Zwróć uwagę na wskazywane przez autora przyczyny wzrostu wymiany handlowej pomiędzy państwami i oceń, czy mają one bezpośredni związek z realizacją porozumienia.

Rozstrzygnięcie: nie.
Uzasadnienie: Autor pisze wprawdzie, że handel wzajemny wzrasta, ale jako przyczynę wskazuje korzyści płynące z tego handlu i zaznacza, że dzieje się tak, pomimo że postanowienia porozumienia nie są w pełni implementowane, a nie dzięki ich wdrażaniu.

Przypomnij sobie, jakie wydarzenia miały miejsce w stosunkach między państwami omawianego regionu na przełomie XX i XXI wieku.

Zdaniem autora przyczyną zbyt wolnej implementacji postanowień porozumienia jest brak woli politycznej państw do współpracy i koordynacji działań. Może on wynikać z faktu, że część państw, które są obecnie członkami CEFTA (np. Bośnia i Hercegowina, Serbia, Kosowo) stosunkowo niedawno prowadziła ze sobą wojnę.

Zwróć uwagę na relację wartości handlu pomiędzy państwami członkowskimi do wartości handlu z państwami spoza CEFTA.

Świadczy to o wzroście znaczenia partnerów handlowych spoza CEFTA (np. państw UE) w handlu zagranicznym państw należących do ugrupowania.

Zwróć uwagę na wartość eksportu żywności, napojów i wyrobów tytoniowych na rynek CEFTA w porównaniu do wartości eksportu tych towarów do UE oraz na wspomniane przez autora wymagania dotyczące dóbr importowanych na Jednolity Rynek Europejski.

Za: Wartość eksportu żywności, napojów i wyrobów tytoniowych do UE wyniosła w roku 2018 r. prawie tyle samo, co wartości eksportu tych towarów na rynek CEFTA (odpowiednio 1,3 mld w porównaniu do 1,4 mld euro).

Przeciw: Produkty, o których mowa, wciąż nie spełniają specyficznych wymagań dotyczących jakości i transportu.

Zwróć uwagę na kwestię generowania dochodu narodowego oraz zapewniania miejsc pracy.

Sektor ten generuje znaczną część wartości dodanej brutto w tych państwach i zapewnia zatrudnienie znacznej części mieszkańców tych krajów.

Zwróć uwagę na kwestie ujednolicania przepisów i procedur, wykorzystanie ceł jako narzędzia wpływu politycznego oraz wykorzystywania pozataryfowych barier w handlu między państwami CEFTA.

• Brak koordynacji działań w celu ujednolicenia odpowiednich przepisów i regulacji oraz procedur administracyjnych, a także kanałów komunikacji pomiędzy organami administracji (np. różna klasyfikacja takich samych produktów przez różne państwa skutkująca niepotrzebnym mnożeniem dokumentów wymaganych podczas transportu dóbr przez granice).

• Państwa nadal traktują cła jako narzędzie służące do wywierania politycznego wpływu, np. Serbia oraz Bośnia i Hercegowina zablokowały import towarów z Kosowa, zaś Kosowo wprowadziło 100‑procentowe cło na produkty z tych państw.

• Państwa członkowskie CEFTA w dalszym ciągu wykorzystują pozataryfowe instrumenty polityki pozwalające wpływać na handel, np. podatki pośrednie i bezpośrednie, certyfikaty, licencje, inspekcje, kontrole sanitarne i fitosanitarne.