Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Franciszek Dionizy Kniaźnin Krosienka. W rodzaju pasterskim

Darmo mi, matko! stawiasz krosienkakrosienkakrosienka,
InszaInaszaInsza mnie teraz myśl wiedzie.
Ach, pozwól raczej wyjrzeć z okienka,
Czyli mój FilonfilonFilon nie jedzie?

Gdyśmy na siebie spójźrzeli mile,
Powiedział tylko dwa słowa.
Bez niego teraz przykre mi chwile:
On mojej duszy polowa!

Cóż go tak długo tam zatrzymało?
DrogaćdrogaćDrogać mu nie jest daleka.
Serce on moje zna jeszcze mało,
Które na niego tak czeka.

Przez ten ma gaik jechać mój miły;
Kiedy twarz jego zaświeci?
Ptaki się stamtąd nagle ruszyły:
Zapewne on to już leci.

I sroczka z płotu skrzeczy na niego:
Cóż to? nie widać go jeszcze.
Filonie! na blask wzroku twojego
W ręce z radości zaklaszczę.

Otóż i widać — gość luby jedzie,
Sercu mojemu życzliwy!
Miłość w te strony wzrok jego wiedzie,
A pod nim igra koń siwy.

Siędę w krosienkach na moment miły,
Abym te radość ukryła;
By nie zrozumiał Filon przybyły,
Że ja tu po nim tęskniła.

1 Źródło: Franciszek Dionizy Kniaźnin, Krosienka. W rodzaju pasterskim, [w:] tegoż, Wybór poezji, oprac. W. Borowy, Wrocław 1948, s. 106–107.
krosienka
inasza
Filon
drogać
1
Pokaż ćwiczenia:
11
Ćwiczenie 1
Określ sytuację liryczną wiersza Krosienka. W rodzaju pasterskim. W tym celu podaj odpowiedzi na podane poniżej pytania.
Określ sytuację liryczną wiersza Krosienka. W rodzaju pasterskim. W tym celu podaj odpowiedzi na podane poniżej pytania.
RFrd4eQDUQcyY
Kto mówi? (Uzupełnij) Do kogo mówi? (Uzupełnij) O czym mówi? (Uzupełnij) Gdzie mówi? (Uzupełnij) W jaki sposób mówi? (Uzupełnij)
R1Wx7crUcta2S1
Ćwiczenie 2
Wskaż środki stylistyczne, za pomocą których w wierszu Krosienka. W rodzaju pasterskim oddano emocje podmiotu lirycznego. Możliwe odpowiedzi: 1. pytania retoryczne, 2. wykrzyknienia, 3. oksymorony, 4. apostrofy, 5. antytezy, 6. anafory, 7. epitety, 8. elipsy
11
Ćwiczenie 3
Podaj znajdujące się w drugiej strofie wiersza Franciszka Dionizego Kniaźnina Krosienka. W rodzaju pasterskim dwa zdania eliptyczne (elipsy) i rozwiń je, dodając pominięte części zdania.
Podaj znajdujące się w drugiej strofie wiersza Franciszka Dionizego Kniaźnina Krosienka. W rodzaju pasterskim dwa zdania eliptyczne (elipsy) i rozwiń je, dodając pominięte części zdania.
RWaO2KhTWdkkM
Elipsa 1 (Uzupełnij). Rozwinięcie elipsy 1 (Uzupełnij). Elipsa 2 (Uzupełnij). Rozwinięcie elipsy 2 (Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 4

Określ, jaką funkcję w wierszu Krosienka. W rodzaju pasterskim pełnią elipsy.

R15lbDNmfwsvk
(Uzupełnij).
211
Ćwiczenie 5

Stwórz scenariusze zachowań bohaterów sielanki Krosienka. W rodzaju pasterskim. W tym celu przeanalizuj schemat.

R1O2jDFJBbDZA
(Uzupełnij).
R4ZB3gis1T1J7
Schemat. W obrębie prostokąta znajduje się główne hasło: miłość sentymentalna. Wskazane są cztery pola rozwijające to hasło: 1. Co zrobiłaby dziewczyna, gdyby jej ukochany nie przyjechał?, 2. Co by było, gdyby matka dziewczyny zabroniła jej spotkać się z ukochanym?, 3. Co by było, gdyby ukochany przyjechał, aby pożegnać się z dziewczyną na zawsze?, 4. Co by było, gdyby dziewczyna zrezygnowała ze spotkania z ukochanym?
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
21
Ćwiczenie 6

Uzasadnij, że w wierszu Krosienka. W rodzaju pasterskim przedstawiono sentymentalną wizję miłości. Sformułuj trzy argumenty, zwracając uwagę na schemat argumentowania.

R1ExAuy5y7FGn
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RhtANXLPYhFLp
Argument 1. Teza (Uzupełnij). Przykład (Uzupełnij). Wniosek (Uzupełnij). Argument 2. Teza (Uzupełnij). Przykład (Uzupełnij). Wniosek (Uzupełnij). Argument 3. Teza (Uzupełnij). Przykład (Uzupełnij). Wniosek (Uzupełnij).
Rg5TCY6CrmsCl2
Ćwiczenie 7
W podanym fragmencie Dziadów części II zaznacz elementy odnoszące się do tradycji sentymentalnej. Na głowie mam kraśny wianek, W ręku zielony badylek, Przede mną bieży baranek, Nade mną leci motylek. Na baranka bez ustanku Wołam: baś, baś, mój baranku, Baranek zawsze z daleka; Motylka rózeczką gonię I już, już chwytam go w dłonie; Motylek zawsze ucieka. DZIEWCZYNA Tu niegdyś w wiosny poranki Najpiękniejsza z tego sioła, Zosia pasając baranki Skacze i śpiewa wesoła La la la la.
2
Ćwiczenie 7
R1M2JLdpiocb8
Na głowie mam kraśny wianek, W ręku zielony badylek, Przede mną bieży baranek, Nade mną leci motylek. Na baranka bez ustanku Wołam: baś, baś, mój baranku, Baranek zawsze z daleka; Motylka rózeczką gonię I już, już chwytam go w dłonie; Motylek zawsze ucieka. DZIEWCZYNA Tu niegdyś w wiosny poranki Najpiękniejsza z tego sioła, Zosia pasając baranki Skacze i śpiewa wesoła La la la la. (Uzupełnij).
kraśny
bieży
sioło
31
Ćwiczenie 8

Na podstawie analizy fragmentu Dziadów części II odpowiedz na pytanie, w jaki sposób Adam Mickiewicz przekształcił motywy typowe dla literatury sentymentalnej. Czemu służy stopniowe odejście od wzorca miłości sentymentalnej w dramacie Mickiewicza?

Adam Mickiewicz Dziady część II

DZIEWCZYNA
Tu niegdyś w wiosny poranki
Najpiękniejsza z tego sioła,
Zosia pasając baranki
Skacze i śpiewa wesoła.
La la la la

Oleś za gołąbków parę
Chciał raz pocałować w usta;
Lecz i prośbę, i ofiarę
Wyśmiała dziewczyna pusta.
La la la la

Józio dał wstążkę pasterce,
Antoś oddał swoje serce;
Lecz i z Józia, i z Antosia
Śmieje się pierzchliwie Zosia.
La la la la

Tak, Zosią byłam, dziewczyną z tej wioski.
Imię moje u was głośne,
Że chociaż piękna, nie chciałam zamęścia
I dziewiętnastą przeigrawszy wiosnę,
Umarłam nie znając troski
Ani prawdziwego szczęścia.
Żyłam na świecie; lecz, ach! nie dla świata!
Myśl moja, nazbyt skrzydlata,
Nigdy na ziemskiej nie spoczęła błoni.
Za lekkim zefirkiem goni,
Za muszką, za kraśnym wiankiem,
Za motylkiem, za barankiem;
Ale nigdy za kochankiem.
Pieśni i fletów słuchałam rada:
Często, kiedy sama pasę,
Do tych pasterzy goniłam stada,
Którzy mą wielbili krasę;
Lecz żadnego nie kochałam.

cw8 Źródło: Adam Mickiewicz, Dziady część II, Warszawa 2000, s. 28–29.
R3tNWEk9nCTgv
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 9

W trzech punktach udowodnij, że ludowa koncepcja moralności przedstawiona przez Adama Mickiewicza ma związek z wizją miłości znaną z utworów sentymentalnych.

Adam Mickiewicz Dziady część II

GUŚLARZ
Czego potrzebujesz, duszeczko,
Żeby się dostać do nieba?
Czy prosisz o chwałę Boga,
Czy o przysmaczek słodki?
Są tu pączki, ciasta, mleczko,
I owoce, i jagódki.
Czego potrzebujesz, duszeczko.
Żeby się dostać do nieba?

DZIEWCZYNA
Nic mnie, nic mnie nie potrzeba!
Niechaj podbiegną młodzieńce,
Niech mię pochwycą za ręce,
Niechaj przyciągną do ziemi,
Niech poigram chwilkę z niemi.

Bo słuchajcie i zważcie u siebie,
Że według bożego rozkazu:
Kto nie dotknął ziemi ni razu,
Ten nigdy nie może być w niebie.

cw9 Źródło: Adam Mickiewicz, Dziady część II, Warszawa 2000, s. 30–31.
RzEsztM2JhANB
1 (Uzupełnij). 2 (Uzupełnij). 3 (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 10
Monolog liryczny z wiersza Krosienka. W rodzaju pasterskim przekształć w ten sposób, aby stał się wspomnieniem z pamiętnika dziewczyny żyjącej w XXI wieku.
Monolog liryczny z wiersza Krosienka. W rodzaju pasterskim przekształć w ten sposób, aby stał się wspomnieniem z pamiętnika dziewczyny żyjącej w XXI wieku.
Rp5kOpQvVvyf8
(Uzupełnij).
Praca domowa

Zgromadź dziesięć przykładów tekstów kultury (utwory literackie, dzieła plastyczne, filmy, teksty piosenek...), w których występuje motyw miłości.