Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:

Tekst źródłowy do zadań 1–3.

1
Wiktor Ferfecki Prezydent i rzecznik praw obywatelskich chcą, by inicjatywa była dla ludzi

Prezydent i rzecznik praw obywatelskich popierają pomysł, by obywatele mogli wnosić projekty do Sejmu, podpisując się pod nimi w internecie.

Estonia, Łotwa i Hiszpania – to tylko kilka państw, których mieszkańcy mogą drogą elektroniczną składać podpisy pod projektami, które trafiają do parlamentu. Łódzki Instytut Spraw Obywatelskich chce, żeby podobnie było w Polsce.

Instytut od 2012 r. zajmuje się obywatelską inicjatywą ustawodawczą, a w styczniu z Uniwersytetem Gdańskim i Uniwersytetem Łódzkim rozpoczął nowy projekt poświęcony temu tematowi. – Chcemy zbadać, jak inicjatywa obywatelska funkcjonowała na przestrzeni ostatnich 20 lat, sprawdzić, które wymogi były najbardziej problematyczne, i przeprowadzić wywiady z osobami, które składały takie projekty w Sejmie. W kolejnym roku chcemy napisać ustawę o inicjatywie ustawodawczej z rozporządzeniami i przeprowadzić jej konsultacje społeczne – mówi Maria Jaraszek z Instytutu.

Inicjatywie przychylny jest Prezydent Andrzej Duda. Zwolennikiem pomysłu jest też rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar, który w tej od kilku lat wysyła pisma do premiera i ministra cyfryzacji. Rząd odpowiada, że propozycja „jest możliwa do realizacji i zasługuje na poparcie”, ale w celu realizacji propozycji należałoby zastosować środki identyfikacji elektronicznej, np. podpis elektroniczny albo profil zaufany.

Zdaniem Instytutu do Sejmu trafia zaskakująco niska liczba takich inicjatyw. W latach 1997–2015 do Sejmu wpłynęło blisko 6 tys. projektów ustaw. Były wśród nich 53 projekty złożone przez obywateli, z których Sejm uchwalił tylko 11.

Często się zdarza, że Sejm projektów nawet nie odrzuca, tylko latami trzyma w zamrażarce. We wtorek pisaliśmy w „Rzeczpospolitej”, że z końcem kadencji do kosza trafi sześć projektów, pod którymi podpisało się niemal milion osób. Były wniesione w latach 2011–2015, a zgodnie z prawem projekty obywatelskie obowiązuje tzw. zasada dyskontynuacji, jednak działa tylko jedną kadencję do przodu.

By zmusić posłów do poważniejszego traktowania inicjatyw ludowych, łódzki instytut chciałby też m.in. zakazu odrzucania ich w pierwszym czytaniu i wprowadzenia sztywnych terminów kolejnych czytań, by zlikwidować zamrażarkę.

– Projekt ustawy w Sejmie może wnieść 15 posłów. Jeżeli jest jakaś sprawa wymagająca uregulowania, zawsze tak niewielka grupa polityków się znajdzie – uważa Marek Borowski, były marszałek Sejmu, a dziś senator niezrzeszony. – Inicjatywy obywatelskie siłą rzeczy ograniczone są więc do spraw światopoglądowych oraz pomysłów niemożliwych do realizacji. W dodatku od kilku lat obywatele mogą w łatwy sposób wnosić petycje, które już wielokrotnie zamieniły się w uchwalone ustawy.

1 Źródło: Wiktor Ferfecki, Prezydent i rzecznik praw obywatelskich chcą, by inicjatywa była dla ludzi, dostępny w internecie: rp.pl [dostęp 22.09.2019 r.].
1
Ćwiczenie 1
RjQ3lm9DojjDN
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i rozstrzygnij, czy poniższe zdania są prawdziwe, czy fałszywe. Propozycja możliwości składania podpisów pod obywatelskim projektem ustawy to rozwiązanie nowatorskie na skalę europejską. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Powodem dążenia do ułatwienia obywatelom zbiórki podpisów jest przekonanie Instytutu, że do sejmu trafia zbyt mało takich inicjatyw. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Były marszałek sejmu, senator Marek Borowski, uważa, że głębsze zmiany w ustawie o wykonywaniu inicjatywy ustawodawczej przez obywateli nie są potrzebne, ponieważ powinno się ograniczać wpływ obywateli na działanie państwa. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
11
Ćwiczenie 2
R1TsU5JIkx95o
Wyjaśnij, dlaczego zdaniem Rady Ministrów w celu realizacji propozycji należałoby zastosować środki identyfikacji elektronicznej, np. podpis elektroniczny albo profil zaufany. (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 3
R1LrZJx2xrLwt
1. Wyjaśnij, na czym polega zasada dyskontynuacji. (Uzupełnij). 2. Uzasadnij, dlaczego mimo jej obowiązywania w odniesieniu do obywatelskich projektów ustaw, nie spełnia ona swojej funkcji. (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 4

Zapoznaj się z materiałem i wykonaj ćwiczenie.

RhigLU2tl9R9m
Film z nagraniem wystąpienia Karola Okońskiego - wiceministra cyfryzacji - z projektem ustawy o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa
R1dVSrf165uH2
1. Wskaż, kto jest wnioskodawcą projektu ustawy, którego pierwsze czytanie przedstawiono na nagraniu. (Uzupełnij). 2. Uzasadnij, jaką rolę pełni wiceminister cyfryzacji Karol Okoński w sytuacji przedstawionej w filmie. (Uzupełnij). 3. Nazwij element procesu prac nad projektem ustawy, o którym sekretarz stanu mówi, że zaszedł we współpracy z partnerami z sektora administracji publicznej? (Uzupełnij). 4. Wskaż przynajmniej trzy kwestie, których będzie dotyczył dalszy ciąg wypowiedzi wiceministra. (Uzupełnij).
2
Ćwiczenie 5
R18DyDel1ZpWa
Zaznacz prawidłowe dokończenie zdania:

Projekt ustawy zmieniającej Konstytucję RP może przedłożyć: Możliwe odpowiedzi: 1. komisja sejmowa., 2. Rada Ministrów., 3. senat., 4. grupa 500 tysięcy obywateli.
31
Ćwiczenie 6

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r.

Art. 221

Inicjatywa ustawodawcza w zakresie ustawy budżetowej, ustawy o prowizorium budżetowym, zmiany ustawy budżetowej, ustawy o zaciąganiu długu publicznego oraz ustawy o udzielaniu gwarancji finansowych przez państwo przysługuje wyłącznie Radzie Ministrów.

2 Źródło: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., dostępny w internecie: sejm.gov.pl [dostęp 28.02.2020 r.].
RgiCZw1udpNzb
Wskaż, jakie uprawnienie określone w art. 221 Konstytucji RP ma Rada Ministrów w odniesieniu do ustawy budżetowej i innych ustaw regulujących kwestie finansów państwa. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj ćwiczenie.

1

Raport „Jakość procesu stanowienia prawa” to opracowanie Fundacji Batorego poświęcone jakości procesu legislacyjnego. Raport opracowany przez Obywatelskie Forum Legislacji przygotowany został na podstawie obserwacji prowadzonych od 16 listopada 2016 do 15 listopada 2017 roku.

Za niepokojące zjawisko eksperci uznali prezentowanie projektów rządowych jako poselskie. W raporcie zwraca się uwagę na to, że wiele z nich reguluje na tyle ważne dziedziny życia publicznego, że powinny być tworzone w rządzie, aby mogły przejść normalną procedurę opiniowania i konsultacji. Zdarza się jednak, że projekt w rzeczywistości powstaje w rządzie, ale jako własny przedstawia go grupa posłów wnioskodawców, aby uniknąć wymaganych w przypadku projektu rządowego uzgodnień i konsultacji.

Eksperci krytycznie ocenili również nieprzestrzeganie przysługującego terminu na skonsultowanie projektów ustaw rządowych. Na skonsultowanie rządowych projektów ustaw – nawet tych bardzo skomplikowanych – zazwyczaj ministerstwa dają najkrótszy możliwy termin (14 dni). Nie brak jednak przykładów wyznaczania jeszcze krótszych terminów. Niezgodnie z Regulaminem pracy RM jest również traktowanie przez niektóre ministerstwa braku przesłania uwag przez organizacje pozarządowe jako akceptacji projektu.

3 Źródło: oprac. własne.
R18banymaYKAd
Wyjaśnij, dlaczego takie zjawiska związane z początkiem procesu legislacyjnego mogą mieć negatywne konsekwencje. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z materiałami i wykonaj ćwiczenie.

RqxnCvl9brWy8
Film z 75 posiedzenia Senatu RP IX kadencji dotyczący ustawy o godle, barwach i hymnie.
RH26EqP1cpspx
Film z nagraniem obrad Senatu RP dotyczących 5G - Ustawy o wspieraniu rozwoju sieci telekomunikacyjnych.
R170xlfJVxZYQ
1. Określ, jakiego etapu procesu legislacyjnego dotyczy każde z nagrań. (Uzupełnij). 2. Wyjaśnij, co będzie efektem działań, o których podjęciu możesz usłyszeć w nagraniu w przypadku pozytywnego rozpatrzenia przez senat procedowanych kwestii. (Uzupełnij).