Sprawdź się
W toku negocjacji dyplomatycznych Aleksander I traktował tego polityka jako największego wroga, dążył on bowiem do poróżnienia Prus z Rosją i storpedowania żądań cara. Polityk ten reprezentował interesy Austrii na kongresie. Wskaż właściwe nazwisko.
- Charles Maurice Talleyrand
- Klemens von Metternich
- Karl Hardenberg
- Robert Stewart Castlereagh
Wstaw brakujące wyrazy.
Aleksandra I, austriackiej, francuskiej, Aleksander I, Metternicha, Mikołaj I, Metternich, angielskiej, Mikołaja I
Taktyka dyplomacji ........................ w Wiedniu była bardzo przejrzysta: zmusić ........................ do podziału Księstwa Warszawskiego albo mnożyć warunki i domagać się restytuowania Polski w takim kształcie terytorialnym, aby postulat ten został odrzucony przez samego cara. ........................ bowiem nie zechce się przeciwstawić własnej armii i elicie rządzącej, bo te na odbudowę Polski w granicach przedrozbiorowych nigdy się nie zgodzą.
Zapoznaj się z fragmentem wspomnień Johanny Schopenhauer.
[...] wspomnienia młodościZajęcie [miasta] w roku 1814 przez wojska rosyjskie, przy nikłym współudziale Prus, nie przesądziło jeszcze o przyszłości miasta, gdyż sprawę granic miał dopiero rozsądzić kongres w Wiedniu, na który pięciu […] senatorów opracowało memoriał dla swego przedstawiciela, doktora Wilhelma Keidla. Wykluczano możliwość ponownego zajęcia [miasta] przez Prusy, nie chciano tworzenia wolnego miasta, ale domagano się przyłączenia do powstającego przy wsparciu Rosji Królestwa Kongresowego. W maju 1814 roku złożył Keidel carowi […] memoriał, a następnie udał się do Paryża, gdzie zetknął się z Adamem Czartoryskim. Czartoryski zachwycony był działalnością Keidla i wyprawił go do Londynu. Tam znalazł on poparcie w kołach wielkich kupców i w stronnictwach opozycyjnych, ale premier […] i minister spraw zagranicznych [byli mu przeciwni].
Źródło: J. Schopenhauer, [...] wspomnienia młodości, Gdańsk 2010, s. 342–343.
Jakiej decyzji kongresu oczekiwały władze Gdańska, a jakiej chciały zapobiec, wysyłając na obrady swojego reprezentanta? Zaznacz odpowiednią komórkę tabeli.
| Decyzja | Oczekiwały | Pragnęły zapobiec |
| Wcielenie miasta do Prus | □ | □ |
| Włącznie miasta w obręb Królestwa Polskiego | □ | □ |
| Utworzenie Wolnego Miasta Gdańska | □ | □ |
Przeanalizuj mapę oraz tekst źródłowy z ćwiczenia 3. Następnie uzupełnij dziennik.
Przypomnij sobie kongresowe ustalenia dotyczące ziem polskich. Wśród podanych niżej rozwiązań, które pojawiły się w toku obrad kongresu, zaznacz te, które doczekały się realizacji.
- likwidacja Wolnego Miasta Gdańska
- nadanie Królestwu Polskiemu konstytucji
- odbudowa Rzeczypospolitej w granicach z 1772 roku
- oddanie Rosji Krakowa i Zamościa
- powiązanie Królestwa Polskiego z ziemiami pod zaborem rosyjskim
- przesunięcie granic pruskich nad Wisłę i Narew
- Przyłączenie Gdańska do Królestwa Kongresowego
- swoboda handlu na Wiśle
- utworzenie Wolnego Miasta Krakowa
- utworzenie Wolnego Miasta Torunia
- uznanie za legalny i obowiązujący podział Polski z 1795 roku
- zatrzymanie rosyjskiej ekspansji na linii Wisły
Przeanalizuj mapę ziem polskich z 1795 roku, z epoki napoleońskiej oraz z 1815 roku (patrz ćw. 4). Następnie wśród podanych niżej sformułowań (ocen historyka) wybierz jedno. Uzasadnij je pisemnie, podając kilka (2‑4) argumentów.
1. Obaj niemieccy zaborcy ponieśli straty w porównaniu z trzecim rozbiorem Rzeczypospolitej na korzyść Petersburga, ale nieco zyskali w porównaniu do granic napoleońskich.
2. Granice „wiedeńskie” były dla Romanowów korzystniejsze niż te z 1797 roku.
3. W 1815 roku nieistnienie Rzeczypospolitej uzyskało poparcie Europy.
Zapoznaj się z informacjami podanymi poniżej, następnie oceń poprawność zdań (prawda/fałsz) zamieszczonych w tabeli.
Od Kongresu Wiedeńskiego do Nocy Listopadowej, Dzieje Narodu i Państwa PolskiegoWbrew utrwalającym się podziałom kraju między trzech zaborców Polacy zachowali i pogłębiali świadomość przynależności do jednego narodu. W okresie ponapoleońskim naród nasz liczył prawdopodobnie około 6,5‑7,5 mln. Położenie poszczególnych części narodu było bardzo zróżnicowane. Pod względem prawnym i politycznym najkorzystniejsza była sytuacja Polaków zamieszkujących Królestwo Polskie (ok. 2‑3,5 mln) i Wolne Miasto Kraków (ok. 90‑100 tys.), stanowiących łącznie około 30‑40 % społeczeństwa polskiego. Nieco gorsza – w zaborze rosyjskim (prawdopodobnie 1 mln), a jeszcze gorsza – pod panowaniem Prus (2‑2,5 mln) i Austrii (2 mln Polaków). Na ziemiach litewsko‑ruskich i ukraińskich (także w zaborze austriackim – w Galicji Wschodniej), na Pomorzu Zachodnim oraz w niektórych regionach Śląska, Warmii i Mazur Polacy mieszkali wśród ludności należącej do innych narodów. Litwini, Białorusini, Rusini oraz ludność niemiecka lub zniemczona stanowili tam dużą, a zazwyczaj przeważającą część ludności. Polacy należeli do wyższych (tzn. zamożniejszych i bogatych, uprzywilejowanych i oświeconych) grup społeczeństwa na ziemiach litewsko‑ruskich i ukraińskich, a z kolei na Pomorzu czy Śląsku tworzyli przede wszystkim niższą […] jego część – masy ludowe (chłopów i robotników).
Źródło: Jerzy Skowronek, Od Kongresu Wiedeńskiego do Nocy Listopadowej, Dzieje Narodu i Państwa Polskiego, t. III, Warszawa 1987, s. 6–7.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Po kongresie wiedeńskim aż 30-40 % Polaków zamieszkiwało nowo utworzone państwa: Królestwo polskie i Rzeczpospolitą Krakowską. | □ | □ |
| Na Śląsku, Pomorzu Zachodnim, Warmii i Mazurach Polacy stanowili przeważającą część ludności. | □ | □ |
| W okresie powiedeńskim najkorzystniejsza pod względem prawnym i politycznym była sytuacja Polaków zamieszkujących Królestwo Polskie i Wolne Miasto Kraków. | □ | □ |
| W okresie ponapoleońskim naród polski liczył prawdopodobnie około 3,5 mln. | □ | □ |
| Zamieszkujący zabór rosyjski Polacy należeli z reguły do elit społecznych. | □ | □ |
| Na Śląsku i Pomorzu Polacy należeli z reguły do warstw ludowych. | □ | □ |
Przyjrzyj się XIX‑wiecznej francuskiej litografii i odpowiedz na pytania.
