Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
211
Ćwiczenie 1

Przeanalizuj poniższy plakat i wyjaśnij, w jaki sposób przedstawia on ideę Związku Sowieckiego.

Zapoznaj się z opisem plakatu i wyjaśnij, w jaki sposób przedstawia on ideę Związku Sowieckiego.

R1XJRgZTAQLqn
Plakat radziecki z 1930 r. z napisem: Niech żyje związek braterski i wielka przyjaźń narodów Związku Sowieckiego; napisy na transparentach: Niech żyje towarzysz Stalin.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
RdIa0rBRCsZ6F
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 2

Przeanalizuj poniższą rezolucję ogłoszoną przez marynarzy z Kronsztadu 1 marca 1921 r. i przenieś w odpowiednie pole numery postulatów o charakterze politycznym oraz numery postulatów o charakterze ekonomicznym.

1

1. Natychmiastowe wybory do sowietów (rad); obecne sowiety (rady) nie stanowią wyrazu woli robotników i chłopów. Nowe wybory powinny się odbyć na zasadach tajności; a przed wyborami powinna mieć miejsce wolna kampania wyborcza.

2. Wolność słowa i prasy dla robotników i chłopów, dla anarchistów i partii lewicowych.

3. Prawo do zgromadzeń, wolność do tworzenia związków zawodowych i zgromadzeń chłopskich.

4. Zebranie nie później niż do 10 marca 1921 r. bezpartyjnej konferencji robotników, żołnierzy i marynarzy z Piotrogrodu, Kronstadtu i okolic Piotrogrodu.

5. Uwolnienie więźniów politycznych z partii socjalistycznych i wszystkich uwięzionych robotników i chłopów, żołnierzy i marynarzy należących do klasy pracującej i chłopskich organizacji.

6. Wybrać komisję dla powtórnego zanalizowania spraw osób uwięzionych i zesłanych do obozów koncentracyjnych.

7. Zniesienie politycznych oddziałów w armii, żadne polityczne partie nie powinny mieć możliwości do rozpracowywania swoich ideałów i nie powinny otrzymywać subsydiów od państwa. Na miejsce partii politycznych powinny zostać utworzone różne grupy kulturowe, współfinansowane przez państwo.

8. Natychmiastowe zniesienie milicyjnych oddziałów w miastach i na wsiach.

9. Wyrównanie ekwiwalentu racji żywnościowych dla wszystkich robotników, poza tymi, którzy wykonują niebezpieczne prace.

10. Zniesienie partyjnych oddziałów w oddziałach wojskowych, a także w fabrykach i różnych zakładach. Jeśli ochrona będzie wymagana, to powinna zostać nominowana z uwzględnieniem zdania i opinii robotników.

11. Dać pełne władanie chłopów nad własną ziemią […].

t Źródło: Fragmenty rezolucji ogłoszonej przez marynarzy z Kronsztadu 1 marca 1921 r., na podstawie: dostępny online en.m.wikipedia.org/wiki/Kronstadt_rebellion, tłum. K. Stojek-Sawicka.
RhvjhbqzBJEoW
Na podstawie powyższego tekstu, wskaż które punkty to postulaty polityczne a które ekonomiczne.
211
Ćwiczenie 3

Zapoznaj się z fragmentem historii Nikołaja Gołowina ze wsi Obuchowo, położonej niedaleko Moskwy, uchodzącego za właściciela największego gospodarstwa we wsi, i określ, czy do wydarzeń opisanych we fragmencie mogło dojść w latach 1922–1924. Uzasadnij odpowiedź.

RuV8qFI32qJzq
Nagranie
1
O. Figes Szepty (...)

Nikołaja usunięto z rady wiejskiej i pozbawiono praw obywatelskich, zarzucając mu, że jest właścicielem „przedsiębiorstwa kapitalistycznego”. W listopadzie jego dom został przeszukany przez wiejskich komsomolców i funkcjonariuszy z rejonu, którzy nałożyli drakoński podatek w wysokości 800 rubli na „kułackie” gospodarstwo Gołowinów. Wymierzanie takich podatków było częścią ogólnokrajowej kampanii „wypierania kułaków” i konfiskowania ich mienia; jesienią tego roku doprowadziła ona do upadku prawie 400 gospodarstw chłopskich tylko w okręgu wołogodzkim.

Aby zapłacić podatek, Nikołaj musiał sprzedać dwie krowy, maszynę szewską, żelazne łóżko i skrzynię ubrań. Zimą najął się nawet z dwoma braćmi do pracy na budowie w Leningradzie. […] Spali na ławach noclegowych i oszczędzali tyle, że mogli posłać do domu kilkaset rubli, ale po kilku miesiącach postanowili wrócić na wieś. „Cóż to za życie, jeśli człowiek musi kupować wszystko, chleb, ziemniaki i kapustę w sklepie?” – pisał Nikołaj do rodziny, tłumacząc swoją decyzję.

Jego powrót wiosną […] nie spodobał się wioskowym komsomolcom. Pewnego wieczoru Nikołaj jadł kolację z bratem Iwanem, chłopem z sąsiedniej wsi. Siedzieli przy kuchennym stole obok okna, ich sylwetki, oświetlone lampą naftową, były wyraźnie widoczne dla Kuźmina i jego kompanów, którzy stali w ciemności pod domem. Komsomolcy byli pijani. Najpierw krzyczeli do „kułaków”, żeby „wyszli”, a potem strzelili w okno. Iwan został trafiony w głowę i zginął na miejscu.

Figes Źródło: O. Figes, Szepty (...), Warszawa 2007, s. 68–69.
R1DXpLCHvxG8B
Wykonaj ćwiczenie zgodnie z poleceniem.
21
Ćwiczenie 4

Poniżej przedstawiono przykłady monet pochodzących z różnych okresów. Wskaż, który został wprowadzony do obiegu w związku z denominacją (reformą pieniężną) w ramach Nowej Polityki Ekonomicznej. Uzasadnij swoje zdanie.

Źródło 1

RkFDce3x2bnjd
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Źródło 2

RgUuRujRM2jOl
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Źródło 3

RxzXLxgqSPce0
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
REjWcyfH1v74J
Na czym polegała Nowa Polityka Ekonomiczna?
211
Ćwiczenie 5

Przeanalizuj godło Związku Sowieckiego. Zinterpretuj wymowę poszczególnych elementów graficznych: kuli ziemskiej, czerwonej gwiazdy, słońca, kłosów zboża, sierpa i młota.

Zapoznaj się z opisem godła Związku Sowieckiego. Zinterpretuj wymowę poszczególnych elementów graficznych: kuli ziemskiej, czerwonej gwiazdy, słońca, kłosów zboża, sierpa i młota.

RX5NFndHcBAyu
Godło Związku Sowieckiego. Widoczny jest rosyjski napis proletarii wsech stran soediniajtes czyli robotnicy wszystkich krajów łączcie się
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Ran6ibvZRjSMO
Co oznaczał symbol sierpa i młota w godle radzieckim?
2
Ćwiczenie 6

Podane argumenty przyporządkuj do odpowiedniej kategorii w zależności od tego, czy odpowiadają poglądom zwolenników, czy przeciwników NEP‑u.

RvuKXzHGs4bd6
Podaj po trzy argumenty zwolenników i przeciwników NEP-u
311
Ćwiczenie 7

Lenin był realistą politycznym i utalentowanym oportunistą. Ustosunkuj się do tej tezy, uwzględniając komunizm wojenny i NEP.

RV1c4aGx3Jshq
Wykonaj ćwiczenie zgodnie z poleceniem.
311
Ćwiczenie 8

Na podstawie źródeł zamieszczonych w tekście oraz poniżej dokonaj oceny Nowej Polityki Ekonomicznej z punktu widzenia:

• ideowego komunisty,

• drobnego przedsiębiorcy,

• bogatego chłopa,

• robotnika z Moskwy.

Źródło A

Miesięczne zarobki robotników miejskich (w rublach)

1913

30,5

1920–21

10,1

1922–23

15,9

1924–25

25,2

1925–26

28,6

Źródło B

Bezrobocie

1922 – 160 tys. bezrobotnych

1929 – 1741 tys. bezrobotnych

Źródło C

25% licencjonowanych handlarzy w czasie trwania NEP‑u miało lokale, reszta handlowała na ulicach.

Źródło D

R1SrWJG36qyvK
Wykres kolumnowy. Lista elementów:
  • 1. zestaw danych:
    • rok: 1913
    • zbiory zboża (w mln ton): 80
    • bydło (w mln): 58.9
    • trzoda chlewna (w mln): 20.3
    • konie (w mln): 35.5
  • 2. zestaw danych:
    • rok: 1922
    • zbiory zboża (w mln ton): 50.3
    • bydło (w mln): 45.8
    • trzoda chlewna (w mln): 12.0
    • konie (w mln): 24.1
  • 3. zestaw danych:
    • rok: 1925
    • zbiory zboża (w mln ton): 72.5
    • bydło (w mln): 62.1
    • trzoda chlewna (w mln): 21.8
    • konie (w mln): 7.1

Źródło E

Ceny produktów rolnych

W 1926 r. państwo zredukowało ceny płacone chłopom za zboże dostarczane w ramach dostaw obowiązkowych przeciętnie o 6%. Jednocześnie ceny maksymalne w obrocie wolnorynkowym obniżono o 25 %. W rezultacie do końca 1927 r. państwo mogło kupić od chłopów za stałe niskie ceny połowę tego, co kupiło do końca grudnia 1926 r. Zbiory były wspaniałe.

Źródło F

Rodzaje gospodarstw rolnych w 1927 r.

ziemia państwowa – 1,1%

ziemia skolektywizowana – 0,6%

ziemia pozostająca prywatną własnością chłopa – 98,3%

Źródło G

W większości […] wsi nadal istniała trójpolówka. 20% chłopów wciąż uprawiało ziemię przy pomocy drewnianych pługów. W 50% przypadków zboże było ścinane ręcznie.

Indeks górny Wszystkie opracowania na podstawie: Peter Oxley, Russia 1855–1991: From Tsars to Commissars, tłum. K. Stojek‑Sawicka, Oxford University Press, 2001, s. 158–159. Indeks górny koniec

RI0jEgLs1kqql
Swoimi słowami opowiedz jak wyglądała Nowa Polityka Ekonomiczna z punktu widzenia bogatego chłopa.