Sprawdź się
Przeanalizuj poniższy wykres i uzupełnij zdania.
Przeanalizuj opis poniższego wykresu i uzupełnij zdania.
Na początku okresu kolonialnego doszło do 1. niewolnictwo, 2. rdzenna, 3. Europejczyków, 4. najwyższy, 5. kolonialnych, 6. eksterminacji, 7. chorób, 8. afrykańskiego, 9. tubylczej, 10. Afrykańczyków ludności 1. niewolnictwo, 2. rdzenna, 3. Europejczyków, 4. najwyższy, 5. kolonialnych, 6. eksterminacji, 7. chorób, 8. afrykańskiego, 9. tubylczej, 10. Afrykańczyków wyspy Dominika (Karaibów). Większość z nich zginęła w czasie walk z kolonizatorami oraz na skutek 1. niewolnictwo, 2. rdzenna, 3. Europejczyków, 4. najwyższy, 5. kolonialnych, 6. eksterminacji, 7. chorób, 8. afrykańskiego, 9. tubylczej, 10. Afrykańczyków zawleczonych przez 1. niewolnictwo, 2. rdzenna, 3. Europejczyków, 4. najwyższy, 5. kolonialnych, 6. eksterminacji, 7. chorób, 8. afrykańskiego, 9. tubylczej, 10. Afrykańczyków. W efekcie ludność 1. niewolnictwo, 2. rdzenna, 3. Europejczyków, 4. najwyższy, 5. kolonialnych, 6. eksterminacji, 7. chorób, 8. afrykańskiego, 9. tubylczej, 10. Afrykańczyków stanowi niewielki procent społeczeństwa Dominiki.
afrykańskiego, najwyższy, rdzenna, kolonialnych, niewolnictwo, Europejczyków, chorób, eksterminacji, Afrykańczyków, tubylczej
W czasach .............................. rozwijało się na wyspie Dominika .............................., w ramach którego przymusowo ściągano .............................. do pracy na plantacjach trzciny cukrowej, bananowców i kakaowców. Skutkiem tego jest .............................. odsetek ludności pochodzenia .............................. w strukturze ludnościowej Dominiki.
Na początku okresu kolonialnego doszło do .............................. ludności .............................. wyspy Dominika (Karaibów). Większość z nich zginęła w czasie walk z kolonizatorami oraz na skutek .............................. zawleczonych przez ............................... W efekcie ludność .............................. stanowi niewielki procent społeczeństwa Dominiki.
Poniższa mapa przedstawia państwa afrykańskie, które w 2018 roku otrzymywały Oficjalną Pomoc Rozwojową (ODA) od Francji. Strategia polityczno‑gospodarcza stosowana przez Francję, której narzędziem – zdaniem krytyków – jest ODA, to:
- neokolonializm.
- kolonializm.
- postkolonializm.
- imperializm.
Przeczytaj poniższy tekst i oceń, czy stwierdzenia w tabeli są prawdziwe czy fałszywe.
Pozarządowa organizacja Swedwatch przyjrzała się działalności szwedzkich firm w bogatej w surowce Zambii. I tak Atlas Copco, producent sprzętu dla przemysłu wydobywczego, zarejestrowała w Holandii spółkę Atlas Copco International BV, a ta jako inwestor – Atlas Copco Zambia Ltd. Dzięki temu zabiegowi – i holendersko‑zambijskiej umowie DTA – firma, której roczne obroty w Zambii wynoszą 114 mln dol., zamiast 35 proc. podatku zapłaciła 5 proc. Inna szwedzka firma Sandvik – nawet mniej niż 1 proc. Obie spółki Atlas Copco International i Sandvik Finance nie mają w Holandii swojego biura i nie zatrudniają ani jednego pracownika.
Wiceprezydent Zambii Guy Scott szacuje, że wskutek unikania podatków przez firmy jego kraj traci 2 mld dol. rocznie, czyli więcej, niż wynoszą łączne wydatki na służbę zdrowia i edukację. – Mówimy o ogromnych sumach. Mówimy o kobietach w ciąży, które nie mają przez to opieki prenatalnej, mówimy o ludziach, którzy nie mają szansy na edukację ponad szkołę podstawową – wyjaśniał niedawno, po tym jak rząd uchwalił nowe prawo utrudniające wyprowadzanie zysków przed opodatkowaniem.
Indeks dolny Źródło: B. Niedziński, Podatkowy neokolonializm, czyli jak Zachód wyprowadza miliardy z krajów rozwijających się, 29.07.2013, forsal.pl (dostęp 15.11.2021). Indeks dolny koniecŹródło: B. Niedziński, Podatkowy neokolonializm, czyli jak Zachód wyprowadza miliardy z krajów rozwijających się, 29.07.2013, forsal.pl (dostęp 15.11.2021).
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania (DTA) – to akt prawny, zawierany między dwoma państwami, którego treść stanowią regulacje ułatwiające ustalenie właściwiej rezydencji podatkowej. | □ | □ |
| Umowę DTA między Zambią a Holandią można traktować jako przejaw imperializmu. | □ | □ |
| Umowa DTA nie sprzyja odprowadzaniu podatków do Holandii, gdzie jest probiznesowa polityka podatkowa. | □ | □ |
| Skutkiem funkcjonowania tej umowy są olbrzymie straty finansowe dla Zambii z tytułu unikania płacenia podatków przez zagraniczne firmy tam działające. | □ | □ |
| Składki płacone „na miejscu” przez korporacje transnarodowe mogłyby przyczynić się do skoku rozwojowego Zambii i polepszenia w niej funkcjonowania służby zdrowia i edukacji. | □ | □ |
Na podstawie poniższych cytatów sformułuj dwa skutki kolonializmu.
Powiedziałbym, że kolonializm jest wspaniałą rzeczą. Rozpowszechnił cywilizację w Afryce. Przed nim oni nie znali pisma, koła w naszym rozumieniu, nie mieli szkół, szpitali ani nawet normalnego ubrania.
Indeks dolny Źródło: Ian Smith – urodzony w Afryce potomek brytyjskich kolonizatorów, pierwszy premier brytyjskiej Rodezji (obecnie Zimbabwe), zwolennik „supremacji białych” i jeden z czołowych ideologów rasistowskich. Indeks dolny koniecŹródło: Ian Smith – urodzony w Afryce potomek brytyjskich kolonizatorów, pierwszy premier brytyjskiej Rodezji (obecnie Zimbabwe), zwolennik „supremacji białych” i jeden z czołowych ideologów rasistowskich.
Przez pierwszą połowę dwudziestego wieku wiele administracji kolonialnych umyślnie utrzymywało wśród rdzennych Afrykanów niski poziom edukacji i blokowało ich dostęp do specjalistycznych zajęć, żeby zapobiec zdobyciu przez nich kompetencji większych niż niezbędne i zapewnić, że nowi zarządcy państwa nie będą w stanie rządzić samodzielnie. To pomagało utrzymywać zależność Afryki.
Szybkie wycofanie się kolonialnej administracji pozostawiło świeżo niepodległe państwa ze stosunkowo małą liczbą ludności miejscowej wykwalifikowanej do zarządzania odziedziczoną kolonialną biurokracją lub fachowców, którzy mogliby zapewniać usługi medyczne, prowadzić biznes, szkoły i inne instytucje.
Indeks dolny Źródło: Wangari Maathai (ur. 1940) – kenijska działaczka ekologiczna i społeczna, laureatka Pokojowej Nagrody Nobla. Indeks dolny koniecŹródło: Wangari Maathai (ur. 1940) – kenijska działaczka ekologiczna i społeczna, laureatka Pokojowej Nagrody Nobla.
Na podstawie poniższego tekstu podaj jeden pozytywny i jeden negatywny skutek brytyjskiego kolonializmu dla gospodarki Ugandy. Następnie oceń, jaki wpływ ma ten negatywny skutek na wieloetniczne społeczeństwo tego afrykańskiego państwa.
W czasie kolonializmu brytyjskiego, między 1911 a 1962 rokiem, Brytyjczycy w południowej Ugandzie wprowadzili uprawy i przemysł budowlany, podczas gdy północna część Ugandy stała się „zbiornikiem taniej siły roboczej do zatrudnienia na południu”. W okresie kolonialnym brytyjczycy rekrutowali północnych Ugandyjczyków do służby wojskowej (…).
Kiedy Uganda uzyskała niepodległość w 1962 r., gospodarka w południowej części Ugandy była silniejsza niż na północy. Mieszkańcy północy zwykle służyli w wojsku, migrowali do pracy w przemyśle na południu lub zajmowali się hodowlą bydła.
Indeks dolny Źródło: E.H. Fouberg, W.G. Moseley, Understanding World Regional Geography, Wiley, Hoboken 2015. Indeks dolny koniecŹródło: E.H. Fouberg, W.G. Moseley, Understanding World Regional Geography, Wiley, Hoboken 2015.
Największy kontyngent francuski poza Francją znajduje się w afrykańskim Dżibuti, a więc w jej dawnej kolonii. Przedstaw dwa argumenty i wyjaśnij, dlaczego Francja zdecydowała się rozmieścić wojska akurat w tym kraju. Odwołaj się do poniższej mapy.
Przedstaw dwa negatywne skutki francuskiego kolonializmu i jego rozpadu na środowisko przyrodnicze Algierii.
Dekolonizacja przebiegała w niektórych obszarach gwałtownie, zwłaszcza w Algierii, gdzie doszło do wojny o niepodległość (lata 1954‑62). W jej wyniku setki tysięcy osób wyemigrowały do Francji – społeczność Pied‑Noir i harki. Określ, z jakim głównym problem borykały się obie te grupy we Francji oraz która z nich znalazła się w gorszym położeniu. Odpowiedź uzasadnij.