Sprawdź się
Pokaż ćwiczenia:
Ćwiczenie 1
Ćwiczenie 1
Ćwiczenie 2
Przeczytaj poniższy tekst źródłowy i wykonaj polecenia.
4. A temu obojemu narodowi, żeby już wiecznymi czasy jedna głowa, jeden pan i jeden król spolny rozkazował, który 1. Sejmy i rady tej obój naród ma zawżdy mieć spolne, 2. spolnymi głosy Polaków i od Litwy, 3. spolna Rzeczpospolita obran, a miejsce obierania w Polszcze, a po tym Królestwo Polskie
pomazan i koronowan w Krakowie będzie, któremu obieraniu wedle przywileju Aleksandrowego niebytność której strony przeszkadzać nie ma, albowiem powinnie et ex debito [z obowiązku] rady i wszystkie stany Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego wzywane być mają. [...]
8. 1. Sejmy i rady tej obój naród ma zawżdy mieć spolne, 2. spolnymi głosy Polaków i od Litwy, 3. spolna Rzeczpospolita koronne pod królem polskim panem swym i zasiadać tak panowie między panami osobami swemi jako posłowie między posły i radzić o spolnych potrzebach tak na sejmie
jako i bez sejmu w Polszcze i na Litwie.
Akt unii lubelskiej z 1569 roku, [w:] Wiek XVI–XVIII w źródłach, oprac. S.B. Lenard, M. Sobańska‑Bondaruk, Warszawa 1997.
4. #
8. #
Ćwiczenie 3
Zapoznaj się z fragmentami aktu unii lubelskiej w powyższym zadaniu oraz poniżej i odpowiedz na pytania.
Też we wszystkich przeciwnościach spoiną pomocą my obojego narodu prałaci, rady, barones i wszystkie stany pomagać sobie mamy wszystkiemi siłami i możnościami, jako spolnej radzie pożytecznie i potrzebnie będzie się zdało szczęśliwe i przeciwne rzeczy za spoinę rozumiejąc i wiernie sobie pomagając.
Cytat za: Akt unii lubelskiej z 1569 roku, [w:] Wiek XVI–XVIII w źródłach, oprac. S.B. Lenard, M. Sobańska-Bondaruk, Warszawa 1997.
Ćwiczenie 4
Ćwiczenie 5
Uzasadnij zdanie, że Polska odegrała poważną rolę w przeniesieniu wzorców cywilizacji zachodniej na ziemie litewskie i ruskie.
Kościół św. św. Piotra i Pawła w Wilnie (przebudowany w stylu barokowym w drugiej połowie XVII w. z fundacji hetmana litewskiego Michała Kazimierza Paca).
Źródło: fot. Wojsyl, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Kościół farny w Poznaniu (początek przebudowy w stylu barokowym – połowa XVII w.).
Źródło: fot. Diego Delso, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 4.0.
Ćwiczenie 5
Ćwiczenie 6
Ćwiczenie 7
Ilustracja i mapa przedstawiają konsekwencję unii. Wskaż elementy, które potwierdzają to, co zostało zapisane w cytowanym fragmencie.
Źródło A
Marcello Bacciarelli, Unia lubelska, 1796 r.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Źródło B
Mapa przedstawiająca zmiany terytorialne po unii lubelskiej.
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o. na podstawie Halibutt, Maciej Szczepańczyk, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
Źródło C
Iż już Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie jest jedno nierozdzielne i nieróżne ciało, a także nieróżna, ale jedna spoina Rzeczpospolita, która się ze dwu państw i narodów w jeden lud zniosła i spoiła.
Cytat za: Akt unii lubelskiej z 1569 roku, [w:] Wiek XVI–XVIII w źródłach, oprac. S.B. Lenard, M. Sobańska-Bondaruk, Warszawa 1997.
Ćwiczenie 7
1. Litwy, 2. Korony, 3. II Statut litewski, 4. w 1588 r., 5. Unia lubelska, 6. unia realna stworzyła Rzeczpospolitą Obojga Narodów, federację złożoną z dwóch równorzędnych członków: 1. Litwy, 2. Korony, 3. II Statut litewski, 4. w 1588 r., 5. Unia lubelska, 6. unia realna i 1. Litwy, 2. Korony, 3. II Statut litewski, 4. w 1588 r., 5. Unia lubelska, 6. unia realna. Podstawą prawną była 1. Litwy, 2. Korony, 3. II Statut litewski, 4. w 1588 r., 5. Unia lubelska, 6. unia realna, oparta na wspólności władz naczelnych – króla i parlamentu. Instytucje wspólne były decydujące, zapewniając sprawne na ogół funkcjonowanie federacji. I chociaż nie brakowało sporów, to nowe państwo przetrwało aż do jego upadku pod koniec XVIII w.
Ćwiczenie 8
Przeczytaj cytowany fragment listu Mikołaja Naruszewicza do Mikołaja Rudego Radziwiłła i odpowiedz na pytanie.
Zapoznaj się z cytowanym fragmentem listu Mikołaja Naruszewicza do Mikołaja Rudego Radziwiłła i odpowiedz na pytanie.
[nastąpił] pogrzeb i zgładzenie na wieczne czasy wolnej a udzielnej Rzeczypospolitej [litewskiej], niegdy Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Cytat za: D. Kuolys, Miłujmy się jak bracia, a każdy swego pilnuy..., w: Pozostawione Historii, Litwini o Polsce i Polakach, pod red. K. Korzeniewskiej, V.Sirutavičiusa, Kraków 1999, s. 9.