Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
RguYemkuKPG9u1
Ćwiczenie 1
Dokończ zdanie.
Mała konstytucja z 1992 roku wprowadzała w Polsce system… Możliwe odpowiedzi: 1. prezydencki., 2. półprezydencki., 3. parlamentarny., 4. komitetowy.
R1JjtdkfYjlKF1
Ćwiczenie 2
Wymienione niżej przepisy pochodzą z czterech polskich konstytucji. Zaznacz ten, który znalazł się w małej konstytucji z 1992 roku. Możliwe odpowiedzi: 1. Art. 67. 1. Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego. Zakres i formy zabezpieczenia społecznego określa ustawa., 2. Art. 62. W razie niepowołania Rady Ministrów w trybie art. 60, Prezydent rozwiązuje Sejm albo w ciągu 14 dni powołuje, na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy, Prezesa Rady Ministrów i Radę Ministrów., 3. Art. 87. Poseł i członek rady narodowej powinni zdawać sprawę wyborcom ze swojej pracy i z działalności organu, do którego zostali wybrani., 4. Art. 25. 5. Organizację rządu, a w szczególności zakres działania Prezesa Rady Ministrów, Rady Ministrów i Ministrów – określi dekret Prezydenta Rzeczypospolitej.
R1IUG64LKeqZp2
Ćwiczenie 3
Wskaż, które zdania są prawdziwe, a które fałszywe, zakładając, że opisują one stan prawny ustanowiony przez małą konstytucję z 1992 roku. Rada Ministrów była powoływana przez sejm. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Minister ponosił polityczną odpowiedzialność przed senatem. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Prezydent RP nie mógł wnieść poprawek do ustawy uchwalonej przez sejm. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. W skład Zgromadzenia Narodowego wchodzili posłowie i senatorowie. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
2
Ćwiczenie 4

Zapoznaj się z materiałem źródłowym i wykonaj ćwiczenie.

1
Ustawa Konstytucyjna z dnia 17 października 1992 roku o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczpospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym

Art. 4. [Kadencja Sejmu]

1. Kadencja Sejmu trwa 4 lata.

2. Kadencja Sejmu rozpoczyna się w dniu pierwszego posiedzenia i trwa do czasu zebrania się posłów na pierwszym posiedzeniu Sejmu następnej kadencji.

3. Prezydent zarządza wybory do Sejmu i Senatu w dzień wolny od pracy, przypadający w ciągu miesiąca poprzedzającego upływ kadencji.

4. Sejm może zostać rozwiązany mocą własnej uchwały podjętej większością 2/3 głosów ustawowej liczby posłów.

5. Prezydent może rozwiązać Sejm w wypadkach określonych w niniejszej ustawie, po zasięgnięciu opinii Marszałka Sejmu i Marszałka Senatu. (…)

Art. 17. [Poprawki Senatu]

1. Ustawę uchwaloną przez Sejm Marszałek Sejmu przekazuje Senatowi.

2. Senat może w ciągu 30 dni ustawę przyjąć lub wprowadzić do jej tekstu poprawki albo ją odrzucić. Jeżeli Senat w ciągu 30 dni od dnia przekazania nie podejmie stosownej uchwały, ustawę uważa się za przyjętą.

3. Poprawki Senatu pociągające za sobą obciążenie budżetu państwa wymagają wskazania źródeł pokrycia.

4. Uchwałę Senatu odrzucającą ustawę lub poprawkę zaproponowaną w uchwale Senatu uważa się za przyjętą, jeżeli Sejm nie odrzuci jej bezwzględną większością głosów. (…)

Art. 50. [Postawienie Prezydenta w stan oskarżenia]

1. Prezydent za naruszenie Konstytucji lub ustaw oraz za popełnienie przestępstwa może być pociągnięty do odpowiedzialności tylko przed Trybunałem Stanu.

2. Postawienie Prezydenta w stan oskarżenia może nastąpić uchwałą Zgromadzenia Narodowego, podjętą większością co najmniej 2/3 głosów ogólnej liczby członków Zgromadzenia Narodowego na wniosek co najmniej 1/4 ogólnej liczby członków Zgromadzenia.

3. Z chwilą postawienia Prezydenta w stan oskarżenia sprawowanie przez niego urzędu ulega zawieszeniu. Art. 49 ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio. (…)

Art. 57. [Tryb powołania Rady Ministrów]

1. Prezydent desygnuje Prezesa Rady Ministrów, a na jego wniosek powołuje Radę Ministrów w składzie zaproponowanym przez Prezesa Rady Ministrów, w ciągu 14 dni od pierwszego posiedzenia Sejmu lub przyjęcia dymisji Rady Ministrów. Powołanie przez Prezydenta Prezesa Rady Ministrów następuje wraz z powołaniem Rady Ministrów.

2. Prezes Rady Ministrów, najpóźniej w ciągu 14 dni od dnia powołania przez Prezydenta, przedstawia Sejmowi program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie votum zaufania. Sejm uchwala votum zaufania bezwzględną większością głosów.

Art. 58. [Powołanie Rady Ministrów przez Prezydenta]

W razie niepowołania Rady Ministrów w trybie art. 57, Sejm, w ciągu 21 dni, wybiera Prezesa Rady Ministrów oraz proponowany przez niego skład Rady Ministrów bezwzględną większością głosów. Prezydent powołuje tak wybrany Rząd i odbiera od niego przysięgę.

Art. 59. [Powołanie Prezesa Rady Ministrów przez Prezydenta]

W razie niepowołania Rady Ministrów w trybie art. 58, Prezydent powołuje Prezesa Rady Ministrów, a na jego wniosek Radę Ministrów w trybie art. 57, z tym że Sejm uchwala votum zaufania większością głosów.

Art. 60. [Wybór Prezesa Rady Ministrów przez Sejm]

W razie niepowołania Rady Ministrów w trybie art. 59, Sejm, w ciągu 21 dni, wybiera Prezesa Rady Ministrów oraz proponowany przez niego skład Rady Ministrów większością głosów. Prezydent powołuje tak wybrany Rząd i odbiera od niego przysięgę.

1 Źródło: Ustawa Konstytucyjna z dnia 17 października 1992 roku o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczpospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym, dostępny w internecie: infor.pl [dostęp 25.05.2020 r.].
R1ZfLkGMZeL57
Połącz wymienione działania z rodzajami większości, której wymagała mała konstytucja z 1992 r. odrzucenie poprawek senatu do ustawy. Możliwe odpowiedzi: 1. większość 2/3 ustawowej liczby członków organu, 2. większość bezwzględna, 3. większość 2/3, 4. większość zwykła postawienie prezydenta w stan oskarżenia. Możliwe odpowiedzi: 1. większość 2/3 ustawowej liczby członków organu, 2. większość bezwzględna, 3. większość 2/3, 4. większość zwykła udzielenie rządowi wotum zaufania w trzecim kroku konstytucyjnym. Możliwe odpowiedzi: 1. większość 2/3 ustawowej liczby członków organu, 2. większość bezwzględna, 3. większość 2/3, 4. większość zwykła uchwała sejmu o samorozwiązaniu. Możliwe odpowiedzi: 1. większość 2/3 ustawowej liczby członków organu, 2. większość bezwzględna, 3. większość 2/3, 4. większość zwykła
31
Ćwiczenie 5

Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj zadanie.

1
Ryszard Mojak Geneza, prawnoustrojowe zasady i prawne procedury tworzenia i uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r.

Sejm I kadencji i Senat II kadencji, wybrany w procedurze wyborów demokratycznych, zgodnie z negatywnym zakończeniem prac konstytucyjnych przez Sejm X kadencji i Senat I kadencji, był oczywiście legitymowany do podjęcia roli konstytuanty i rozpoczęcia od początku procedury przygotowania i uchwalenia nowej Konstytucji RP. Jak wskazałem, Sejm I kadencji, na początku swojej kadencji, podjął procedurę uchwalenia ustawy konstytucyjnej, przyjmując priorytetowo decyzję, że przed rozpoczęciem prac konstytucyjnych w zakresie uchwalenia nowej Konstytucji RP są potrzebne nowe, chociażby tymczasowo obowiązujące, konstytucyjne regulacje, wyznaczające zasady sprawowania władzy państwowej. Ustawa konstytucyjna miała przede wszystkim służyć stworzeniu sprawnego w nowych warunkach polityczno‑ustrojowych mechanizmu rządzenia w państwie, uwzględniając ukształtowane po roku 1989 fundamentalne zasady ustroju politycznego państwa – zasada demokratycznego państwa prawa, zasada suwerenności narodu, zasada pluralizmu politycznego.

Z tym zakresem działalność Sejmu I kadencji, na początku kadencji po wyborach parlamentarnych z 27 października 1991 r., była bezpośrednio powiązana z inicjatywą uchwalenia Małej Konstytucji podjętej przez Prezydenta RP Lecha Wałęsę. Pod koniec listopada 1991 r. Prezydent Lech Wałęsa wystąpił do Sejmu z inicjatywą uchwalenia Małej Konstytucji oraz 3 grudnia 1991 r. złożył do Sejmu projekt ustawy konstytucyjnej o powołaniu i odwołaniu rządu oraz zawierający propozycję nowych regulacji dotyczących sprawowania władzy.

4 Źródło: Ryszard Mojak, Geneza, prawnoustrojowe zasady i prawne procedury tworzenia i uchwalenia Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r., „Gdańskie Studia Prawnicze” 2018 r., nr XL, dostępny w internecie: prawo.ug.edu.pl [dostęp 20.04.2020 r.].
RnwJMcUNiadHK
Na podstawie tekstu źródłowego oraz wiedzy własnej wymień trzy przyczyny uchwalenia w 1992 roku małej konstytucji. (Uzupełnij).
R1Ph9Hkqk89EK3
Ćwiczenie 6
Spośród poniższych przepisów małej konstytucji zaznacz te, które zawierają normy niewystępujące w obecnej ustawie zasadniczej. Możliwe odpowiedzi: 1. Art. 23. 1. Sejm może ustawą podjętą bezwzględną większością głosów upoważnić Radę Ministrów, na jej umotywowany wniosek, do wydawania rozporządzeń z mocą ustawy., 2. Art. 46. Akty prawne Prezydenta dla swojej ważności wymagają kontrasygnaty Prezesa Rady Ministrów albo właściwego ministra, którzy sprawę przedkładają Prezydentowi., 3. Art. 48. 1. Prezydent może powołać ministrów stanu do reprezentowania go w sprawach związanych z wykonywaniem jego uprawnień., 4. Art. 51. 1. Rada Ministrów prowadzi politykę wewnętrzną i zagraniczną Rzeczypospolitej Polskiej., 5. Art. 57. 1. Prezydent desygnuje Prezesa Rady Ministrów, a na jego wniosek powołuje Radę Ministrów w składzie zaproponowanym przez Prezesa Rady Ministrów, w ciągu 14 dni od pierwszego posiedzenia sejmu lub przyjęcia dymisji Rady Ministrów.
31
Ćwiczenie 7

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj zadanie.

1
Roman Graczyk Tworzenie konstytucji w Polsce w latach 1989–1997

Chruściak i Osiatyński piszą, że przegapiono „moment konstytucyjny”, a gdy on minął, uchwalenie konstytucji musiało odsunąć się na dłużej. Ten moment to czas pomiędzy powstaniem rządu Mazowieckiego we wrześniu 1989 r. a pierwszymi napięciami społecznymi w kwietniu roku następnego wykorzystanymi przez Lecha Wałęsę do jego kampanii „przyspieszenia”. „Przyspieszenie” było hasłem, które uaktywniło wszystkich potencjalnych kontestatorów Mazowieckiego. Załamał się szeroki konsens, a bez niego nie można już było marzyć o uchwaleniu konstytucji. (...)

Owszem, w tym czasie powstała Mała Konstytucja. Jednak było to z założenia uregulowanie tymczasowe. Partnerzy polityczni zgadzali się bowiem w tym, że się fundamentalnie nie zgadzają i że w tym stanie rzeczy nie będą potrafili rozstrzygnąć wielu najważniejszych kwestii, bez których żadna „duża” konstytucja istnieć nie może. Dlatego postanowili uchwalić tymczasową konstytucję, która ograniczy się do najważniejszych rozstrzygnięć z zakresu organizacji władzy, a pozostawi na przyszłość wszystkie inne, szczególnie te nacechowane symbolicznie. Po prostu nie było klimatu, żeby o tym spokojnie rozmawiać.

2 Źródło: Roman Graczyk, Tworzenie konstytucji w Polsce w latach 1989–1997, 2001 r., dostępny w internecie: wyborcza.pl [dostęp 20.04.2020 r.].
RTzqEhKYM8EZ0
Wyjaśnij, czym jest „moment konstytucyjny”, o którym mowa w powyższym tekście. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Zapoznaj się z tekstem i wykonaj zadanie.

1
Ryszard Chruściak Spór o konstytucyjne kompetencje Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej

Mimo wygaśnięcia politycznych przesłanek związanych z niektórymi ustaleniami Okrągłego Stołu, Mała konstytucja 1992 r. utrzymała większość 2/3. Równocześnie jednak praktyka stosowania weta przez Prezydenta RP L. Wałęsę wywoływała krytykę. Nie mogło to nie mieć wpływu na stosunek ugrupowań politycznych do tej kwestii. Znalazło to wyraz w szczególności w projektach konstytucji, jakie zostały przygotowane w związku z pracami nad nową ustawą zasadniczą.

3 Źródło: Ryszard Chruściak, Spór o konstytucyjne kompetencje Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, dostępny w internecie: biblioteka.oapuw.pl [dostęp 20.04.2020 r.].
R1ICufRq3ZbeZ
Wskaż, czego dotyczyła wspomniana w tekście większość 2/3 oraz do jakiego konstytucyjnego organu się odnosiła. (Uzupełnij).