Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
111
Ćwiczenie 1

Na podstawie osi czasu i własnej wiedzy pozaźródłowej wykonaj polecenia.

Ra0fMv8H2qrpK
R1bzKO4jAglSb
Podaj nazwę okresu zaznaczonego na osi literą A. (Uzupełnij).
R1JMXR39cz3To
Literą E zaznaczono na osi czasu: Możliwe odpowiedzi: 1. zawarcie układu między księciem wielkopolskim, Przemysłem II a księciem pomorskim, Mściwojem II., 2. koronację Przemysła II na króla Polski., 3. przybycie do Krakowa króla czeskiego, Wacława II., 4. śmierć księcia śląskiego Henryka IV Prawego.
R1cB4cdfpegHN
Literą B zaznaczono na osi wydarzenie, którego konsekwencją było: Możliwe odpowiedzi: 1. przejście ziemi krakowskiej pod władanie władców czeskich z dynastii Przemyślidów., 2. umocnienie praw Wacława II do Wielkopolski poprzez małżeństwo z córką Przemysła II, Rychezą., 3. odnowienie Królestwa Polskiego., 4. umocnienie praw Przemysła praw do Pomorza Gdańskiego po śmierci dotychczasowego księcia.
R177TvqlFV84x
Wydarzenie, które doprowadziło do zakończenia rządów czeskich władców w Polsce zaznaczono na osi czasu literą: Możliwe odpowiedzi: 1. G, 2. H, 3. F, 4. D
11
Ćwiczenie 2

Zabójstwo Przemysła II stało się ważnym motywem malarstwa. Porównaj wizje śmierci króla przedstawione przez dwóch XIX‑wiecznych malarzy. Wskaż podobieństwa i różnice między nimi. Określ wiarygodność tych malowideł w ukazaniu zbrodni w Rogoźnie.

Rn2Yxc8U9Tpu0
Jan Matejko, Śmierć Przemysława w Rogoźnie, 1875 r.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
RQT6aLXxsprZQ
Wojciech Gerson, Zabójstwo Przemysława II, 1881 r.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
RZ7mH2a90q6EY
(Uzupełnij).
RUs7dGZ1DyW6w
(Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 3

Przeanalizuj fragment Kroniki oliwskiej, a następnie wybierz odpowiednie dokończenie zdania.

Kronika oliwska starsza

Tymczasem król Czech, Wacław drugi, książę i władca bogobojny i świątobliwy, gdy królowa, którą miał umarła, pojął za żonę jedyną żyjącą córkę wspomnianego króla Przemyśla i otrzymał koronę całego królestwa polskiego. On księcia Władysława wraz z księżną zmusił do udania się na wygnanie, objął księstwo pomorskie i od tej pory posiadał je przez całe swoje życie. W jego cieniu królestwo polskie w każdym swym zakątku cieszyło się pokojem i całkowitą spokojnością. Ten sławny król wielce czcił i miłował duchownych, wznosił klasztory i obronną tarczą ochraniał i bronił przed napaścią złych ludzi, czego książęta naszego czasu, niestety, nie czynią, lecz wrogo niszczą je i grabią, pomniejszając okrutnie cześć boską, którą dawni książęta z największym staraniem powiększali.

B Źródło: Kronika oliwska starsza, [w:] By czas nie zaćmił i niepamięć. Wybór kronik średniowiecznych, oprac. A. Jelicz, tłum. J. Sękowa, Warszawa 1979, s. 96.
R9StkKn3r0IJw
Autor tekstu: Możliwe odpowiedzi: 1. twierdzi, że Wacław II poślubił córkę Przemysła II, ponieważ zapragnął się skoligacić z Piastami., 2. miał pozytywny stosunek do księcia Władysława Łokietka., 3. był prawdopodobnie duchownym., 4. w sposób obiektywny ocenia panowania Wacława II w Polsce.
2
Ćwiczenie 4

Przeanalizuj obie mapy i wybierz odpowiednią odpowiedź.

Mapa A

R13deQBWwoehp
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o. na podstawie MariuszR, Yarl, Mozzan, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.

Mapa B

RrRSxlG5rlWjB
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o. na podstawie MariuszR, Yarl, Mozzan, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
R7u4J0GpkZnKl
Sytuację polityczną na ziemiach polskich chronologicznie wcześniejszą przedstawia: Możliwe odpowiedzi: 1. mapa A, 2. mapa B
ReoBNQEhlyjon
Ponieważ: Pomorze Gdańskie znajdowało się pod panowaniem Przemysła II. Władysław Łokietek panował nad częścią Kujaw oraz ziemią łęczycko-sieradzką. część księstw śląskich złożyło hołd lenny królowie czeskiemu, Wacławowi II. Wacław II miał pod swoją kontrolą ziemię krakowską.Władysław Łokietek sprawował rządy w ziemi sandomierskiej.
RDGs2WotzdIqe
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 5

Oceń znaczenie koronacji Przemysła II. Czy wraz z tym wydarzeniem zakończył się okres rozbicia dzielnicowego w Polsce? Uzasadnij swoje zdanie.

R5DS7ynfCQH73
(Uzupełnij).
2
Ćwiczenie 6

W XIV‑wiecznym rękopisie, tak zwanej Kronice zbrasławskiej, ukazano galerię władców czeskich. Zamieszczono w niej również wizerunki Wacława II oraz jego syna i następcy Wacława III. Przyjrzyj się obu przedstawieniom, a następnie określ, które stwierdzenia są prawdziwe, a które fałszywe.

RzRMtbamEXpXU
Wacław III.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
RZK0YbmPE4IhI
Wacław II.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
RJmzEmENffCuD
Łączenie par. . dążyli do zachowania dominacji Królestwa Czeskiego w ramach swojego państwa. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Wacław II i Wacław III stworzyli duże imperium w Europie Środkowo-Wschodniej. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. władza Wacława II i Wacława III była scentralizowana i miała spójną podstawę we wszystkich opanowanych przez nich monarchiach. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Wacław II i Wacław III zachowali odrębność w państwach, w których panowali. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
31
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z tekstem źródłowym oraz przeanalizuj mapy, a następnie wykonaj polecenia.

1

Podejmując więc śmiało wielki, przerastające jego siły i wiek, zamiar, chociaż widział, że wielka liczba różnych przyrodzonych mu władców panowała nad dzielnicami Królestwa Polskiego, jednak nie z żądzy władzy doczesnej ani z chęci zdobycia blasku królewskiego, ale powodowany jedynie szczerą miłością ojczyzny, za natchnieniem Bożym […], wyznacza siebie w myślach i przeznacza na monarchę. Do osiągnięcia tego pobudziła go nie tylko własna, wlana przez Boga skłonność, ale zachęcała również dziwna życzliwość i zgodne poparcie prałatów i […], panów Polski [tj. Wielkopolski] i Pomorza […] po naradzie jednomyślnie postanowiono dać koronę temu, kto przewyższał innych pobożnością, nieskazitelnymi obyczajami, uczciwością […] i by mu wszyscy oddali cześć królewską […] arcybiskup gnieźnieński Jakub Świnka […] w katedrze metropolitalnej w Gnieźnie namaszcza i wynosi wymienionego księcia […] na króla. […] W ten sposób zatem przywrócono Polsce za Bożą pomocą berło królewskie i zaszczytną godność króla, których była pozbawiona niemal przez dwieście lat.

C Cytat za: D. Ostapowicz, S. Suchodolski, D. Szymikowski, Od Hammurabiego do Fukuyamy, t. 1, Gdańsk 1999, s. 185.
RtwbYudGYEZwA
Określ, w jaki sposób autor tekstu wyjaśnia okoliczności koronacji opisanej w tekście. Podaj dwa argumenty. (Uzupełnij). Oceń stosunek autora tekstu do koronacji opisanej w tekście źródłowym. Odwołaj się do przykładów. (Uzupełnij). Rozstrzygnij, która z map - a, b, c czy d - przedstawia zakres terytorialny państwa nad którym władzę sprawował władca, którego okoliczności koronacji zostały przedstawione w tekście źródłowym. (Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 8

Panowanie czeskie jest bardzo różnie oceniane w polskiej historiografii. Przeanalizuj tekst dotyczący oceny rządów czeskich w Polsce, w którym autor stara się obalić wiele mitów dotyczących tego tematu. Napisz do niego polemikę, odpowiadając na argumenty wysunięte przez historyka. Z czego wynika fakt, że panowanie Przemyślidów w Polsce nadal budzi kontrowersje?

1
Jerzy Dowiat Polska – państwem średniowiecznej Europy

Tylko sześć lat królowali Przemyślidzi w zjednoczonej Polsce. Następnie po kilkunastoletnich perypetiach koronę polską przywdział najwytrwalszy wróg Wacławów, Władysław Łokietek. Historiografia dziejów najnowszych służy zazwyczaj zwycięzcom i ich punkt widzenia reprezentuje, toteż pomniki XIV w. uczyniły z Łokietka niezmiennego reprezentanta polskiej racji stanu i jednoczyciela Polski, ostatnich Przemyślidów przedstawiały zaś jako uzurpatorów i zaborców., a przy tym przednią straż agresji niemieckiej. Powtarzały to bezkrytycznie następne pokolenia […].

Obóz Łokietka zdołał zasugerować potomnym, że u schyłku XIII w. doszło w Polsce do starcia między dwiema koncepcjami zjednoczenia; jedną miał reprezentować niemiecki żywioł w Polsce, który przez zniemczonego Przemyślida chciał otworzyć kraj wrogom, drugą zaś [...] uosabiał książę brzeski tj. Władysław Łokietek. Za nim, a przeciw Wacławom rozwijać się miał masowy ruch, który doprowadził jakoby do obalenia rządów czeskich.

Wbrew tej popularnej interpretacji […] trzeba stwierdzić, że czynienie z Łokietka w okresie jego walk z Wacławami szermierza dążeń zjednoczeniowych jest stworzoną znacznie później legendą. Nie było wówczas starcia dwóch koncepcji zjednoczenia Polski, trwała walka między zwolennikami zjednoczenia, którzy poparli króla czeskiego, a żywiołami broniącymi anarchii, które skupiły się m.in. przy Łokietku.

D Źródło: Jerzy Dowiat, Polska – państwem średniowiecznej Europy, Warszawa 1968.
RxIROsqZKrGnB
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 9

Rozstrzygnij, jakie czynniki odegrały najważniejszą rolę przy próbach zjednoczenia ziem polskich przez Przemysła II i Wacława II: talenty polityczne, poparcie społeczne, wsparcie ze strony Kościoła, położenie geopolityczne znajdujących się pod ich władaniem księstw, układy z innymi władcami czy zwykłe szczęście. Uzasadnij odpowiedź.

R13xkaefALJtT
(Uzupełnij).
RV8ASaVbFtHGs
Twoje uzasadnienie (Uzupełnij).