Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
R1ZSkbdebukGh1
Ćwiczenie 1
Pierwszy zachowany w całości kodeks to: Możliwe odpowiedzi: 1. Kodeks z Ur, 2. Prawo Ramzesa II, 3. Tora, 4. Kodeks Hammurabiego
RxVdqkU3r9E4L1
Ćwiczenie 2
dopasuj definicję do pojęcia. Pojęcia: Zwyczaj, Stanowienie, Precedens. Możliwe odpowiedzi: 1. Jedna z form powstawania norm prawnych, zwanych prawem zwyczajowym., 2. Tworzenie norm prawnych przez upoważnione do tego organy np. parlament, rząd., 3. Rozstrzygnięcie organu państwowego, przeważnie sądu, które ma moc wiążącą w odniesieniu do późniejszych rozstrzygnięć podobnych przypadków., 4. Decyzja ławy przysięgłych.
R11MpPRrvZJ5C21
Ćwiczenie 3
Zaznacz, które zdania są prawdziwe, które fałszywe. Polska jest państwem, w którym obowiązuje system prawa precedensowego. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. System prawa precedensowego common law wykształcił się w Indiach. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Prawem zwyczajowym nazywamy normy prawa trwale i jednolicie wykonywane w przekonaniu, że są obowiązującym prawem. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. System prawny to zbiór norm prawnych obowiązujących w państwie. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
2
Ćwiczenie 4

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r.

Rozdział III

Źródła prawa

Art. 87 
1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. 
2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego.

1 Źródło: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., dostępny w internecie: sejm.gov.pl [dostęp 28.02.2020 r.].
R1cnCviO8UQTi
Dokończ zdania. Na mocy Konstytucji w Polsce funkcjonuje system prawa 1. akty prawa miejscowego, 2. zwyczajowego, 3. stanowionego, 4. common law, 5. precedensy, 6. zwyczaje. Źródłem powszechnie obowiązującego prawa miejscowego są 1. akty prawa miejscowego, 2. zwyczajowego, 3. stanowionego, 4. common law, 5. precedensy, 6. zwyczaje.
RCnxWqWhHza5j21
Ćwiczenie 5
Przyporządkuj przykład prawa do jego źródła. Prawo stanowione Możliwe odpowiedzi: 1. narzeczeństwo, 2. ustąpienie miejsca starszej osobie w autobusie, 3. zakaz spożywanie mięsa w piątki, 4. obowiązek płacenia podatków, 5. pokuta po spowiedzi, 6. wyrok sądu w oparciu o wcześniejsze orzeczenie, 7. zakaz prowadzenia samochodu pod wpływem alkoholu, 8. kobieta wchodzi pierwsza przez drzwi Prawo zwyczajowe Możliwe odpowiedzi: 1. narzeczeństwo, 2. ustąpienie miejsca starszej osobie w autobusie, 3. zakaz spożywanie mięsa w piątki, 4. obowiązek płacenia podatków, 5. pokuta po spowiedzi, 6. wyrok sądu w oparciu o wcześniejsze orzeczenie, 7. zakaz prowadzenia samochodu pod wpływem alkoholu, 8. kobieta wchodzi pierwsza przez drzwi Prawo precedensowe Możliwe odpowiedzi: 1. narzeczeństwo, 2. ustąpienie miejsca starszej osobie w autobusie, 3. zakaz spożywanie mięsa w piątki, 4. obowiązek płacenia podatków, 5. pokuta po spowiedzi, 6. wyrok sądu w oparciu o wcześniejsze orzeczenie, 7. zakaz prowadzenia samochodu pod wpływem alkoholu, 8. kobieta wchodzi pierwsza przez drzwi Prawo wyznaniowe Możliwe odpowiedzi: 1. narzeczeństwo, 2. ustąpienie miejsca starszej osobie w autobusie, 3. zakaz spożywanie mięsa w piątki, 4. obowiązek płacenia podatków, 5. pokuta po spowiedzi, 6. wyrok sądu w oparciu o wcześniejsze orzeczenie, 7. zakaz prowadzenia samochodu pod wpływem alkoholu, 8. kobieta wchodzi pierwsza przez drzwi
31
Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Michał Wawrykiewicz Wawrykiewicz: Warto szanować prawo jak w common law

System common law ukształtował prawo w całym świecie anglosaskim na zasadzie tradycji i precedensu. W największym uproszczeniu: tworząc normy prawne i opierając rozstrzygnięcia sądowe na wcześniejszych wyrokach. W ten sposób, w przeciwieństwie do systemów kontynentalnych, anglosaski common law nie oddziela stanowienia prawa od jego stosowania. Sądy i sędziowie bowiem jednocześnie prawo stosują, opierając się na rozstrzygnięciach swoich kolegów sprzed niekiedy kilkuset lat, i tworzą je, wydając wyroki, które modyfikują dotychczasowe orzeczenia, formułując przy okazji zupełnie nowe normy. Stąd w krajach anglosaskich tak wysoka pozycja sędziów. Ale nie tylko sędziów, bo także wszystkich prawników tworzących system wymiaru sprawiedliwości – barristerów, solicitorów i prokuratorów. Oni wszyscy bowiem od setek lat wspólnie tworzą cały system prawa, który, jak pokazuje praktyka, funkcjonuje bez zarzutu. Oni też nieustannie dbają, aby system ten zachował jak najwyższy poziom merytoryczny, a to leży zarówno w ich interesie, jak i w interesie całego społeczeństwa. Tak tworzy się naturalny balans.

2 Źródło: Michał Wawrykiewicz, Wawrykiewicz: Warto szanować prawo jak w common law, dostępny w internecie: rp.pl [dostęp 29.08.2019 r.].
R1VGtl3TjjAde
Wyjaśnij, jaka jest pozycja sędziów w krajach anglosaskich i co na nią wpływa. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Maria Szyszkowska W poszukiwaniu sensu życia

W myśl poglądów szkoły historycznej prawo stanowione jest rezultatem woli prawodawcy. Jest prawem niższego rzędu w porównaniu z prawem zwyczajowym ściśle związanym z narodową tradycją. Prawa zwyczajowego nie tworzy się, lecz odkrywa. Zdaniem Friedricha Savigny'ego, tworzenie prawa zwyczajowego zachodzi w każdym narodzie żywiołowo i wyraża jego ducha. Rozwija się – jak twierdził wspomniany wyżej ojciec szkoły historycznej – podobnie jak język czy obyczaje. Prawo zwyczajowe jest rezultatem sił działających w narodzie i takiemu prawu naród pragnie być posłuszny. W myśl tych poglądów prawu pozytywnemu obywatele podporządkowują się niechętnie.

3 Źródło: Maria Szyszkowska, W poszukiwaniu sensu życia, „Twój Styl” 1997.
Ric0ZOapQ2dGt
Przedstaw poglądy Friedricha Savigny’ego na temat prawa zwyczajowego. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Prawo zwyczajowe w Albanii: honor ponad wszystko i krwawa wendeta

Albania wciąż jest krajem tajemniczym dla wielu Europejczyków. Coraz częściej jednak staje się celem dla turystów – wskazują oni, jak gościnni i serdeczni są Albańczycy. Są jednak takie aspekty lokalnego kolorytu, które nie wzbudzają entuzjazmu.

Należy do nich owiany złą sławą system prawa zwyczajowego. W Albanii zasady lokalnego prawa zwyczajowego utrwalone zostały w kodeksie, tzw. Kanunie Leki Dukagjiniego. Reguluje on wiele różnorakich kwestii, np. rolę kobiet i mężczyzn w życiu rodziny i społeczności.

Głową rodziny zawsze jest mężczyzna. Wybiera się tego, który jest najstarszy bądź wyróżnia się zaradnością. Tym samym cieszy się różnymi przywilejami, zarządza budżetem i inwentarzem, dba o interesy rodziny, chroni ich.

Prawa kobiet są natomiast ograniczone. Nie mogą one wtrącać się do zadań męskich czy udzielać się w sferze publicznej. Ich obowiązki skupiają się głównie wokół gospodarstwa domowego.

Zgodnie z albańskim prawem zwyczajowym ojciec może zabić swoje dzieci, jeśli ściągną hańbę na rodzinę. Nie może jednak zabić swojej żony, grozi za to zemsta. Albańskie władze walczą z tym procederem, jednak prawo krwawej zemsty przetrwało i funkcjonuje na niektórych obszarach.

Kanun bardzo szczegółowo reguluje zasady dokonywania wendety. Określa to, kto, na kim, gdzie i kiedy może dokonać zemsty. Co więcej, odróżnia odwet od zemsty. Dokonanie tej drugiej może odbyć się tylko w przypadku popełnionego wcześniej morderstwa lub w wyniku pozbawienia kogoś honoru. Osoba, która dokonała krwawej zemsty, musi być obecna na pogrzebie swojej ofiary.

4 Źródło: Prawo zwyczajowe w Albanii: honor ponad wszystko i krwawa wendeta, dostępny w internecie: prawo.gazetaprawna.pl [dostęp 29.08.2019 r.].
Rii6Cgkui7OHK
1. Wskaż, na jakie cechy prawa zwyczajowego w Albanii zwrócono uwagę w tekście. (Uzupełnij) 2. Wyjaśnij, czy prawo zwyczajowe w Albanii spisane w kodeksie Kanun Leki Dukagjiniego jest powszechnie obowiązujące i zgodne z prawem stanowionym. (Uzupełnij).