Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
1
Ćwiczenie 1

Rozstrzygnij, które zdanie jest fałszywe, a które prawdziwe.

RjEutCQPrhExb
Łączenie par. . Dla Hetytów charakterystycznym organizmem państwowym było państwo-miasto.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Hetyci mieli sławę świetnych kupców.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Fenicja obfitowała w pola uprawne.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Fenicjanie należeli do grupy ludów indoeuropejskich.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Najsłynniejszą kolonią fenicką była Kartagina. P. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Kolonizacja fenicka objęła wybrzeża Morza Czarnego.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Alfabet fenicki obejmował tylko spółgłoski.. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
11
Ćwiczenie 2

Na podstawie informacji zawartych w treści lekcji rozstrzygnij, który alfabet przedstawia alfabet fenicki. Uzasadnij odpowiedź.

Źródło A

R15dE7JPzwLvL
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.

Źródło B

R1DD1ds0LVj0t
Źródło: needpix.com, domena publiczna.
R1W2oRHse2XPV
(Uzupełnij).
1
Ćwiczenie 2
RytWd9UHwIlXC
Zaznacz wszystkie prawdziwe cechy alfabetu fenickiego. Możliwe odpowiedzi: 1. Alfabet fenicki ma mniejszą liczbę znaków, niż alfabet grecki., 2. Alfabet fenicki nie zapisywał samogłosek, a grecki tak., 3. Alfabet fenicki ma większą liczbę znaków, niż alfabet grecki., 4. Alfabet fenicki zapisywał samogłoski, a grecki nie.
1
Ćwiczenie 3

Przyporządkuj opisy do kolonizacji fenickiej albo do wielkiej kolonizacji greckiej.

RhqKPW4d3vN5U
Kolonizacja fenicka: Możliwe odpowiedzi: 1. kolonizacja [tu pada nazwa] (VIII–VI w. p.n.e.), w której wzięły udział większe miasta […]; kolonie rolno-handlowe objęły wybrzeża Morza Czarnego, północny obszar nadbrzeżny Morza Śródziemnego oraz wschodnią część Sycylii; południowa Italia [była] gęściej obsadzona koloniami., 2. kolonizacja [tu pada nazwa] (X–VII w. p.n.e.), zasiedlająca faktoriami handlowymi wybrzeża północnej Afryki (Utyka, Kartagina), południowej Hiszpanii (Gadir) oraz wyspy: Cypr (Kition), Maltę, zachodnią część Sycylii, Sardynię Wielka kolonizacja grecka: Możliwe odpowiedzi: 1. kolonizacja [tu pada nazwa] (VIII–VI w. p.n.e.), w której wzięły udział większe miasta […]; kolonie rolno-handlowe objęły wybrzeża Morza Czarnego, północny obszar nadbrzeżny Morza Śródziemnego oraz wschodnią część Sycylii; południowa Italia [była] gęściej obsadzona koloniami., 2. kolonizacja [tu pada nazwa] (X–VII w. p.n.e.), zasiedlająca faktoriami handlowymi wybrzeża północnej Afryki (Utyka, Kartagina), południowej Hiszpanii (Gadir) oraz wyspy: Cypr (Kition), Maltę, zachodnią część Sycylii, Sardynię
21
Ćwiczenie 4

W Biblii zachowało się kilka przekazów na temat umowy handlowej zawartej przez Salomona, króla Izraela, który panował w X w. p.n.e., i Hirama, władcę fenickiego Tyru. Rozstrzygnij, kto wedle Biblii wypowiedział poniższe słowa: Hiram czy Salomon. Uzasadnij odpowiedź.

Słyszałem wszystko, coś mi doniósł: ja uczynię wszystką wolę twoją około drzewa cedrowego i jodłowego. Słudzy moi zniosą je z Libanu do morza, a ja złożę je w tratwy na morzu aż na miejsce, o którym mi dasz znać, i przypławię je tam, a ty je zabierzesz; i dostarczysz mi rzeczy potrzebnych, aby była dana żywność domowi memu.

E Źródło: 3 Ks. Królewska, 5, 1–11, cyt. za: S. Moscati, Świat Fenicjan, tłum. M. Gawlikowski, Warszawa 1968, s. 23.
RvvE9OwK23BgM
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 5

Podczas kwerendy źródłowej natrafiasz na poniższy tekst. Rozstrzygnij, czy powstał on przed rozpoczęciem kolonizacji fenickiej, czy po jej rozpoczęciu. Uzasadnij odpowiedź.

W tym czasie podbiłem góry Libanu na całej szerokości aż do wielkiego morza kraju Amurru. Obmyłem broń w Wielkim Morzu i złożyłem ofiary bogom. Daninę królów wybrzeża morskiego, Tyru, Sydonu, Byblos, Mahalata, Maisa, Kaisa, Amurru i Arados, które jest pośród morza: srebro, złoto, cynę, miedź, naczynia brązowe, szaty z barwnej wełny, szaty z lnu, małpy duże i małpy małe, drzewo hebanowe i drzewo bukszpanowe, kość słoniową, nahiru zwierzę morskie, otrzymałem jako ich daninę i całowali moje stopy.

D Źródło: Roczniki Assurbanipala, cyt za: Moscati S., Świat Fenicjan, tłum. M. Gawlikowski, Warszawa 1968, s. 27.
R1Nc8FIRIO2fZ
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 6

Na podstawie analizy tekstów opracowań historycznych sformułuj hipotezę, dlaczego Homer w negatywnym świetle przedstawił Fenicjan.

Fragment tekstu źródłowego

Homer Odyseja

Przyszedł do mnie Fenijczyk, szalbierz jakich mało, który już niejednego obdarł aż do nici, i namówił na podróż do Fenicji, gdzie ów oszust miał własny dom i posiadłości.

A Źródło: Homer, Odyseja, cyt. za Nowacki, s. 41.

Fragment opracowania historycznego A

Handel nie był uważany przez pełnoprawnych obywateli greckich za godne zajęcie. W przekonaniu tym […] pobrzmiewało echo tradycji arystokratycznych.

B Źródło: Nowacki B., Grecja kupiecka, w: 2500 lat od wielkiej bitwy. Maraton, „Pomocnik historyczny Polityki”, red. A. Krzemińska, L. Będkowski, 10/2010, s. 42.

Fragment opracowania historycznego B

Nie ulega wątpliwości, że Iliada i Odyseja […] tworzone były dla arystokracji.

[…] Wprawdzie arystokracja, która rządziła polis, była handlem zainteresowana, ale […] majątek ziemski był podstawą bytu obywateli [arystokratów].

C Źródło: B. Bravo, E. Wipszycka, Historia starożytnych Greków: do końca wojen perskich, t. 1, Warszawa 1988, s. 126 i 185.
Rg6Qvyd8fGjd6
(Uzupełnij).
2
Ćwiczenie 7

Poniżej znajdziesz fragmenty relacji Ramzesa II z bitwy pod Kadesz przeciw hetyckiemu królowi Muwatallisowi II, która była starciem nierozstrzygniętym (a ofensywa Ramzesa II nie przyniosła odzyskania Syrii z rąk Hetytów). Relacja ta została zamieszczona na murach licznych świątyń, których Ramzes II był fundatorem. Jest to najlepiej udokumentowana bitwa w historii starożytnego Egiptu. Na podstawie analizy tekstu źródłowego uporządkuj jego fragmenty w kolejności chronologicznej.

RGt4OF7AUUEPR
Elementy do uszeregowania: 1. Oto nadciągnął nędzny Hetyta, zgromadziwszy w przymierzu ze sobą wszystkie kraje po samo morze: przybył cały kraj Hatti […]. Pokryli góry i doliny jak stada szarańczy. [Hetyta] nie szczędził własnego srebra, wyzuł się ze wszelkich dóbr i dał je tym krajom, aby mu towarzyszyły na wojnie., 2. Jego Królewska Mość rzucił się między szyki nikczemnego Hetyty sam jeden. Ruszył naprzód, a gdy się rozejrzał wokół siebie, ujrzał, że otacza go dwa i pół tysiąca rydwanów, które zmierzały ku niemu, oraz wszyscy zwiadowcy nikczemnego Hetyty i licznych krajów, które mu towarzyszyły., 3. Jego Królewska Mość wyruszył na północ z piechotą i wozami wojenny mi, a po wymarszu, który odbył się bez przeszkód, dziewiątego dnia drugiego miesiąca lata roku 5., minął twierdzę Sile […]. Zadrżały przed nim z trwogi wszystkie kraje, a ich władcy pośpiesznie zaczęli składać daniny: wszyscy buntownicy zgięli kark przed majestatem Jego Królewskiej Mości! Jego wojska maszerują po szlakach na bezdrożu tak jak po drogach Egiptu., 4. Tak więc Jego Królewska Mość postawił na stopie wojennej piechotę, wozy bojowe i Szardanów […]. Otrzymali wszelkie wyposażenie i zadania bojowe., 5. Uczynili wówczas wypad na południe od Kadesz, zaskakując armię Pre [część wojsk egipskich], która posuwała się naprzód, niczego nie podejrzewając i nie mając się na baczności. Wtedy to piechota i wozy bojowe Jego Królewskiej Mości ustąpiły przed nimi. Jego Królewska Mość natomiast znajdował się na północ od miasta Kadesz, na wschodnim brzegu Orontesu. Gdy doniesiono mu o tym, co się stało, Jego Królewska Mość poderwał się […]. Chwycił za oręż bojowy, wciągnął kolczugę: był niczym Baal w godzinie walki! Główny rumak Jego Królewskiej Mości nosił imię Zwycięstwo-jest-w-Tebach, a należał do wielkiej stajni Usirmaatre Wybrańca Re, Ukochanego przez Amona.

Indeks dolny Cyt. za: Nicolas Grimal, Dzieje starożytnego Egiptu, tłum. A. Łukaszewicz, Warszawa 2006, s. 261–266. Indeks dolny koniec

311
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z ilustracją przedstawiającą płaskorzeźbę, która została umieszczona przez Ramzesa II w Ramesseum, kompleksie świątynnym wybudowanym przez faraona w Tebach Zachodnich. Na podstawie tej ilustracji oraz tekstu źródłowego z poprzedniego ćwiczenia opisz przekaz propagandowy dotyczący bitwy pod Kadesz.

RmuTo8hXxJ1ap
Podpis pod obrazkiem: Scena bitwy pod Kadesz z reliefu Wielkiego Ramzesa II na ścianie Ramesseum.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
R1EM4fYAVw0yq
(Uzupełnij).
3
Ćwiczenie 8
R50NA0M0BebmT
Na podstawie tekstu źródłowego z poprzedniego ćwiczenia opisz przekaz propagandowy dotyczący bitwy pod Kadesz. (Uzupełnij).