Sprawdź się
Grób Agamemnona (fragmenty)Niech fantastyczniefantastycznie lutnia nastrojona
Wtóruje myśli posępnej i ciemnej,
Bom oto wstąpił w grób Agamemnonagrób Agamemnona
I siedzę cichy w kopule podziemnej,
Co krwią AtrydówAtrydów zwalana okrutną.
Serce zasnęło, lecz śni. Jak mi smutno![…]
Tak więc – to los mój na grobowcach siadać
I szukać smutków błahych, wiotkich, kruchych,
To los mój senne królestwa posiadać,
Nieme mieć harfy i słuchaczów głuchych
Albo umarłych – i tak pełny wstrętu…
Na koń! Chcę słońca, wichru i tętentu!Na koń! – Tu łożem suchego potoku,
Gdzie zamiast wody płynie laur różowy,
Ze łzą i z wielką błyskawicą w oku,
Jakby mię wicher gnał błyskawicowy,
Lecę, a koń się na powietrzu kładnie,
Jeśli napotka grób rycerzy – padnie.Na Termopilach? – Nie, na Cheronei
Trzeba się memu załamać koniowi,
Bo jestem z kraju, gdzie widmo nadziei
Dla małowiernych serc podobne snowi.
Więc jeśli koń mój w biegu się przestraszy,
To tej mogiły – co równa jest – naszéj.[…]
Na Termopilach ja się nie odważę
Osadzić konia w wąwozowym szlaku;
Bo tam być muszą tak patrzące twarze,
Że serce skruszy wstyd – w każdym Polaku.
Ja tam nie będę stał przed Grecji duchem –
Nie – pierwej skonam, niż tam iść – z łańcuchem.Na Termopilach – jaką bym zdał sprawę?
Gdyby stanęli męże nad mogiłą,
I pokazawszy mi swe piersi krwawe
Potem spytali wręcz: „Wiele was było?” –
Zapomnij, że jest długi wieków przedział. –
Gdyby spytali tak – cóż bym powiedział?![…]
O! Polsko! Póki ty duszę anielską
Będziesz więziła w czerepie rubasznym,
Póty kat będzie rąbał twoje cielsko,
Póty nie będzie twój miecz zemsty strasznym,
Póty mieć będziesz hyjenę w sobie
I grób – i oczy otworzone w grobie![…]
Polsko! Lecz ciebie błyskotkami łudzą;
Pawiem narodów byłaś i papugą,
A teraz jesteś służebnicą cudzą.
Choć wiem, że słowa te nie zadrżą długo
W sercu – gdzie nie trwa myśl nawet godziny,
Mówię – bom smutny – i sam pełen winy.Źródło: Juliusz Słowacki, Grób Agamemnona (fragmenty), [w:] tegoż, Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu, oprac. J. Pelc, Wrocław 1952, s. 74–81.
Utwór Juliusza Słowackiego Grób Agamemnona zbudowany jest ze strof sześciowersowych, które nazywa się:
- dystychami
- tercynami
- oktawami
- sekstynami
Oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń. Wybierz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
| Grób Agamemnona to VIII pieśń poematu dygresyjnego Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu. | P □ | F □ |
Utwór rozpoczyna się incipitem [Niech fantastycznie lutnia nastrojona…] |
P □ | F □ |
| Wiersz składa się z ośmiozgłoskowych wersów. | P □ | F □ |
| W utworze występują rymy okalające. | P □ | F □ |
Odtwórz na podstawie tekstu Grobu Agamemnona okoliczności, w jakich formułowana jest ta wypowiedź poetycka. Jakie są twoje pierwsze spostrzeżenia na temat podmiotu lirycznego? Zapisz je w formie mapy myśli.
- Nazwa kategorii: podmiot liryczny
- Nazwa kategorii: miejsce
- Nazwa kategorii: nastrój
- Nazwa kategorii: uczucia
- Nazwa kategorii: stosunek do ojczyzny Koniec elementów należących do kategorii podmiot liryczny
- Elementy należące do kategorii podmiot liryczny
-
podmiot liryczny
-
miejsce
-
nastrój
-
uczucia
-
stosunek do ojczyzny
-
Nazwij co najmniej cztery środki stylistyczne zastosowane w wierszu Juliusza Słowackiego. Wypisz ich przykłady oraz określ ich funkcję.
Skorzystaj z odpowiednich źródeł i zbierz dodatkowe informacje związane z Termopilami i Cheroneą. Wyjaśnij, na czym polega kontrastowość ich zestawienia.
Będziesz z chlubą wskazywać synów twoich groby…. Mitologizacja mogił bohaterów w literaturze i kulturze lat 1795–1863Warto wspomnieć i o tym, że to właśnie Słowacki w znanym utworze nawiązującym do wędrówki przez Grecję, odbytej w czasie podróży na Wschód, metaforyczną mogiłę Polski – rozumianą jako metonimię wszystkich grobów osób poległych w obronie ojczyzny – przyrównał do miejsca pochówku Spartan, symbolizującego klęską pod Termopilami. Wędrówka po historycznym obszarze związanym z tragiczną legendą świata starożytnego musiała w odczuciach romantycznego wieszcza wywoływać wiele silnych emocji.
Źródło: Ewa Grzęda,Będziesz z chlubą wskazywać synów twoich groby…. Mitologizacja mogił bohaterów w literaturze i kulturze lat 1795–1863, Wrocław 2011, s. 17.
Wyjaśnij, na czym polega wina, o której jest mowa w wierszu Juliusza Słowackiego.
Wyjaśnij, w jaki sposób w utworze Grób Agamemnona Juliusz Słowacki parafrazuje mit o Prometeuszu.
Grób AgamemnonaPrzeklnij! – lecz ciebie przepędzi ma dusza,
Jak Eumenida przez wężowe rózgi.
Boś ty, jedyny syn Prometeusza –
Sęp ci wyjada nie serce – lecz mózgi.
Choć Muzę moją w twojej krwi zaszargam,
Sięgnę do wnętrza twych trzew – i zatargam.Źródło: Juliusz Słowacki, Grób Agamemnona, [w:] Juliusz Słowacki, Podróż do Ziemi Świętej z Neapolu, oprac. J. Pelc, Wrocław 1952, s. 81.
Wyjaśnij, co według ciebie kryje się w metaforach „duszy anielskiej” i „czerepu rubasznego”? Jaka ocena Polski i Polaków wyłania się z zestawienia tych metafor?
Wybierz obraz Jacka Malczewskiego, który twoim zdaniem koresponduje z przesłaniem utworu Grób Agamemnona. Uzasadnij swój wybór, analizując obraz oraz przytaczając odpowiednie cytaty z wiersza.
Zapoznaj się z opisami obrazów Jacka Malczewskiego. Wybierz obraz, który twoim zdaniem koresponduje z przesłaniem utworu Grób Agamemnona. Uzasadnij swój wybór, analizując obraz oraz przytaczając odpowiednie cytaty z wiersza.
Czy w odniesieniu do Polski współczesnej metafory te pozostają aktualne? Sformułuj odpowiedź, w której uzasadnisz swoje zdanie. Odwołaj się do utworów literackich.