Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
RrKrY8TtM5Gvu1
Ćwiczenie 1
Przypomnij, która koncepcja filozoficzna głosiła, że wszystkie ludzkie działania są niezależne od wolnej woli, lecz wynikają z uwarunkowań biologicznych, środowiskowych i historycznych człowieka. Możliwe odpowiedzi: 1. determinizm, 2. agnostycyzm, 3. scjentyzm, 4. woluntaryzm
1
Ćwiczenie 2

Jaki pogląd został przedstawiony w poniższym fragmencie artykułu prasowego?

...w literaturze [fragment]

Każdy człowiek danego społeczeństwa powinien przyczyniać się, o ile siły mu starczą, do jego dobra; powinien być użytecznym. Im kto wyższy zajmuje lub chce zająć stopień na skali społecznego znaczenia, tym zakres użyteczności jego szerszymi promieniami zakreślać musi. Kto zaś pragnie zostać przewodnikiem innych, niosącym pochodnię oświaty, ten powinien tych innych przekonać, że zdoła im zapewnić jak najobfitszy zapas użyteczności.

1 Źródło: ...w literaturze [fragment], [w:] Piotr Chmielowski, Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, oprac. J. Kulczycka-Saloni, Wrocław 1985, s. 79–80.
Rqxufp0q91vBY
Możliwe odpowiedzi: 1. utylitaryzm, 2. realizm, 3. socjalizm, 4. empiryzm
R78ikkSEuI1x211
Ćwiczenie 3
Uzupełnij definicję. Naturalizm to nurt w literaturze XIX wieku podkreślający znaczenie 1. prawdę, 2. efekciarstwo, 3. niemoralność, 4. nabytymi, 5. Émil Zola, 6. psychologii, 7. dziedzicznymi, 8. etykę, 9. fizjologii, 10. Gustave Flaubert człowieka. Jego inspiratorem był francuski pisarz 1. prawdę, 2. efekciarstwo, 3. niemoralność, 4. nabytymi, 5. Émil Zola, 6. psychologii, 7. dziedzicznymi, 8. etykę, 9. fizjologii, 10. Gustave Flaubert. Naturaliści przedstawiali bohaterów jako jednostki zdeterminowane cechami 1. prawdę, 2. efekciarstwo, 3. niemoralność, 4. nabytymi, 5. Émil Zola, 6. psychologii, 7. dziedzicznymi, 8. etykę, 9. fizjologii, 10. Gustave Flaubert oraz otaczającym je środowiskiem. W swoich powieściach nie unikali drastycznych opisów, stąd wielokrotnie zarzucano im 1. prawdę, 2. efekciarstwo, 3. niemoralność, 4. nabytymi, 5. Émil Zola, 6. psychologii, 7. dziedzicznymi, 8. etykę, 9. fizjologii, 10. Gustave Flaubert. Pisarze odpowiadali jednak, że towarzyszy im troska o 1. prawdę, 2. efekciarstwo, 3. niemoralność, 4. nabytymi, 5. Émil Zola, 6. psychologii, 7. dziedzicznymi, 8. etykę, 9. fizjologii, 10. Gustave Flaubert w dziele literackim.
R1Zomj9YTQOSF1
Ćwiczenie 4
Ułóż pojęcia od najbardziej ogólnego do najbardziej szczegółowego. Elementy do uszeregowania: 1. praca organiczna, 2. pozytywizm, 3. praca u podstaw
RfHOQRBg5wxos21
Ćwiczenie 5
Połącz wypowiedzi z poglądami, które są w nich wyrażone. scjentyzm Możliwe odpowiedzi: 1. Społeczeństwo podlega takim samym prawom jak ewolucja gatunków., 2. Należy odrzucić wszelkie spekulacje – jedynym źródłem wiedzy jest doświadczenie., 3. Do prawdy można dojść tylko za pomocą nauk przyrodniczych, ponieważ ich twierdzenia da się potwierdzić lub obalić za pomocą badań eksperymentalnych., 4. Ludzie wykształceni powinni wspierać klasy niższe, aby wydobyć je z zacofania. empiryzm Możliwe odpowiedzi: 1. Społeczeństwo podlega takim samym prawom jak ewolucja gatunków., 2. Należy odrzucić wszelkie spekulacje – jedynym źródłem wiedzy jest doświadczenie., 3. Do prawdy można dojść tylko za pomocą nauk przyrodniczych, ponieważ ich twierdzenia da się potwierdzić lub obalić za pomocą badań eksperymentalnych., 4. Ludzie wykształceni powinni wspierać klasy niższe, aby wydobyć je z zacofania. ewolucjonizm Możliwe odpowiedzi: 1. Społeczeństwo podlega takim samym prawom jak ewolucja gatunków., 2. Należy odrzucić wszelkie spekulacje – jedynym źródłem wiedzy jest doświadczenie., 3. Do prawdy można dojść tylko za pomocą nauk przyrodniczych, ponieważ ich twierdzenia da się potwierdzić lub obalić za pomocą badań eksperymentalnych., 4. Ludzie wykształceni powinni wspierać klasy niższe, aby wydobyć je z zacofania. praca u podstaw Możliwe odpowiedzi: 1. Społeczeństwo podlega takim samym prawom jak ewolucja gatunków., 2. Należy odrzucić wszelkie spekulacje – jedynym źródłem wiedzy jest doświadczenie., 3. Do prawdy można dojść tylko za pomocą nauk przyrodniczych, ponieważ ich twierdzenia da się potwierdzić lub obalić za pomocą badań eksperymentalnych., 4. Ludzie wykształceni powinni wspierać klasy niższe, aby wydobyć je z zacofania.
21
Ćwiczenie 6

Z którym pojęciem związanym z okresem pozytywizmu można powiązać poniższą ilustrację? Odpowiedź uzasadnij.

R143pG8EqFRAX
Jules Bastien‑Lepage [czyt. żulię bastię lepaż], Październik
Źródło: domena publiczna.
RYJsuDOYyIZ7i
(Uzupełnij).
R1Kqa2fVhtL4t31
Ćwiczenie 7
Czy poniższe stwierdzenia są prawdziwe, czy fałszywe?. Postulat pracy organicznej zakładał współdziałanie wszystkich warstw społecznych dla wspólnego dobra. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Naturalizm polemizował z poglądami Karola Darwina. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Utylitaryści nie zwracali uwagi na to, jakie intencje stoją za działaniami pożytecznymi dla dobra ogółu. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Realiści rezygnowali w swoich dziełach z fikcji literackiej. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
31
Ćwiczenie 8

Wielu pozytywistów wyznawało deterministyczny pogląd na świat i ludzkie działania, twierdząc, że człowiek nie posiada wolnej woli działania. Zastanów się nad tym stwierdzeniem i wypisz kontrargumenty, które można mu przeciwstawić.

R1edJZpeh4RAo
(Uzupełnij).
Praca domowa

Pozytywiści głosili tezę, że wszystkie warstwy społeczne powinny rozwijać się równomiernie, wykonywać swoje zadania i współpracować tak jak organy w ludzkim ciele. Zastanów się, czy postulaty pozytywistyczne znalazłyby dziś zastosowanie. Zanotuj swoje refleksje.