Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
RamhgdJEMURFy1
Ćwiczenie 1
Wybierz właściwy ciąg chronologiczny. Możliwe odpowiedzi: 1. Inkorporacja Prus, powstanie antykrzyżackie, bitwa z udziałem kaprów, klęska pospolitego ruszenia, odzyskanie dostępu do morza., 2. Powstanie antykrzyżackie, inkorporacja Prus, klęska pospolitego ruszenia, bitwa z udziałem kaprów, odzyskanie dostępu do morza., 3. Powstanie antykrzyżackie, inkorporacja Prus, bitwa z udziałem kaprów, klęska pospolitego ruszenia, odzyskanie dostępu do morza.
311
Ćwiczenie 2

Zapoznaj się z obydwoma źródłami a następnie rozstrzygnij, czy mają one związek z wojną trzynastoletnią.

Źródło 1

Skargi poddanych na zakon krzyżacki [1453 r.]

11. Również w Gdańsku dużo dobrych patrycjuszów pozostało zamordowanych wbrew Bogu i prawu bez winy. Którzy w dobrej wierze udali się na zamek i tam zostali oszukani […].
21. Również zabierano dobra na Pomorzu posiadane na prawie magdeburskim ziemskim i prawie dziedzicznym rycerzom, którzy po sobie nie pozostawili potomków męskich, mimo że mieli braci rodzonych i stryjecznych, którzy [przez to] nie mieli możności dziedziczenia. […]
34. Również łokieć flamandzki uległ skróceniu, a więc gdzie się po staremu mierzyło po cztery łany, teraz się liczy pięć łanów, aby Zakon mógł obciążyć ludzi większym czynszem. […]
40. Także mieszkańcom Elbląga dano przywileje, że oni nie powinni na Pomorzu płacić żadnego cła, i ta wolność została również złamana.

Skargi Źródło: Skargi poddanych na zakon krzyżacki [1453 r.], [w:] Jakub Rudnicki, Artykuł Wojna trzynastoletnia z zakonem krzyżackim, portal Historia Polski.

Źródło 2

Mowa Jana Bażyńskiego, przywódcy Związku Pruskiego do Kazimierza Jagiellończyka, Kraków 1454 r

Przyciśnieni tak wielką niedolą, uczyniliśmy wszyscy między sobą związek, abyśmy się od tylu cierpień zasłonić mogli. […] cesarz […] unieważniwszy wyrokiem swoim nasz związek, skazał nas […] na wieczne poddaństwo mistrzowi i zakonowi […]. Ten więc wyrok cesarza spowodował nas do wypowiedzenia posłuszeństwa Krzyżakom i podniesienia przeciw nim oręża […]. W ciągu kilku dni orężem naszym przeszło dwadzieścia zdobyliśmy zamków, jako: Toruń, Gdańsk, Elbląg, Grudziądz, Lidzbark, Golub, Kowalewo, Gniew, Świecie, Papowo, Tucholę, Pasłęk, Królewiec […], Brodnicę, Chełmno, Działdowo, […], które naszej uległy władzy. […] przeto udajemy się do Majestatu twego z prośbą, abyś raczył przyjąć za twoich i królestwa twego wieczystych poddanych i hołdowników, i wcielił do Królestwa Polskiego, od którego jesteśmy oderwani.

Mowa Źródło: Mowa Jana Bażyńskiego, przywódcy Związku Pruskiego do Kazimierza Jagiellończyka, Kraków 1454 r.
R1KJdKkwW9mlu
Czy oba źródła tekstowe mają związek z wojną trzynastoletnią? (Wybierz: tak, nie, tylko pierwsze, tylko drugie) Uzasadnij odpowiedź, przytaczając argumenty z obu źródeł. (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 3

Obejrzyj obraz Mariana Jaroczyńskiego II pokój toruński, który obecnie eksponowany jest w Ratuszu Staromiejskim w Toruniu. Opisz postaci, przenosząc odpowiednie elementy, i wykonaj polecenie.

ROQpSVLFeWb2O
Obraz przedstawia scenę rodzajową. W sali tronowej znajduje się duża grupa mężczyzn. Są wśród nich Krzyżacy (między innymi wielki mistrz krzyżacki), liczni Polacy (między innymi królewski kronikarz, Jan Długosz) oraz wysłannicy papieża (między innymi legat papieski). Mężczyźni są zgromadzeni przy stole, dyskutują, gestykulują. Wielki mistrz krzyżacki trzyma w ręku pióro. Waha się. Stojący przy stole Polacy pokazują mu miejsce, w którym ma podpisać traktat. Nieopodal nich, na podwyższeniu, na tronie siedzi król Kazimierz Jagiellończyk, który przygląda się całej sytuacji. Jest spokojny. Wokół niego zgromadzeni są możnowładcy, szlachcice i członkowie jego dworu.
Źródło: Marian Jaroczyński, II pokój toruński, Ratusz Staromiejski, domena publiczna.
R7MdlXJ9OyjEC
Wyjaśnij przekaz symboliczny malowidła. (Uzupełnij).

Zapoznaj się z opisem obrazu Mariana Jaroczyńskiego II pokój toruński. Jakie postaci znajdujące się na obrazie mogły pełnić, twoim zdaniem, kluczową rolę podczas podpisywania tego pokoju?

Obraz przedstawia scenę rodzajową. W sali tronowej znajduje się duża grupa mężczyzn. Są wśród nich Krzyżacy (między innymi wielki mistrz krzyżacki), liczni Polacy (między innymi królewski kronikarz, Jan Długosz) oraz wysłannicy papieża (między innymi legat papieski). Mężczyźni są zgromadzeni przy stole, dyskutują, gestykulują. Wielki mistrz krzyżacki trzyma w ręku pióro. Waha się. Stojący przy stole Polacy pokazują mu miejsce, w którym ma podpisać traktat. Nieopodal nich, na podwyższeniu, na tronie siedzi król Kazimierz Jagiellończyk, który przygląda się całej sytuacji. Jest spokojny. Wokół niego zgromadzeni są możnowładcy, szlachcice i członkowie jego dworu.

R1HNffGm5gTPe
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 4

Na podstawie ilustracji z ćwiczenia 3 wyjaśnij, dlaczego w rokowaniach pokojowych brał udział legat papieski.

RzrnffCd042IQ
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 5

Określ, czy podane niżej stwierdzenia odnoszą się do Prus Zakonnych czy Królewskich.

R1TNuZuuVjmOP
Źródło: Contentplus.sp. z o.o. na podstawie S. Bollmann, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
R1VG5lkSHVRoz
1. Prusy Zakonne- Możliwe odpowiedzi: 1. znajdowało się tam miasto zajęte przez wojska najemne, którym zakon krzyżacki zalegał z wypłatą żołdu, 2. znajdowało się tam miasto, w którym zawarto pokój kończący wojnę, 3. ich częścią była Warmia, 4. obszary zamieszkiwane niegdyś przez lud Prusów, 5. było to lenno polskie, 6. została tam stoczona większość bitew wojny trzynastoletniej. 2. Prusy Królewskie- Możliwe odpowiedzi: 1. znajdowało się tam miasto zajęte przez wojska najemne, którym zakon krzyżacki zalegał z wypłatą żołdu, 2. znajdowało się tam miasto, w którym zawarto pokój kończący wojnę, 3. ich częścią była Warmia, 4. obszary zamieszkiwane niegdyś przez lud Prusów, 5. było to lenno polskie, 6. została tam stoczona większość bitew wojny trzynastoletniej.
31
Ćwiczenie 6

Przeanalizuj wykres przedstawiający wywóz głównych towarów z Polski w latach 1370‑1520, a następnie wykonaj polecenia.

R1QIhGY1IBkVL
ContentPlus.sp.z o.o. na podstawie:
Źródło: H. Samsonowicz, J. Tazbir, T. Nałęcz, T. Łepkowski, Polska. Dzieje państwa i narodu, 1992.
R1d8YWRrTjTg9
Określ, eksport których towarów wzrósł najbardziej w latach 1370–1520 i jaka była tego przyczyna. (Uzupełnij). Określ, jaka była tendencja w wywozie wyrobów przemysłowych z Polski w latach 1370–1520. Na podstawie wiedzy pozaźródłowej wskaż tego przyczynę. (Uzupełnij).
311
Ćwiczenie 7
Zapoznaj się z ilustracją przedstawiającą herby na Bramie Straganiarskiej w Gdańsku i wykonaj polecenia.
Zapoznaj się z ilustracją przedstawiającą herby na Bramie Straganiarskiej w Gdańsku i wykonaj polecenia.
RreeTiEf3paJT
Herby na Bramie Straganiarskiej w Gdańsku z ok. 1483 r. Środkowy jest to herb Królestwa Polskiego, po lewej stronie herb Prus Królewskich, a po prawej herb Gdańska.
Źródło: Andrzej Otrębski, Wikimedia Commons, licencja: CC BY-SA 3.0.
RHtLK4qX6c4Mj
Napisz, do jakich wydarzeń nawiązuje przedstawienie. (Uzupełnij) Wyjaśnij, co oznacza korona na szyi orła w herbie Prus Królewskich. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Zamieszczone poniżej konsekwencje wojny trzynastoletniej posegreguj według kategorii: na konsekwencje społeczne, gospodarcze i polityczne. Następnie wybierz jedną z kategorii i rozwiń w formie wypracowania.

RsjH56h9wD6w5
Konsekwencje społeczne: Konsekwencje gospodarcze: Konsekwencje polityczne: wzrost znaczenia szlachty | włączenie dolnego biegu Wisły do Polski – odzyskanie dostępu do morza | złamanie potęgi zakonu krzyżackiego | upadek znaczenia mieszczaństwa i chłopstwa | wzrost ekonomicznej i politycznej roli Gdańska jako głównego portu | powstanie Prus Zakonnych i Prus Królewskich | wzrost eksportu zboża |rozwój gospodarki folwarczno-pańszczyźnianej | zmiany w strukturze eksportu i importu|
R5Xzyji2PdfYm
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).