniemy sanki po oblodzonym chodniku. Dochodzimy do przejścia dla pieszych, mijamy krawężnik, sanki trafiają na asfalt i ciągniemy je dalej.
2. Ciągniemy sanki po oblodzonej alejce parkowej, posypanej piaskiem. Dochodzimy do brzegu zamarzniętego stawu, sanki trafiają na lód i ciągniemy je dalej.
3. Ciągniemy sanki po oblodzonej alejce parkowej, posypanej piaskiem. Skręcamy w inną oblodzoną alejkę, której nikt nie posypał piaskiem i ciągniemy sanki dalej.
4. Ciągniemy sanki po oblodzonej alejce parkowej. Skręcamy w inną oblodzoną alejkę, ale posypaną piaskiem i ciągniemy sanki dalej.

Zapoznaj się z ćwiczeniem 4. Zwróć uwagę na wykres. Spośród opisanych poniżej czterech sytuacji wskaż tę, w której można oczekiwać podobnego przebiegu zmian siły tarcia.

  • Ciągniemy sanki po oblodzonym chodniku. Dochodzimy do przejścia dla pieszych, mijamy krawężnik, sanki trafiają na asfalt i ciągniemy je dalej.
  • Ciągniemy sanki po oblodzonej alejce parkowej, posypanej piaskiem. Dochodzimy do brzegu zamarzniętego stawu, sanki trafiają na lód i ciągniemy je dalej.
  • Ciągniemy sanki po oblodzonej alejce parkowej, posypanej piaskiem. Skręcamy w inną oblodzoną alejkę, której nikt nie posypał piaskiem i ciągniemy sanki dalej.
  • Ciągniemy sanki po oblodzonej alejce parkowej. Skręcamy w inną oblodzoną alejkę, ale posypaną piaskiem i ciągniemy sanki dalej.
R1XnoJpWHz1YC2
Ćwiczenie 6
Kopnięty z prędkością początkową v=8m/s kamyk poruszał się po linii prostej przez t=3s. Średni współczynnik tarcia kamienia o podłoże wynosi: Prawidłowa odpowiedź: 1. 0,27, 2. 0,17, 3. 0,07

Kopnięty z prędkością początkową v = 8 m/s kamyk poruszał się po linii prostej przez t =3 sekundy. Średni współczynnik tarcia kamienia o podłoże wynosi:

0,07, 0,27, 0,17

Prawidłowa odpowiedź: ............

R2ESxCabdk6yl3
Ćwiczenie 7
Tekst alternatywny w opracowaniu.

W celu wyznaczenia współczynników tarcia pomiędzy stalowym klockiem a powierzchnią drewna, szkła i lodu wykonano następujące doświadczenie: klockowi nadawano jednakową prędkość początkową i mierzono jego drogę po powierzchni do chwili zatrzymania się. Pomiary wykonywano dla trzech różnych prędkości początkowych. Poniższa tabela przedstawia zależność drogi, jaką przebywa stalowy klocek, od prędkości początkowej klocka. Droga mierzona była od startu do miejsca zatrzymania się klocka. Dane, przedstawione z dokładnością do 0,1 cm, dotyczą ruchu klocka po powierzchni drewna, szkła i lodu. Uzupełnij brakujące dane w tabeli. W obliczeniach przyjmij g=9,81m/s2.

spo drewnie [cm], spo szkle [cm], spo lodzie [cm], 51,0, 204,0, 41,3, 825,7, 28,7, 114,7, 573,4, 146,1, 152,4, 975,1, 1183,2

vp [m/s] 2 1,8 1,5
spo drewnie [cm] 51,0 41,3 28,7
spo szkle [cm] 204,0   114,7
spo lodzie [cm]   825,7 573,4
RDrMeAWdMqN9b3
Ćwiczenie 8
Wiesz już, że istotą występowania siły tarcia są nierówności powierzchni stykających się ze sobą. Aby je zmniejszyć, trzeba wygładzić te powierzchnie. Jednakże okazuje się, że działanie takie ma swoje granice. Jeśli weźmiesz dwie gładkie płytki szklane i dociśniesz je do siebie, to ich przesunięcie względem siebie będzie rzeczą bardzo trudną. Wskaż właściwy powód tego zjawiska. Możliwe odpowiedzi: 1. Gdy usunięta zostaje duża część nierówności obu powierzchni, większość atomów stanowiących brzegową warstwę obu płytek mogą się do siebie zbliżyć na bardzo niewielką odległość. Wzmaga się wtedy ich wzajemne przyciąganie grawitacyjne, co w efekcie odczuwamy jako zwiększoną siłę tarcia między powierzchniami., 2. Gdy usunięta zostaje duża część nierówności obu powierzchni, przy ich dociśnięciu następuje naładowanie jednej z tych powierzchni ładunkiem elektrycznym ujemnym, drugiej zaś dodatnim – podobnie jak wskutek pocierania szklanej pałeczki. To przyciąganie elektryczne między całymi powierzchniami utrudnia przesuwanie tych powierzchni względem siebie., 3. Gdy usunięta zostaje duża część nierówności obu powierzchni, większość atomów stanowiących brzegową warstwę obu płytek może się do siebie zbliżyć na bardzo niewielką odległość. Zwiększa się wtedy wzajemne przyciąganie elektromagnetyczne między tymi atomami, co w efekcie odczuwamy jako zwiększoną siłę tarcia między powierzchniami., 4. Gdy usunięta zostaje duża część nierówności obu powierzchni, większość atomów stanowiących brzegową warstwę obu płytek może się do siebie zbliżyć na tak małą odległość, że następuje przenikanie atomów jednej powierzchni w głąb drugiej, jak w zjawisku dyfuzji, ale z zachowaniem struktury ciała stałego. Wskutek tego powierzchnie zachowują się, jakby zostały sklejone. Znakomicie utrudnia to ich przesuwanie względem siebie.

Wiesz już, że istotą występowania siły tarcia są nierówności powierzchni stykających się ze sobą. Aby je zmniejszyć trzeba wygładzić te powierzchnie. Jednakże okazuje się, że działanie takie ma swoje granice. Jeśli weźmiesz dwie, gładkie płytki szklane i dociśniesz je do siebie, to ich przesunięcie względem siebie będzie rzeczą bardzo trudną. Wskaż właściwy powód tego zjawiska.

  • Gdy usunięta zostaje duża część nierówności obu powierzchni, większość atomów stanowiących brzegową warstwę obu płytek mogą się do siebie zbliżyć na bardzo niewielką odległość. Wzmaga się wtedy ich wzajemne przyciąganie grawitacyjne, co w efekcie odczuwamy jako zwiększoną siłę tarcia między powierzchniami.
  • Gdy usunięta zostaje duża część nierówności obu powierzchni, przy ich dociśnięciu następuje naładowanie jednej z tych powierzchni ładunkiem elektrycznym ujemnym, drugiej zaś dodatnim – podobnie jak wskutek pocierania szklanej pałeczki. To przyciąganie elektryczne między całymi powierzchniami utrudnia przesuwanie tych powierzchni względem siebie.
  • Gdy usunięta zostaje duża część nierówności obu powierzchni, większość atomów stanowiących brzegową warstwę obu płytek może się do siebie zbliżyć na bardzo niewielką odległość. Zwiększa się wtedy wzajemne przyciąganie elektryczne i magnetyczne między tymi atomami, co w efekcie odczuwamy jako zwiększoną siłę tarcia między powierzchniami.
  • Gdy usunięta zostaje duża część nierówności obu powierzchni, większość atomów stanowiących brzegową warstwę obu płytek może się do siebie zbliżyć na tak małą odległość, że następuje przenikanie atomów jednej powierzchni w głąb drugiej, jak w zjawisku dyfuzji, ale z zachowaniem struktury ciała stałego. Wskutek tego powierzchnie zachowują się, jakby zostały sklejone. Znakomicie utrudnia to ich przesuwanie względem siebie.
Symulacja interaktywna
Dla nauczyciela