Sprawdź się
Zastanów się, do której ideologii pasują zdania umieszczone w tabeli. Zdecyduj i dopisz: konserwatyzm lub liberalizm.
| Zdania | Ideologia |
|---|---|
| Najwyższą wartością jest wolność jednostki, a jedyną granicą wolności jest wolność drugiego człowieka. | |
| W każdym społeczeństwie muszą istnieć naturalne elity, które posiadają mandat do podejmowania decyzji w imieniu ogółu. Głos elity nie może równać się głosowi ogółu. | |
| Państwo powinno ograniczyć się do zapewnienia bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego. W żadnym wypadku nie może ingerować w regulowanie gospodarki. | |
| Konieczne jest zachowanie systemu wolnorynkowego, poszanowania tradycji i tradycyjnych zasad moralnych w życiu państwa. |
Rozstrzygnij, które spośród podanych zdań są prawdziwe a które fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Konserwatyści za idealną formę rządów uważali monarchię. | □ | □ |
| Edmund Burke uważał, że mechanizmy gospodarki powinna regulować „niewidzialna ręka rynku”? | □ | □ |
| Zdecydowany rozwój liberalizmu i konserwatyzmu nastąpił w XIX wieku. | □ | □ |
| Przedstawiciele liberalizmu twierdzili, iż wolność słowa, swoboda wyrażania myśli, wolność zrzeszania się to nienaruszalne prawa, które gwarantuje człowiekowi Bóg oraz mająca boską legitymację silna władza państwowa. | □ | □ |
| W XIX wieku państwem, w którym przyjęto szerokie spektrum liberalnych zasad były Stany Zjednoczone. | □ | □ |
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i odpowiedz na pytanie. Jaką rolę według konserwatystów miał odgrywać fakt ukonstytuowania władzy? Czym dla władzy w ujęciu konserwatystów miała być konstytucja?
O konserwatyzmie
Konserwatyści uważają, że bez władzy państwa nie może być autorytetu państwa, toteż będą dążyli do ugruntowania i umocnienia tej władzy w starciu ze wszystkimi siłami, które się tej władzy sprzeciwiają. Pragną oni jednak, aby władza nie stała na forum politycznym naga, lecz odziana w konstytucję, aby działała zawsze za pośrednictwem odpowiedniego systemu prawnego, wtedy bowiem jej poczynania nie będą sprawiały wrażenia barbarzyńskich ani ciemiężycielskich, lecz zawsze kontrolowanych i nieuchronnych, będą się jawiły jako wyraz cywilizowanej żywotności, która budzi lojalność. Dlatego też konstytucja, razem ze wspierającymi ją instytucjami, zawsze będzie leżeć u sedna konserwatywnego myślenia. Konserwatyści pokładają wiarę w urządzeniach znanych i sprawdzonych, dążąc do zapewnienia im takiego autorytetu, aby składały się na akceptowaną i obiektywną sferę publiczną.Cytat za: R. Scruton, Co znaczy konserwatyzm, Poznań 2002, s. 48.
Do podanych nazwisk myślicieli i plityków liberalnych oraz konserwatywnych dopasuj dzieła, których byli autorami.
<cite>„Testament polityczny”</cite>, <cite>„Geniusz Chrześcijaństwa”</cite>, <cite>„O bogactwie narodów”</cite>, <cite>„O demokracji w Ameryce”</cite>, <cite>„Uwagi nad rewolucją”</cite>,
| Alexis de Tocqueville | |
| Adam Smith | |
| François de Chateaubriand | |
| Edmund Burke | |
| Armand Jean Richelieu |
Dla której ideologii charakterystyczne jest określenie państwa jako „nocny stróż”? Wyjaśnij, co oznacza to określenie.