Sprawdź się
Przeanalizuj mapę przedstawiającą przebieg frontów w czasie I wojny światowej, a następnie rozstrzygnij, czy stwierdzenia w poniższej tabeli są prawdziwe, czy fałszywe.
Rozstrzygnij, czy stwierdzenia w poniższej tabeli są prawdziwe, czy fałszywe.
Zapoznaj się z tekstem naukowym (źródło A) i karykaturą z odeskiego czasopisma z czasów I wojny światowej (źródło B), a następnie wykonaj polecenia.
Źródło A
Krótka historia[…] z ekonomicznego punktu widzenia […] [kraj ten był niezdolny] do prowadzenia długiej wojny. W czasie wojny żywności było w bród, ale już przewiezienie jej z południowych i południowo‑wschodnich obszarów rolniczych do miast na północy kraju nastręczało poważnych trudności. Mimo imponującego rozwoju w ostatnim ćwierćwieczu […] potencjał przemysłowy nie mógł wytrzymać porównania z potencjałem rozwiniętych krajów Zachodu. Większość broni i amunicji wytwarzano w fabrykach państwowych, których zdolności produkcyjne nie mogły sprostać potrzebom państwa toczącego nowoczesną wojnę. Pod koniec 1914 roku, po zakończeniu mobilizacji, […] miała pod bronią 6,5 miliona żołnierzy, ale tylko 4,6 miliona karabinów. Przemysł […] mógł dostarczyć zaledwie 27 000 karabinów miesięcznie. W pierwszej fazie wojny część żołnierzy […] mogła więc otrzymać broń dopiero po śmierci swoich towarzyszy. Sytuacja w dziedzinie pocisków artyleryjskich nie była lepsza. Szacowano, że na jedno działo polowe potrzeba będzie 100 nabojów, tymczasem rzeczywiste zużycie znacznie przekraczało tę wielkość i po czterech miesiącach walk magazyny amunicji świeciły pustkami. W 1914 roku fabryki mogły dostarczyć najwyżej 9000 nabojów miesięcznie. W rezultacie po kilku miesiącach wiele […] dział zamilkło, nie będąc w stanie odpowiedzieć ogniem na ogień nieprzyjaciela.
Źródło: Richard Pipes, Krótka historia, tłum. W. Jeżewski, Warszawa 2007, s. 54–55.
Źródło B
Niemcy w Belgii,
Bułgarzy w Serbii,
Turcy w Armenii,
Rosjanie w Rosji.
Wskaż właściwe dokończenie zdania. W źródle A jest mowa o…
- Francji.
- Austrii.
- Hiszpanii.
- Rosji.
Przeanalizuj dwie karykatury i wykonaj polecenia.
Armeniaprosi mężczyznę ściskającego worek z napisem
Angielskie interesy na wschodzie. Do kobiety zbliża się Turek, który za chwilę ją zasztyletuje.
Taki szczęśliwy jestem! W chwili, gdy jestem gdzie indziej zajęty, i tak mam jeszcze czas zająć się Ormianami,/q>.
Przeanalizuj karykaturę z 1916 r. i wyjaśnij, jaki element przebiegu wojny znalazł w niej odzwierciedlenie.
Austria: Mówię ci, że przekraczasz dozwoloną prędkość!.
Dopasuj następstwa wpływu wojny na ludność cywilną do ilustracji.
Indeks górny Źródło ilustracji: Wikimedia Commons Indeks górny koniecŹródło ilustracji: Wikimedia Commons
Przystąpienie Włoch do wojny nie przyniosło żadnych korzyści aliantom
. Określ, jakie argumenty na potwierdzenie tego przytacza brytyjski premier z czasów I wojny światowej David Llyod George. Czy zgadzasz się z tą tezą? Uzasadnij odpowiedź.
Prawda o traktacie wersalskim[…] heroizm żołnierzy włoskich nie mógł zmienić faktu, że kierownicy polityki włoskiej zdecydowali się na wojnę nie w imię prawa międzynarodowego ani dla obrony małych narodów przed butą i chciwością wielkich potęg militarnych, lecz wyłącznie w rezultacie transakcji, która miała zapewnić ich krajowi pewne militarne korzyści. […] umowa zawarta z Ententą obejmowała aneksję terytoriów, których ludność nie miała nic wspólnego z narodem włoskim; chodziło tu o Niemców, Słowian, Turków, Greków. Ten wąski punkt widzenia, nie wychodzący poza własne interesy narodowe, napotykaliśmy stale w stosunkach z politykami i wojskowymi włoskimi w ciągu całej wojny. Z trudnością tylko mogliśmy uzyskać od Włochów poparcie dla jakiejkolwiek imprezy militarnej, lądowej czy morskiej, która nie dotyczyła wyraźnie i bezpośrednio interesów włoskich, choć mogła mieć wielkie znaczenie dla wspólnej sprawy sprzymierzonych. Ciężary ekspedycji do Salonik, która miała na celu obronę Bałkanów i Turcji przed całkowitym uzależnieniem od mocarstw centralnych, ponosić musiały niemal wyłącznie Anglia i Francja, gdyby jednak Niemcy i Austria nie zostały powstrzymane na tym froncie, Włochy stałyby się kolejną ofiarą ich zwycięskiej armii. Nawet rozbicie Turcji, w którego wyniku Włochy miały otrzymać pokaźną zdobycz terytorialną, pozostawione zostało głównie armii brytyjskiej. Włosi nie chcieli przyłączyć się do wspólnego planu floty angielskiej i francuskiej, mającej na celu utrzymanie kontroli na Morzu Śródziemnym i obronę tej ważnej drogi morskiej przed atakami nieprzyjacielskich łodzi podwodnych […]. Włosi twierdzili, że wypełniają całkowicie swoje zobowiązania wobec Aliantów, wiążąc armię austriacką na froncie włoskim i zmuszając ją w ten sposób do odciągnięcia poważnych sił z frontu rosyjskiego.
Źródło: David Llyod George, Prawda o traktacie wersalskim, oprac. tekst dostępny w polona.pl, tłum. A.L. Pański, Warszawa 1938.
Zapoznaj się ze źródłami A i B, a następnie rozstrzygnij, czy bitwa wspomniana w źródle A została zaznaczona na mapie. Uzasadnij odpowiedź.
Źródło A
The Band Played Waltzing Matilda (piosenka australijska)Gdy statek odbił od kei, wśród łez żegnających, odpłynęliśmy. […]
O, dobrze pamiętam ten dzień, kiedy piach i wodę spryskała krew
I gdy w piekle tym powiedli nas do ataku, jak jagnięta na rzeź. […]
Orkiestra grała Waltzing Matilda, gdy przestaliśmy walczyć, by pogrzebać zabitych.
No i pogrzebaliśmy naszych, a Turcy swoich, a potem zaczęliśmy od nowa. […]
Przeżyłem tych strasznych dziesięć tygodni, choć sterty trupów piętrzyły się wyżej i wyżej.
Aż turecka kula armatnia odebrała mi zmysły, a gdy się zbudziłem pożałowałem, że żyję.
Bo nie wiedziałem, że są rzeczy gorsze niż śmierć…
Już nigdy nie zatańczę Waltzing Matilda wśród zieleni buszu,
Do tańca człowiek musi mieć dwie nogi, więc nie dla mnie już Waltzing Matilda.
I zebrali tych rannych, kulawych, kalekich na statek z powrotem do Australii,
Bezrękich, beznogich, oślepłych, szalonych…Źródło: The Band Played Waltzing Matilda (piosenka australijska), [w:] Anna Radziwiłł, Wojciech Roszkowski, Historia 1871–1939, Warszawa 1998, s. 162–163.
Źródło B
