Tomasz Mazur Stoicki poradnik klimatyczny

Antyczni stoicy często wyrażali się krytycznie o postępie cywilizacyjnym. Już wtedy, u zarania dziejów cywilizacji zachodniej, zwracali uwagę na to, że ludzie mają niebezpieczną skłonność, by traktować postęp, wszelkie techniczne nowinki, jako wartość samą w sobie, cel sam w sobie. [...]

Poniżej przedstawiam szereg zaleceń, obliczonych na to, by jednocześnie wyrażać stoicki model myślenia i ratować świat. Opierają się one na jednej prostej zasadzie: zmieniać swoje postępowanie i przekonywać do tej zmiany innych. Nie wystarczy dzisiaj bowiem działać tylko na jednym z tych frontów. Zalecenia składają się z dwóch głównych reguł oraz ich uszczegółowień praktycznych.

REGUŁA PIERWSZA: Jesteśmy odpowiedzialni za pozyskanie rzetelnej wiedzy na temat zagrożenia środowiska oraz za edukowanie naszego bezpośredniego otoczenia.

1. Wiedzę o zagrożeniu środowiska czerp z wiarygodnych źródeł, rekomendowanych przez gremia naukowe.

[Pamiętaj, że w większości kluczowych obszarów świat nauki jest zgodny.]

2. Udostępniaj zdobyte przez siebie informacje rodzinie i znajomym, zwłaszcza jeśli wiesz, że te osoby nie stosują się do zaleceń organizacji ekologicznych. [Zaakceptuj, że narazisz się na śmieszność, niechęć, irytację, a może nawet jakąś formę agresji słownej. Jednak stawką jest przecież przetrwanie ludzkości i naszą powinnością jest zmierzenie się z tymi przykrościami.]

3. Środowisko i klimat to bardzo złożone struktury, wobec czego w wielu kwestiach nie potrafimy sformułować tez odznaczających się matematyczną stuprocentową pewnością. Musimy się opierać na tym, co się naukowcom wydaje najbardziej prawdopodobne.

[Wiele osób stosuje wymówki dla swoich nieekologicznych zachowań, wyjaśniając, że naukowcy nie są całkowicie pewni co do zakresu ludzkiego wpływu na klimat. Taka argumentacja to demagogia, którą trzeba zwalczać. Oczekiwanie pewności tam, gdzie ona jest niemożliwa, jest manipulacją i barbarzyństwem, które służą naszym egoistycznym nawykom. Poza tym większość zachowań, których redukcję w imię klimatu się zaleca, i tak jest szkodliwa dla środowiska, co najmniej lokalnie. Zważywszy skalę zanieczyszczenia środowiska jest to wystarczająca przesłanka, żeby ich zaprzestać.]

4. Tak w sobie, jak i w innych stanowczo zwalczaj przeświadczenie, że od jednostki nic nie zależy. Sama zmiana nawyków konsumenckich, choćby zapoczątkowana lokalnie, może doprowadzić do radykalnych zmian w gospodarce.

[Pamiętaj, że każdy twój nawyk i wypowiedź wpływają na twoje otoczenie. Jeśli czynisz źle, stanowisk usprawiedliwienie dla innych, którzy też chcą tak czynić. Ludzie dostosowują się do obyczajów otoczenia. Ty jesteś otoczeniem dla rodziny i znajomych.]

fil1 Źródło: Tomasz Mazur, Stoicki poradnik klimatyczny, dostępny w internecie: https://stoicway.net/blog/stoicki-poradnik-klimatyczny/ [dostęp 24.02.2020 r.].