Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
1
Pokaż ćwiczenia:
R1amgvqvmp5qX1
Ćwiczenie 1
Wskaż style funkcjonalne polszczyzny. Możliwe odpowiedzi: 1. potoczny, 2. warszawski, 3. swobodny, 4. urzędowy, 5. publicystyczny, 6. artystyczny, 7. medyczny, 8. reklamowy, 9. gwarowy, 10. naukowy, 11. staranny, 12. medialny
R1M9Kjd0FIomm11
Ćwiczenie 2
Przypisz konkretne style do odpowiednich typów. typowe Możliwe odpowiedzi: 1. styl sielankowy, 2. styl Jerzego Pilcha, 3. styl Quo vadis, 4. styl romantyczny, 5. styl Ballad i romansów, 6. styl urzędowy, 7. styl Elizy Orzeszkowej, 8. styl młodopolski, 9. styl naukowy, 10. styl Mickiewicza indywidualne Możliwe odpowiedzi: 1. styl sielankowy, 2. styl Jerzego Pilcha, 3. styl Quo vadis, 4. styl romantyczny, 5. styl Ballad i romansów, 6. styl urzędowy, 7. styl Elizy Orzeszkowej, 8. styl młodopolski, 9. styl naukowy, 10. styl Mickiewicza
11
Ćwiczenie 3

Odpowiedz na pytanie, czy style funkcjonalne polszczyzny można postrzegać jako osobne języki. Uzasadnij swoją odpowiedź.

RHWkkhVwaLfPO
(Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 4

Poniższy cytat pochodzi z Kodeksu karnego. Na jego podstawie spróbuj wypisać co najmniej 3 cechy stylu urzędowego.

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny

Art. 7. § 1. Przestępstwo jest zbrodnią albo występkiem. § 2. Zbrodnią jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 albo karą surowszą. § 3. Występkiem jest czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych albo powyżej 5000 złotych, karą ograniczenia wolności przekraczającą miesiąc albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc.

1 Źródło: Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, [w:] Dz. U. 1997 Nr 88 poz. 553, Art. 7, s. 2.
Rcu3CopyMIn2E
(Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 5
Zapoznaj się z fragmentem utworu, a następnie odpowiedz na pytania.
Zapoznaj się z fragmentem utworu, a następnie odpowiedz na pytania.
Władysław Orkan Komornicy

Sparł się na poręczy i żal mu się zrobiło samego siebie.

Takie życie, od czasu… Dzieckiem jeszcze pasterze go przy bydle odłączali, że był komorniczym… Codziennie łzy połykał, wyśmiewany, bity…

Myślał, że jak podrośnie, to mu będzie lepiej. Będzie robił, co zdoła, i na polu, i w lesie, to przynajmniej choć jego pracę ludzie uszanują… A teraz co? Dyć robi – nie próżnuje przecie… i za cóż oni mają go tak poniewierać, za co?… Nikomu na złość nie zrobił – Boże uchowaj!… A że nieokrzesany między ludźmi – to i nie dziwota! W lesie ślęczy dzień po dniu… to każby się czego nauczył? Kany?… Dyć gorsi ludzie są. Ba! Szymek od malarza ukradł Łukaszce zboże, a żyją z nim i mają go za co, że gazda!… On ino, Józek Margoścyn, przeganiany zewsząd, jak pies nie przymierzając, co go żeną z każdej chałupy, i nikt się do niego przyznać nie chce… Mój Boże, taka psia dola…

2 Źródło: Władysław Orkan, Komornicy, Warszawa 1952, s. 52.
R1cPXA57sYfTb
A. Jaki rodzaj stylizacji został tutaj zastosowany? (Uzupełnij) B. Jakie środki stylistyczne służą zamierzonej stylizacji? (Uzupełnij) C. Jaką rolę odgrywa stylizacja językowa w Komornikach? (Uzupełnij) D. Jaki inny znany utwór, wspomniany w lekcji, odznacza się podobną stylizacją? (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 6
Zapoznaj się z początkiem opowiadania Brunona Schulza Sierpień i wskaż, jakie środki stylistyczne są charakterystyczne dla stylu tego autora.  
Zapoznaj się z początkiem opowiadania Brunona Schulza Sierpień i wskaż, jakie środki stylistyczne są charakterystyczne dla stylu tego autora.  
Bruno Schulz Sierpień

W lipcu ojciec mój wyjeżdżał do wód i zostawiał mnie z matką i starszym bratem na pastwę białych od żaru i oszołamiających dni letnich. Wertowaliśmy, odurzeni światłem, w tej wielkiej księdze wakacji, której wszystkie karty pałały od blasku i miały na dnie słodki do omdlenia miąższ złotych gruszek.

Adela wracała w świetliste poranki, jak Pomona z ognia dnia rozżagwionego, wysypując z koszyka barwną urodę słońca – lśniące, pełne wody pod przejrzystą skórką czereśnie, tajemnicze, czarne wiśnie, których woń przekraczała to, co ziszczało się w smaku; morele, w których miąższu złotym był rdzeń długich popołudniu; a obok tej czystej poezji owoców wyładowywała nabrzmiałe siłą i pożywnością płaty mięsa z klawiaturą żeber cielęcych, wodorosty jarzyn, niby zabite głowonogi i meduzy – surowy materiał obiadu o smaku jeszcze nieuformowanym i jałowym, wegetatywne i telluryczne ingrediencje obiadu o zapachu dzikim i polnym.

3 Źródło: Bruno Schulz, Sierpień, [w:] tegoż, Sklepy cynamonowe. Sanatorium Pod Klepsydrą, red. U. Srokosz, Kraków 1993, s. 7.
RFJR2eGxNqwek
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7
Zapoznaj się z fraszką Wacława Potockiego (1625–1696) pt. Bigos w żałobie. Zwróć uwagę na kształt językowy utworu. Odpowiedz na pytanie: Czy Bigos w żałobie Wacława Potockiego stanowi przykład archaizacji? Uzasadnij swoją odpowiedź.  
Zapoznaj się z fraszką Wacława Potockiego (1625–1696) pt. Bigos w żałobie. Zwróć uwagę na kształt językowy utworu. Odpowiedz na pytanie: Czy Bigos w żałobie Wacława Potockiego stanowi przykład archaizacji? Uzasadnij swoją odpowiedź.  
Wacław Potocki Bigos w żałobie

Chcąc panna bigos w kuchni zaprawić co prędzej,
Pójdzie z garnkiem do szafy po ocet, gdzie między
Flaszami stał inkaust, bo już były mrozy.
Nalawszy go, daje mi bigos nowej fozyfozafozy.
Skosztuję: pies by nie jadł i pomyślę sobie,
Jako żywym bigosu nie widział w żałobie.
Więc postrzegłszy omyłki, wskażę do kucharza,
Niech mi złodziej nie robi z zadka kałamarza.

4 Źródło: Wacław Potocki, Bigos w żałobie, [w:] tegoż, Co ma wisieć nie utonie, red. J. Barylanka, wybór J. Barylanka, Rzeszów 1988, s. 41.
RGFyCFlr3RIfZ
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Przypomnij sobie utwory, w jakich zastosowano zabieg archaizacji, a następnie napisz tekst stylizowany na język archaiczny. Tematem twojego wypracowania może być dowolny obszar codziennego życia.

RfXp9Kx4xSKhk
(Uzupełnij).
foza