Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
R1IVL1jlzzZsO1
Ćwiczenie 1
Spośród osób wymienionych w ćwiczeniu wskaż badaczy zaliczanych do grona znanych socjologów. Możliwe odpowiedzi: 1. Thomas Mann, 2. Florian Znaniecki, 3. Robert K. Merton, 4. Albert Einstein, 5. George Michael, 6. Max Weber, 7. Emil Dűrkheim, 8. Salvador Dali
RNh6LLCgJiYf91
Ćwiczenie 1
Spośród wymienionych osób zaznacz badaczy zaliczanych do grona znanych socjologów. Możliwe odpowiedzi: 1. Thomas Mann, 2. Florian Znaniecki, 3. Robert K. Merton, 4. Albert Einstein, 5. George Michael, 6. Max Weber, 7. Emil Dűrkheim, 8. Salvador Dali
RWpAL8nFwT0jU1
Ćwiczenie 2
Uzupełnij tekst, wstawiając nazwiska lub nazwy kierunków w socjologii. (tu wybierz) 1. Bourdieau, 2. strukturalizm, 3. pozytywizm, 4. Comte, 5. Mertona, 6. Marksa, 7. Hume, 8. teoria systemów społecznych, 9. Tarde, 10. interakcjonizm symboliczny, 11. Platon, 12. antropologiem jest powszechnie uważany za twórcę socjologii. Ale socjologia to wielu różnych badaczy, którzy rozwijają tę dyscyplinę naukową od XIX wieku. Zaliczamy do nich, na przykład, (tu wybierz) 1. Bourdieau, 2. strukturalizm, 3. pozytywizm, 4. Comte, 5. Mertona, 6. Marksa, 7. Hume, 8. teoria systemów społecznych, 9. Tarde, 10. interakcjonizm symboliczny, 11. Platon, 12. antropologiem, autora „Kapitału”, czy współczesnego funkcjonalistę, autora koncepcji funkcji jawnych i ukrytych: (tu wybierz) 1. Bourdieau, 2. strukturalizm, 3. pozytywizm, 4. Comte, 5. Mertona, 6. Marksa, 7. Hume, 8. teoria systemów społecznych, 9. Tarde, 10. interakcjonizm symboliczny, 11. Platon, 12. antropologiem. Są tu i tacy badacze, którzy wywodzą się z Europy, a badali tzw. ludy prymitywne. Na przykład Bronisław Malinowski, którego nazywamy socjologiem, ale który był też (tu wybierz) 1. Bourdieau, 2. strukturalizm, 3. pozytywizm, 4. Comte, 5. Mertona, 6. Marksa, 7. Hume, 8. teoria systemów społecznych, 9. Tarde, 10. interakcjonizm symboliczny, 11. Platon, 12. antropologiem. W pełni socjologiem był natomiast Erwing Goffman. Kierunek socjologiczny w ramach którego prowadził swoje badania to (tu wybierz) 1. Bourdieau, 2. strukturalizm, 3. pozytywizm, 4. Comte, 5. Mertona, 6. Marksa, 7. Hume, 8. teoria systemów społecznych, 9. Tarde, 10. interakcjonizm symboliczny, 11. Platon, 12. antropologiem.
R1Up6SU5yrYPN2
Ćwiczenie 3
Omów koncepcje Maxa Webera.
2
Ćwiczenie 3
R1dST9AaZkYle
Członkowie dwóch największych partii opozycyjnych, analizując postulaty górników, postanowili ich wesprzeć w akcji strajkowej. Przywódcy związków zawodowych wstrzymują się jednak z ogłoszeniem strajku. Czekają na ruch ze strony właścicieli i współwłaścicieli kopalni. Nie przysparza im to jednak sympatii. Szczególnie krytyczne są wobec nich niepracujące żony górników. To one ponaglają związkowców do ogłoszenia strajku, mówiąc: Chcecie być jak ci bogacze pływający jachtami po naszym morzu, a zostaniecie bezrobotni. (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 4

Zapoznaj się z fragmentem pracy Emila Dürkheima O podziale pracy społecznej, a następnie wykonaj zadanie.

Emil Dürkheim O podziale pracy społecznej

Dobrze wszyscy wiemy, że istnieje taki rodzaj spójności społecznej, której przyczyna leży w pewnej zgodności cech poszczególnych jednostek z cechami wspólnego typu, który nie jest niczym innym niż psychicznym typem społeczeństwa. Są sytuacje, kiedy nie tylko wszyscy członkowie grupy przyciągają się wzajemnie, ponieważ są do siebie podobni, ale także czują się związani z tym, co stanowi warunek istnienia tego typu zbiorowego, czyli ze społeczeństwem tworzonym w wyniku swego zespolenia. (…) Mamy w sobie dwie świadomości: pierwsza zawiera charakteryzujące nas stany osobiste, podczas gdy stany drugiej świadomości są wspólne całemu społeczeństwu. (…) Chociaż różne, obie te świadomości są sobą powiązane, w sumie bowiem mając jedno i to samo podłoże organiczne tworzą jedność. Są więc solidarne. Stąd wypływa solidarność sui generis, która zrodzona z podobieństw wiąże bezpośrednio jednostkę ze społeczeństwem; w następnym rozdziale będziemy mogli lepiej wyjaśnić, dlaczego proponujemy nazwać ją mechaniczną.

(…) Zupełnie inaczej przedstawia się sprawa solidarności, która jest wytworem podziału pracy. Podczas gdy poprzednia zakładała podobieństwo jednostek, ta zakłada, że różnią się one od siebie. (…) Z jednej strony każdy zależy tym mocniej od społeczeństwa, im bardziej praca pozostaje podzielona, z drugiej zaś – działalność każdego tym bardziej jest osobista, im bardziej wyspecjalizowana. Niewątpliwie, mimo że ograniczona, działalność ta nie jest nigdy całkowicie oryginalna; nawet wykonując swój zawód, podporządkowujemy się zwyczajom i praktykom wspólnym całej korporacji. Ale nawet w tym wypadku brzemię, które nosimy, jest dużo lżejsze niż wtedy, kiedy całe społeczeństwo wywiera na nas przymus i pozostawia dużo mniej miejsca swobodnemu działaniu naszej inicjatywy.

Źródło: Emil Dürkheim, O podziale pracy społecznej, Warszawa 1999, s. 136, 166.

R1N39nT2zfVHM
Odwołując się do koncepcji Emila Dűrkheima, możemy wskazać na dwa typy solidarności grupowej, która kształtuje ład społeczny w zbiorowości – mechaniczny i organiczny. Zaznacz, z jakiego typu grupy wywodzą się opisane osoby. „żołnierz” w kartelu narkotykowym z Kolumbii. Możliwe odpowiedzi: solidarność mechaniczna, solidarność organiczna. student Uniwersytetu Wrocławskiego. Możliwe odpowiedzi: solidarność mechaniczna, solidarność organiczna. prawnik broniący członków Solidarności w 1985 roku. Możliwe odpowiedzi: solidarność mechaniczna, solidarność organiczna. szeregowy członek sekty religijnej pozostający całe życie w zamknięciu. Możliwe odpowiedzi: solidarność mechaniczna, solidarność organiczna. prezes fundacji „Promyk”. Możliwe odpowiedzi: solidarność mechaniczna, solidarność organiczna. John Loock – monter w fabryce Forda w 1972 roku. Możliwe odpowiedzi: solidarność mechaniczna, solidarność organiczna. szaman plemienia indiańskiego przed przybyciem Kolumba do Ameryki. Możliwe odpowiedzi: solidarność mechaniczna, solidarność organiczna
21
Ćwiczenie 5

Przeanalizuj trzy poniższe fragmenty prac socjologicznych i wykonaj zadanie.

August Comte Metoda pozytywna w szesnastu wykładach

Filozofię pozytywną charakteryzuje ze względu na metodę podporządkowanie wyobraźni – obserwacjom; wyobraźni powierza ona najpłodniejszy i najobszerniejszy teren, a na nim ogranicza jej zadanie do wykrywania lub doskonalenia koordynacji zaobserwowanych faktów lub środków umożliwiających przedsięwzięcie nowych badań. Idzie tu właśnie o wprowadzenie do socjologii tendencji do podporządkowania koncepcji faktom.

Źródło: August Comte, Metoda pozytywna w szesnastu wykładach, Warszawa 1961, s. 165.

Florian Znaniecki Wstęp do socjologii

Sfera, w której obraca się humanista, to nie świat realności samoistnych, jakby się przedstawiał jakiemuś idealnemu, absolutnemu podmiotowi; to świat cudzych świadomości, ściślej mówiąc świat przedmiotów danych innym konkretnym, historyczne uwarunkowania osobników i grupom oraz czynności dokonywanych nad owymi przedmiotami przez tych, którym one są dane jako ich. Nawet jeśli humanista bada własne swe doświadczenia, musi siebie samego traktować nie jako czysty rozum poznający, lecz jako empiryczne indywiduum, członka empirycznych grup społecznych, i na doświadczenia swe patrzeć nie jako na składniki lub przedstawienia jakiegoś bezwzględnie realnego świata, lecz jako na przedmioty dane czyjejś „świadomości”. (…) przedmioty tego badania, są już same w sobie, w istocie swej ujęte przezeń, jako zależne od empirycznych ludzkich podmiotów.

Źródło: Florian Znaniecki, Wstęp do socjologii, Warszawa 1988, s. 24–25.

Georg Simmel Socjologia

Jeżeli przyjąć za punkt wyjścia odpowiednią kategorię, to historia ludzkości jawi się jako pewne zachowanie i wytwór jednostek. (…) Celem tych wywodów jest zrozumienie, że obok życia społecznego fundamentalnej siły i ogólnej formuły ludzkiego życia — na genezę i sens tego ostatniego składa się również obiektywny sens jego treści oraz istota i twórczość jednostki jako takiej, a prawdopodobnie także i inne, dotychczas nie dość wyraźnie opracowane kategorie. Takie analizy i sposoby rekonstruowania naszego bezpośredniego nie doznawanego jako jedność życia, naszej twórczości, leżą w tej samej płaszczyźnie i są równie uprawnione. Wskutek tego – i tu dochodzimy do ważnego punktu — żadna z nich, osobno nie może pretendować do roli jedynej istniejącej i jedynej właściwej drogi poznania (…). Fakty z dziedziny polityki, religii, ekonomii, prawa, stylu kultury w ogóle, języka jak i wiele, wiele innych mogą być badane nie jako czyny, za które odpowiedzialność ponosi jednostka, i nie w ich znaczeniu obiektywno‑rzeczowym, ale jako wytwory podmiotu (…).

Źródło: Georg Simmel, Socjologia, Warszawa 1975, s. 22‑23.

R1bOjVwRomye7
Georg Simmel to socjolog, podobnie jak August Comte i Florian Znaniecki. Jak myślisz, który z nich nie pasuje do dwóch pozostałych? Odpowiedź uzasadnij. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 6
Ren0eQGCoKu0y
Mit dzieł sztuki, wyraz mowy, narzędzie, schemat prawny, ustrój społeczny są tym, czym są, jedynie jako świadome ludzkie zjawiska, poznajemy je tylko w odniesieniu do znanego lub hipotetycznie skonstruowanego kompleksu doświadczeń i czynności tych empirycznych, ograniczonych historycznie i społecznie uwarunkowanych osobników lub zbiorów osobników świadomych, którzy je wytworzyli i nimi się posługują. Źrodło: F. Znaniecki, Wstęp do socjologii, s. 25. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Na podstawie własnego doświadczenia i obserwacji scharakteryzuj szkołę jako instytucję w zakresie dwóch, wybranych przez ciebie elementów, jakie w każdym typie instytucji wyróżnił Bronisław Malinowski w swojej koncepcji kultury.

Rg7DmCJP05uFC
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z fragmentem tekstu Leona Petrażyckiego i odpowiedz na pytanie.

Leon Petrażycki O Nauce, prawie i moralności. Pisma wybrane

Gdy jednak, stosując właściwe środki badania, czyli introspekcję zwykłą i eksperymentalną, osiągniemy znajomość przeżyć psychicznych pewnego typu, wówczas pozyskamy środek do zdobywania wiadomości (wprawdzie tylko pośrednich i mniej lub więcej hipotetycznych) co do zjawisk tegoż rodzaju zachodzących w psychice innych ludzi; psychika cudza w danej dziedzinie przestanie stanowić dla nas bezwzględnie niedostępną tajemnicę.

Źródło: Leon Petrażycki, O Nauce, prawie i moralności. Pisma wybrane, Warszawa 1985, s. 180–181.

R1RoFVlLnGdEb
Czy metoda opisywana przez autora w tym fragmencie może być uznana za metodę odpowiednią do badania faktów z dziedziny prawa? Uzasadnij odpowiedź. (Uzupełnij).