Sprawdź się
Uporządkuj wskazane części ballady według kolejności ich następowania.
- Rozpacz Karusi po zniknięciu ducha.
- Zgromadzenie się ludu.
- Sprzeciw starca.
- Opis emocji i przeżyć bohaterki.
- Poruszenie tłumu i zachęta do modlitwy.
- Nocne spotkanie dziewczyny z duchem zmarłego Jaśka.
- Wiara narratora w słowa Karusi.
- Opis dziwnego zachowania Karusi.
Uzupełnij krótki opis ballady Romantyczność.
na litewskiej wsi, opis śmierci Jaśka, wrogość ludzi wobec sytuacji, w litewskim miasteczku, różne postawy ludzi wobec rozgrywającej się sytuacji, scenki obyczajowej, refleksji światopoglądowej, opis losów i zachowania Karusi
Wydarzenia opisane w balladzie Romantyczność rozgrywają się ................................................................................................................. Balladę możemy podzielić na dwie części. Pierwsza przedstawia ................................................................................................................, a druga ukazuje ................................................................................................................. Pierwsza część ma charakter ................................................................................................................, druga natomiast – .................................................................................................................
Wskaż, które z cech ballady występują w utworze Romantyczność.
- synkretyzm rodzajowy (współistnienie elementów typowych dla liryki, epiki, dramatu)
- nawiązania do kultury ludowej
- charakterystyczna kreacja przyrody
- współistnienie świata realnego i fantastycznego
- morał, ludowe pouczenie
Zilustruj cechy gatunkowe ballady, posługując się cytatami lub omówieniem fragmentów Romantyczności.
Kluczem do odczytania sensów ballady jest motto zaczerpnięte z Hamleta Williama Szekspira. Tytułowy bohater dramatu wypowiada zacytowane słowa, kiedy widzi ducha swojego zmarłego ojca. Przyjaciel Hamleta nie może dostrzec zjawy. Zaznacz odpowiedzi, które charakteryzują „widzenie oczami duszy”.
- jest to spojrzenie „wewnętrzne"
- jest to pogłębione, analityczne spojrzenie na rzeczywistość zewnętrzną
- jest to dowód szczególnej wrażliwości
- jest to wykroczenie poza ramy rozumu i obiektywnych faktów
- jest związane z przewidywaniem przyszłości
Karusia jest prekursorką bohaterów romantycznych w literaturze polskiej. Romantyzm wprowadza na karty utworów postaci wyjątkowe, niezwyczajne, budzące często niepokój z powodu swojej odmienności. Spośród poniższych określeń wybierz te, które trafnie opisują Karusię. Następnie ułóż je w piramidę, zaczynając od kwestii twoim zdaniem najważniejszych. Krótko uzasadnij przyjętą kolejność.
- nieszczęśliwa kochanka
- emocjonalna i wrażliwa
- jej uczucie jest silniejsze niż śmierć
- źle się czuje wśród ludzi
- jest wyobcowana
- czuje się nierozumiana i samotna
- jej zachowanie odbiega od przyjętych norm
- jest rozchwiana emocjonalnie: raz płacze, za chwilę się śmieje
- piękna i delikatna
- pełna złości
- dąży do zemsty
- ma wielu wielbicieli
- potrafi narzucić innym swoje zdanie
- jest stabilna emocjonalnie
nieszczęśliwa kochanka
emocjonalna i wrażliwa
jej uczucie jest silniejsze niż śmierć
źle się czuje wśród ludzi
jest wyobcowana
czuje się nierozumiana i samotna
jej zachowanie odbiega od przyjętych norm
jest rozchwiana emocjonalnie: raz płacze, za chwilę się śmieje
piękna i delikatna
pełna złości
dąży do zemsty
ma wielu wielbicieli
potrafi narzucić innym swoje zdanie
jest stabilna emocjonalnie
Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Wybierz „prawda”, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo „fałsz” – jeśli jest fałszywe.
| stwiedzenie | prawda | fałsz |
| Mieszkańcy miasteczka zaczynają się modlić, ponieważ również widzą ducha Jaśka. | □ | □ |
| Mieszkańcy miasteczka wierzą, że granica pomiędzy światem żywych i umarłych może być w szczególnych okolicznościach naruszana. | □ | □ |
| Narrator docenia wykształcenie starca, jednak uważa, że wiedza naukowa nie jest uniwersalnym narzędziem poznania świata. | □ | □ |
| Według narratora są obszary rzeczywistości, które można poznawać tylko intuicyjnie. | □ | □ |
Utwór przedstawia konflikt pomiędzy narratorem i starcem. Dopasuj właściwe określenia i cytaty do obu postaci.
Reprezentant romantyzmu., Kieruje się empatią, emocjami., Głównym sposobem poznania rzeczywistości jest dla niego empiryzm., Wartością jest dla niego autorytet nauki., Dopuszcza pozarozumowe poznanie świata., Dopuszcza indywidualizm spojrzenia – każdy ma prawo postrzegać świat przez pryzmat swoich doświadczeń i uczuć., Kieruje się rozumem, logiką, faktami., Wierzenia ludowe uważa za zabobony, które należy tępić., Reprezentant oświecenia., Jest racjonalistą., <em><q>Ufajcie memu oku i szkiełku [...].</q></em>, <em><q>Czucie i wiara silniej mówi do mnie [...].</q></em>
| Starzec | |
|---|---|
| Narrator |
Romantyczność to manifest programowy nowej epoki. Zaznacz te idee romantyków, które ukazano w tekście ballady.
- romantyczny historyzm
- romantyczny orientalizm
- irracjonalizm, podkreślenie wagi intuicji
- indywidualizm romantyczny i przyznanie prawa do jednostkowego postrzegania rzeczywistości
Na podstawie ballady Romantyczność sformułuj kodeks romantyka. Posługuj się cytatami lub formułuj własne obserwacje.
1. Miej serce i patrzaj w serce.